طارق رمضان: مسلمانان باید فکر خود را اصلاح کنند

دیوید شریعت‌مداری

طارق رمضان روشن‌فکر و استاد مطالعات اسلامی دانشگاه آکسفورد معتقد است که اسلام و غرب نباید همواره با هم گلاویز باشند.

قرار نبود رمضان در لندن زندگی کند. در سال 2004 به وی پیشنهاد شد که در رشتۀ مطالعات اسلامی در «دانشگاه نوتردام» ایندیانا به تدریس مشغول شود، اما درست 9 روز پیش از پروازش به امریکا، ویزای او را باطل کردند. ابتدا دلایلی که برای این کار گفته شد مبهم بود، اما در نهایت معلوم شد که بهانۀ لغو ویزا حمایتِ رمضان از مؤسسۀ خیریه‌ای بوده که دولت بوش آن را حامی مالی حماس می‌دانست.

حرفشان این بود که حتماً رمضان از ارتباطِ مؤسسه با حماس مطّلع بوده است. اما چطور چنین چیزی ممکن بود، حال آن که تا پیش از آن، خود دولت امریکا نیز از این ارتباط اطّلاعی نداشت! رمضان معتقد بود که دلیل لغو ویزایش آن بوده که با جنگِ امریکا با عراق ابراز مخالفت می‌کرد. البته او از این که مانع رفتنش شدند خوشحال است و از زندگی در لندن رضایت دارد.

احتمالاً دولت ترامپ نیز پذیرای کسی مثل رمضان نخواهد بود. پدربزرگ رمضان، حسن البنا بنیان‌گذار اخوان‌المسلمین بود که از نظر امریکا یک سازمان تروریستی به شمار می‌رود. حتّی بعضی از مخالفانِ رمضان معتقدند وی نیز یکی از جبهه‌های اخوان‌المسلمین است و نیرنگش آن است که در پسِ نقابِ دعوت به صلح و گفت‌وگو، برای اسلامی‌سازی اروپا قدم بردارد. اما خود وی کاملاً مخالف این برچسب‌ها است و خود را منتقد اخوان‌المسلمین می‌داند.

رمضان می‌گوید: “اسلام نیازی به اصلاحات ندارد، بلکه این مسلمانان هستند که باید ذهن خود و تفسیر خود از دین اسلام را اصلاح کنند. البته این به معنای اصلاحاتی مشابه آنچه مسیحیان پشت سر گذاشتند نیست”. وی در جدیدترین کتاب خود با عنوان «ملزومات اسلام» (Islam: The Essentials) به تبیین چگونگی این تغییر ذهنیت پرداخته است. این کتاب درآمدی بر دین اسلام است و در آن به چگونگیِ مسلمان زیستن در عصر جهانی‌شدن پرداخته شده است. رمضان توضیح می‌دهد که قانون شرع یک راهنمای اخلاقی است، نه صرفاً یک قانون خشک حقوقی.

طارق رمضان خود را آلت‌دست هیچ‌کس و هیچ‌نهادی نمی‌داند. او واقعیت‌ها را هرچند که تلخ باشد می‌گوید و پای حرفش می‌ایستد؛ هم از فساد در خاورمیانۀ محافظه‌کار می‌گوید و هم از جنگ‌طلبی‌های غرب. رمضان از مسلمانان به‌ویژه مسلمانان غرب می‌خواهد که خود را جزئی از جامعۀ مدرن بدانند و آن را به سمت احقاق حقوق و عدالت سوق دهند.

جالب آن است که علاوه بر امریکا، داعش نیز از رمضان منزجر است و او را برای اسلام، خطرناک‌تر از غیرمسلمانان می‌داند.

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.