روزشمار ربودن

بامداد روز جمعه، سوم شهریور ۱۳۵۷ (۲۵ اوت ۱۹۷۸) امام موسی صدر به همراه شیخ محمد یعقوب و عباس بدرالدین در فرودگاه بین المللی بیروت سوار هواپیما شدند و لبنان را به مقصد طرابلس، پایتخت لیبی ترک کردند. هواپیمایی که در بنغازی نیز توقفی داشت و مستقیماً به طرابلس نمی‌رفت. در فرودگاه بیروت، در میان بدرقه‌کنندگان ایشان، محمود بن کوره، کاردار لیبی نیز حضور داشت.

امام و دو همراهش، ساعت ۸ شب، در فرودگاه بین المللی طرابلس از هواپیما پیاده شدند. هنگام پیاده شدن، هیچ یک از مقامات دولت لیبی، برای استقبال آنان حضور نداشت. در سالن فرودگاه احمد شحاتی، مسئول دفتر امور بین الملل لیبی، که با تأخیر رسیده بود، از آنان استقبال کرد.

حسام توفیق میلاد، کارمند بخش تشریفات دفتر بین الملل لیبی که در زمان استقبال از امام در محل حضور داشته است، می‌گوید: به یکی از سالن‌های جانبی فرودگاه رفتیم. ناگهان رئیس سازمان اطلاعات لیبی، عبدالله السنوسی به همراه یک نفر دیگر رسید و حدود ده دقیقه با امام صحبت کرد. این نخستین بار است که نام السنوسی در پروندۀ امام موسی صدر مطرح می‌شود. شخصی که بعد‌ها به «جعبۀ سیاه» اسرار قذافی و نظام لیبی تبدیل شد.

حسام توفیق معتقد است استقبال از امام موسی صدر از‌‌ همان ابتدا رنگ و بوی اطلاعاتی و امنیتی داشت.

عبدالله السنوسی فرودگاه را ترک کرد و حسام توفیق و رئیسش، احمد شحاتی با خودروهای تشریفات دفتر امور بین الملل لیبی، امام صدر و همراهانش را تا محل اقامتشان در هتل الشاطی همراهی می‌کنند.

هتل الشاطی، مجلل‌ترین هتل طرابلس بود و بیش از دیگر هتل‌ها نیز تحت نظارت سازمان اطلاعات لیبی قرار داشت. این هتل در سال ۲۰۰۷ به دستور قذافی مصادره و تخریب شد.روز دوم:
روز دوم: چهارم شهریور ۱۳۵۷
سفر امام به لیبی با نهمین سالگرد کودتای قذافی که آن را انقلاب اول سپتامبر می‌نامید، هم‌زمان شده بود و میهمانان بسیاری از کشورهای عربی برای شرکت در مراسم مذکور در هتل حضور داشتند.

هیچ برنامه یا دیدار رسمی برای امام در نظر گرفته نشده بود و رسانه‌های لیبی نیز هیچ اشاره‌ای به حضور میهمان رسمی دولت خود، یعنی امام موسی صدر نکردند و از برنامه‌های ایشان در این سفر هیچ خبری ندادند.

حسام توفیق روز شنبه چهارم شهریور (۲۶ اوت) برای احوال‌پرسی از میهمانان، به هتل مراجعه می‌کند. امام از اینکه نتوانسته به ملاقات قذافی برود، بسیار ناراحت است و به توفیق می‌گوید: «برایم بلیط رزور کنید، می‌خواهم به پاریس بروم.»

توفیق پیشنهاد می‌دهد که به دفتر امور بین‌الملل بروند و با احمد شحاتی، رئیس دفتر امور بین الملل صحبت کنند. توفیق با خودرو شخصی خود، امام و همراهانش را به دفتر احمد شحاتی می‌برد. بنا به گفتۀ حسام توفیق، امام بار دیگر مورد بی‌اعتنایی قرار می‌گیرد. شحاتی مقابل دفتر کارش، «ایستاده» با امام گفت‌وگو می‌کند و حتی ایشان را به داخل اتاق دعوت نمی‌کند. توفیق می‌گوید که امام صدر به بی‌برنامگی و دیدار نکردن با قذافی اعتراض می‌کند، اما شحاتی به امام اطمینان می‌دهد که ان‌شاء الله به‌زودی با قذافی ملاقات می‌کنید. امام به ناچار به هتل بر می‌گردد.

مأموریت حسام توفق در اینجا تمام می‌شود. و این آخرین باری است که او امام و همراهانش را می‌بیند.

روز سوم: پنجم شهریور ۱۳۵۷
از سومین روز اقامت امام موسی صدر و دو همراهش در لیبی هیچ خبری در دست نیست و مشخص نیست امام موسی صدر در این روز با چه کسانی دیدار یا تماس داشته‌اند.

چنان‌که قبلاً اشاره کردیم، وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌های گروهی لیبی، اخبار مربوط به سفر امام به این کشور و دیدارهای ایشان را مسکوت گذاشتند و هیچ خبری در این باره منتشر نکردند. در حالی که خبرگزاری‌های لیبی، از شخصیت‌های بسیار کم‌اهمیت در رادیو و تلویزیون، یاد و فعالیت‌هایشان را ذکر می‌کردند.

از طرفی، در این سفر ارتباط امام با دنیای خارج نیز قطع شده بود، در حالی که ایشان همواره در تمامی سفرهای خود همه روزه از طریق تلفن با اعضای مجلس اعلای شیعیان و با دوستان و خانوادۀ خود ارتباط برقرار می‌کردند.

روز چهارم: ششم شهریور ۱۳۵۷
در چهارمین روز حضور امام صدر در لیبی، عباس بدرالدین با کاردار لبنان، نزار فرحات، در لیبی تماس می‌گیرد. تا این لحظه کاردار لبنان از حضور امام در لیبی بی‌اطلاع بوده است. فرحات برای افطار امام و همراهان را به سفارت دعوت می‌کند. بدرالدین از او می‌خواهد که برای او ویزای فرانسه بگیرد تا همراه امام و شیخ یعقوب راهی پاریس شود. امام موسی صدر و شیخ محمد یعقوب ویزای فرانسه را در گذرنامه های خود داشته اند و چنین درخواستی از کاردار نمی کنند.

در این روز همچنین، محمد سلمان خبرنگار لبنانی الاصل ساکن لیبی، با امام مصاحبه‌ای می‌کند. این مصاحبه ضبط می‌شود ولی هیچ‌گاه از رادیو لیبی پخش نمی‌شود.

روز پنجم: هفتم شهریور ۱۳۵۷
امام صدر پنج روز است که در انتظار تعیین موعد دیدار با قذافی است. در این مدت، مقامات لیبی هیچ‌گونه وسیله نقلیه دولتی در اختیار آن‌ها قرار نداد. امکان تماس تلفنی با خارج از لیبی هم وجود نداشت و رسانه‌های لیبی هم از انتشار اخبار مربوط به سفر امام منع شدند.

در این مدت خانواده‌های امام و همراهان او و نیز مقامات لبنانی با سفارت لیبی تماس گرفته ند و سفیر نیز اظهار بی‌اطلاعی کرده است. فضل بدرالدین، فرزند عباس بدرالدین در این باره می گوید: «در سفرهای قبلی بدرالدین و امام موسی صدر، پدرش هر روز با خانواده و با خبرگزاری و نمایندگان و مسئولان خبرگزاری تماس تلفنی می‌گرفت، اما در آن سفر که تماس آن‌ها با ما قطع شد. مطمئن شدیم که با برنامه‌ریزی قبلی قرار است اتفاق خاصی رخ دهد.»

در این روز، مُنـَح الصلح، اسعد المقدم، طلال سلمان، بشاره مـِرهِج و محمد سلمان، میهمانان لبنانیِ جشن‌های انقلاب لیبی، در هتل با امـام صدر دیدار می‌کنند.

شب هفتم شهریور، شاکر الجوهری، روزنامه‌نگار اردنی وارد هتل الشاطی می‌شود و امام موسی صدر را در لابی هتل می‌بیند که با چند لبنانی مشغول صحبت است. وی امام را مضطرب و نگران می‌بیند.

بلال الحسینی، وکیل و حقوقدان لبنانی می گوید: در این شب قرار بود امام صدر و قذافی یکدیگر را ملاقات کنند ولی باز هم این اتفاق نیفتاد. نیمه شب با امام تماسی گرفته می‌شود و ملاقات برای سومین بار به تعویق می‌افتد و امام به شدت عصبانی می‌شود.

(این روزشمار کامل خواهد شد)

آخرین نامۀ امام به خانوادۀ خود

امام موسی صدر در روز هشتم شهریور ۱۳۵۷، در ششمین روز سفر به لیبی، فردی لبنانی به نام نزار علی را در هتل می‌بیند که عازم پاریس است. امام یادداشت کوتاهی خطاب به فرزندانش می‌نویسد که به آنان بدهد و اعلام می کند که قصد دارد به پاریس برود.

"صدری ـ حمید والأولاد، إننا بخیر سأصل الی باریس إن شاء الله خلال یومی السبت والأحد. أرجو أن أتصل بکم مساء الجمعه أو بعد ظهر السبت بالهاتف لتحدید موعد الوصول.
أتمنی إبلاغ أم صدری ذلک، والإتصال ببیروت بیت الحسینی رقم ۴۷۰۸۸۶ للإطلاع الی الوضع وإبلاغهم.
أتمنی إبلاغ الدکتور صادق والدکتور عصام ذلک لکی ینتظرا فی باریس وصولنا.
ام صدری. اخبار‌ها عن صحتی وعن وصولی الی فرنسه؛

صدری – حمید فرزندانم – ما خوبیم. ان شاء الله شنبه یا یکشنبه به پاریس می‌رسم. امیدوارم بتوانم عصر جمعه یا بعدازظهر شنبه برای مشخص کردن زمان رسیدن با شما تلفنی تماس بگیرم. به‌ام صدری هم این مطلب را اطلاع دهید. با بیروت با منزل حسینی به شماره ۴۷۰۸۸۶ تماس بگیرید و به آن‌ها هم اطلاع دهید.
به دکتر صادق و دکتر عصام هم اطلاع دهید تا منتظر رسیدن ما به پاریس باشند.
ام صدری از سلامت و زمان رسیدن به پاریس او را مطلع کنید."

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.