چرایی سرکوب مسلمانان اهل‌تسامح در پاکستان

ویلیام دالریمپل

هفتۀ گذشته، یک عامل انتحاری داعشی به جمعیت صوفیان مشغول پایکوبی در زیارتگاه بزرگ سیهون شریف حمله برد و منجر به کشته شدن 90 نفر شد. این اتّفاق نشان داد که اسلام‌گرایان رادیکال تا این حد قدرت پیدا کرده‌اند که مسلمانان میانه‌رو و اهل‌تسامح پاکستان را مورد سرکوب قرار دهند. این حمله همچنین حاکی از افزایش گسترۀ نفوذ داعش و راحتی عملکرد آن در پاکستان است.

جشن پرسر و صدایی که در سالگرد رحلتِ لعل شهباز قلندر برگزار شد، تقریباً خلاصۀ تمام آن چیزهایی بود که خشکه‌مقدّسان اسلام‌گرا از آن بیزارند: صدای بلند موسیقی صوفیه، اشعار عاشقانه، رقص مختلط زنان و مردان و استعمال حشیش.
در سراسر جهان اسلام جنبش رادیکالی برای مبارزه با صوفیه در حال گسترش است. تا قرن بیستم، اکثر مسلمانان انشعاباتِ فوق‌ارتدوکس اسلام را بدعت تلقّی می‌کردند. اما از دهۀ 1970 به این سو، ثروت حاصل از نفت سعودی برای اشاعۀ این باورهای تسامح‌ناپذیر در سراسر جهان مورداستفاده قرار گرفت. در نتیجه بسیاری از مسلمانان عصر حاضر این‌طور آموخته‌اند که با صوفیه تسامح نورزند.

حادثۀ زیارتگاه سیهون از این حیث حائزاهمیت است که نشان می‌دهد اسلامِ جهانی به چه سمتی در حال حرکت است؛ به سمت اسلام پلورالیست و میانه‌رو، یا (با حمایت مالی عربستان) به سمت اسلامِ وهابیون و سلفیون خشکه‌مقدّس که نسبت به هندوئیسم، مسیحیت و یهودیت ظنین و حتّی دشمن هستند؟

سیمای اسلام در جنوب آسیا در حال تغییر است. درست مثل اروپای قرن شانزدهم، تعداد اصلاح‌گران و خشکه‌مقدّسانی که با موسیقی، جشن و توسّل به قبور بزرگان دین مخالفند رو به افزایش است. سرعت پیشرفت بنیادگراییِ موردحمایت تندروهای وهابی و سلفی در پاکستان بسیار بالا بوده که دلیل آن حمایت مالی عربستان در ساخت مدارس دینی وهابی بوده است.

از نظر وهابیان قبرپرستی مردود است. آنها می‌گویند به فرمودۀ قرآن کریم، نباید به درگاه اموات دعا کرد و از آنها چیزی طلبید؛ حتّی از بزرگان دین. وهابیون وظیفۀ خود را بازگرداندن بت‌پرستان و قبرپرستان، از کفر به مسیر حقیقی شریعت می‌دانند. در صورت استقرار خلافت در پاکستان، وهابیون تمام مزارها و درگاه‌ها را تخریب خواهند کرد.

یک درویش پیر دربارۀ ملاهای وهابی می‌گوید: "آنها عاری از عشق و محبّت هستند و با این کار به معنای حقیقی آموزه‌های پیامبر اسلام لطمه می‌زنند".

ای‌کاش دولت پاکستان به جای این که جنگنده‌های F-16 امریکایی بخرد و مسئلۀ آموزش و پرورش را به سعودی‌ها واگذار کند، بودجۀ خود را صرف ساخت مدارسی می‌کرد که در آنها توجّه به سنت‌هایِ دینی بومی کشور ترویج می‌شد!

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.