چرا جنبش نرم افزاری کم فروغ است

انقلاب اسلامی  به تعبیر بزرگ اندیشمند اسلام شهید علامه سید محمد باقر صدر انفجار نور بود و نقطه امیدی نو در دل مسلمانان ایجاد کرد و دین خواهان و آزاد اندیشان جهان را متوجه توانایی‌های اسلام کرد. 

 این انقلاب برای این‌که بتواند  به حیات  و شکوفایی خودش ادامه دهد ، ناگزیر است که توانایی ها‌ی‌اش را در تأمین سعادت انسان ، ساختن دنیای جدید بر پایه آموزه‌های الهی و اسلامی و  تمدنی نو برخاسته از تعالیم و معارف قرآنی و پاسخگو به نیازهای بشر امروز، دعوت کند و به سوی استقرار این تمدن جلو رود.

برای پویایی و شکوفایی و رسیدن به تمدن اسلامی  گریزی نیست جز این‌که در حوزه‌های دانش سازی علوم دینی و علوم  انسانی ودیگر دانش‌ها؛ نهضت تولید علم و نظریه‌پردازی  وجنبش نرم افزاری؛ رخ نماید وشور و نشاط علمی  پدید آید.

بی‌شک نقطه کانونی توفیق  انقلاب اسلامی در کار آمدی  و حل عملی مشکلات انسان امروز است و مرکز این کانون، تولید علم و برآوردن نظریه‌های نو  از متون دینی و جنبش نرم افزاری است .رهبری معظم با فطانت بارها بر این مهم تاکید کردند و در برخی موارد در عمل وارد شدند ولی سوگمندانه این ضرورت حیاتی در غوغای به به و چه چه رسانه‌ای ونمایشی کم فروغ شد و جز در برخی مواردی که از پیش شروع شده بود رو به جلو نرفت.

عوامل و موانعی چند در این ناکامی سهیم بوده اند که اینجا به دو مانع اساسی اشارتی می کنم:

   دشمنان اسلام و انقلاب بیش از حمله سخت افزاری به یورش و تهاجم نرم افزاری  دست زده  اند و هر روز در گستره‌های گوناگون علمی  و اندیشگی ، اعم از حوزه‌های دینی ، معرفت‌شناسی ، حقوق ، مسائل اجتماعی و  اخلاق و فلسفه اخلاق و مباحث کلامی ، فکر، کتاب و… نشر و پخش می‌کنند و در قالب‌های جذاب و دل انگیز و با استفاده ازابزار هنری متنوع و فضاهای مجازی وآموزش عالی در اختیار نسل جوان و تحصیل کرده مسلمان قرار می دهند تا هم نیازهای علمی را تامین کاذبانه کنند و هم  فرهیختگان  را از رفتن به سوی  تولید علم و تولید نظریه  بومی و دینی باز دارند. آیت الله جوادی ناظر به همین مهم گفته اند: «اینکه برخی از آن سر دنیا به این نظریه حمله می کنند ، معلوم می شود که حرکت و جنبش علمی در جمهوری اسلامی ایران رصد می شود.»

 دیگر  مانع اساسی بر راه تولید نظریه و فکر در حوزه و دانشگاه ، تنبلی فکری و وابستگی به چارچوب های معرفت‌شناسی بسته است که می توان از آن به عنوان تحجر فکری نام برد.  تحجر به تعبیر آیت اله خامنه‌ای؛ عدم درک کشش طبیعی احکام و معارف اسلامی  است در جایی که قابل کشش است و نقطه کانونی آن ، عدم شناخت کامل از شرایط عصری و کارکردهای دولت مدرن در دنیای امروز  است ؛  نتیجه حاکمیت تحجر بازنکردن دروازه فکر و اندیشه به روی پرسش‌ها و نیازهای جدید و ترس از مواجهه با هر فکر و اندیشه‌ای است که آرامش فکری کاذب را به هم می‌زند ، آن هم در قالب غرور فکری و علمی و اظهار خود بسندگی و بی‌نیازی .بخشی از دلمشغولی‌های سنت گرایان اگر هم برخاسته از غیرت دینی باشد، مبنای آن جهل است که «الناس اعدا ما جهلوا»، بر نتافتن نظریه نو در بعضی از اصحاب علم  درتنبلی فکری ، گرایش به خود بسندگی و قناعت علمی است که خود مانع اساسی  بر راه آزاد اندیشی ,جنبش نرم افزاری و تولید نظریه واندیشه  است . بیان  آثار زیان‌بار تحجر و بسته ذهنان بر پیشرفت اندیشه و زایش معرفت دینی درچند دهه اخیر مجالی دیگر باید. به نظر می رسد شناخت این آثار با نگاه جامعه‌شناختی و کاربردی شاه کلید علل کم فروغ شدن جنبش نظریه پردازی و تولید علم است
به نظر می‌آید برای پویایی و شکوفایی و رسیدن به تمدن اسلامی گریزی نیست جز این‌که در حوزه‌های دانش سازی علوم دینی و علوم انسانی ودیگر دانش‌ها؛ نهضت تولید علم و نظریه‌پردازی وجنبش نرم افزاری؛ رخ نماید وشور و نشاط علمی پدید آید.

عبدالرضا ایزد پناه