​برج لندن و تاریخچۀ یهودی آن

ایلانیت چیرنیک

یهودیان در طول تاریخ همیشه فرازوفرودهایی داشته‌اند. تاریخ برج لندن داستان‌های‌ِ یک قلعۀ نظامی، یک کاخ، یک مهد قانون، یک زندان و محل شکنجه و عذاب در سراسر تاریخ قرون وسطای بریتانیا را با یهودیان روایت می‌کند. چندی پیش یک سخنرانی با عنوان «دیدگاه‌های جدید دربارۀ برج و جامعۀ یهودیان قرون وسطایی» داده‌هایی را ارائه کرد که نشان می‌داد یهودیان نسبت به آنچه از گذشته می‌دانستند ارتباط بسیار عمیق‌تری با این مکان تاریخی دارند.

سرپرست مجموعه در برج، سالی دیکسون اسمیت از کاخ‌های سلطنتی تاریخی – یک مؤسسۀ خیریۀ مستقل که برخی از کاخ‌های سلطنتیِ خالی در قلمرو پادشاهی بریتانیا را اداره می‌کند – سه ماه در جستجوی ارتباط بین جامعۀ یهودی و ساختار این مکان، به تجزیه و تحلیل اسناد خزانه‌داری پرداخت.

او دریافت که ساکنان یهودی اولیه در لندن، به ویژه در طول سالیان خونین 1189، 1264 و 1272 میلادی، به برج لندن پناه بردند.

در سال 1189، زمانی که پادشاه ریچارد اول – که به عنوان ریچارد شیردل شناخته می‌شود – تاج‌گذاری کرد، پس از اینکه جامعۀ یهودی تلاش کرد هدیه‌ای به پادشاه بدهد شورش‌های ضدیهودی آغاز شد. در این شورش‌ها شمار زیادی از یهودیان کشته شدند و تعدادی نیز به برج پناه بردند.

بعدها، در سال 1216، در طول تاج‌گذاری و جلوس شاه هِنری سوم،  برج تبدیل به مکان حفاظت پیشگیرانه برای یهودیان شد.

در طول یکی از خونین‌ترین کشتارهای پس از قرن سیزدهم نیز یهودیان چند ماه در برج پناه گرفتند.

دیکسون اسمیت معتقد است: «برج باید در سطح گسترده‌تری به عنوان یکی از مکان‌های کلیدیِ به جای مانده از یهودیانِ قرون وسطای انگلستان شناخته شود. تاریخ یهودیان قرون وسطا و تاریخ توسعه برج به طور جدایی‌ناپذیری به هم مرتبط هستند… موضع جامعۀ یهود برای هر گونه فهم و شناختی از تاریخ انگلستانِ قرون وسطا محوریت دارد.»

در طول قرون دوازدهم و سیزدهم، لندنی‌های یهودی در جستجوی عدالت به برج پناه بردند. «مالکیت سلطنتی به این معنی بود که درباریان و صاحب‌منصبان برای کنترل مستقیمِ آنها از برج استفاده می‌کردند.» دیکسون اسمیت شرح می‌دهد: «در آن زمان یهودیان همچون دارایی‌های سلطنتی دیده می‌شدند… آنها به طور مستقیم زیر حوزۀ قضایی و اختیارات مقامات نظامی بودند.» به همین دلیل جامعۀ یهودیان امتیاز دسترسی به دادگاه‌های سلطنتی واقع در برج را داشتند.

در سال 1238، زمانی که داروغه‌ها در لندن کشتارهای یهودیان را بررسی کردند، روشن شد که این موارد باید مستقیماً توسط دادگاه سلطنتی در برج ارجاع داده شوند، این نشان‌دهندۀ ارزش و اثر این مکان بر روی زندگی یهودیان به دست تاج‌وتخت در آن زمان است.

اما در همین زمان یهودیان و مسیحیان به طور جداگانه مشمول مالیات شدند، به گفتۀ دیکسون-اسمیت :«حفاظت سلطنتی و دسترسی به دادگاه سلطنتی پولی شد.»

برای یهودیان مالیات‌های سنگین‌تری بسته شد و بخش زیادی از پولی که جمع‌آوری شد مستقیم صرف توسعۀ برج، حفاری خندق و ساختن دروازۀ خائنان شد.

یهودیان می‌بایست یک سوم از ثروت‌شان را در هر زمان به عنوان مالیات پرداخت می‌کردند، چنانچه از پرداخت این مبلغ سرپیچی می‌کردند در برج زندانی می‌شدند، دیکسون-اسمیت معتقد است که این یعنی در طول تاریخ یهودیان زیادی در برج محبوس بوده‌اند.

بعدها در قرن سیزدهم میلادی، در طول افتراهای خونین ننگین، 91 تن مرد یهودی در برج زندانی شدند. در طی یک رسوایی ضرب سکۀ تقلبی در سال 1278 – که نقره‌های لبه‌های سکه‌ها تراشیده شده بود – 600 نفر یهودیِ سرپرست خانوار، که بیشترشان بی‌گناه بودند، دستگیر و زندانی شدند و برخی از آنها بعدتر اعدام شدند.

در جولای سال 1290 میلادی، پادشاه ادوارد اول دستور اخراج همگانی یهودیان تا تاریخ اول نوامبر همان سال را صادر کرد، برج محل خروج یهودیان از انگلستان از طریق رودخانۀ تایمز بود. در این واقعه یهودیان اخراج شده از سوی پاسبانانِ برج موظف به پرداخت مالیات نفی بلد شدند. از آن به بعد تا سال 1650 میلادی، یعنی تا زمان اولیور کرامول –اولین و تنها رئیس جمهور در تاریخ بریتانیا – ، یهودیان اجازۀ زندگی در انگلستان را نداشتند.

پس از انتشار این تحقیق، روپرت گوین، مدیر کاخ‌های سلطنتی تاریخی، اعلام کرد که برج لندن به عنوان «یک مکان کلیدی» در تاریخ یهودیان قرون وسطا در انگلستان بازدید می‌شود و معرفی پیوندهای تازۀ یهودی به برنامۀ آموزشی این تور اضافه شده است. او گفت: «دانش‌آموزان از سراسر کشور می‌توانند ببینند که چگونه یک گروه اقلیت در انگلستانِ قرون وسطا به نحو مؤثری فعالیت می‌کردند که این می‌تواند درس‌های بسیاری برای چگونه کارکردن در جامعۀ امروز ما در برداشته باشد.»

او همچنین گفت که به دنبال گزینه‌هایی برای «تجسم زندگی یهودیان» در برج است. این یک کار هم علمی و عملی است زیرا بخشی از داستان برج را روایت می‌کند که ما تا به حال تمایل داشتیم این بخش مهم را نادیده بگیریم. ما اکنون می‌توانیم داستان اصلی را روایت کنیم داستانی که در آن همه چیز دربارۀ این ساختمان این برج را در بر می‌گیرد.

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.