مرور مطبوعات / تکذیب شایعه سوءاستفاده زائران عراقی از زنان ایرانی
هفتم شهریور 1397
چند مطلب فلسفی، ادامه واکنش‌ها به غائله فیضیه و تکذیب یک شایعه از مطالب امروز مطبوعات بود. «جای خالی عقلانیت مدرن»، «جایزه ملی شمس و مولانا برای شناساندن مفاخر خوی»، «یادمان ابن‌سینا با حضور دینانی و یوسف ثانی»، «بگذریم یا جامعه‌شناسی خودمانی»، «منتظر پاسخ قوه‌قضاییه به گزارش حقوق زندانیان هستیم»، «تفکری که باعث اصابت گلوله به حجاریان شد، امروز از خفگی در استخر می‌گوید»، «متروک متولد شد!»، «روایت مشاور سابق هاشمی از استخر فرح» و «تکذیب شایعه سوءاستفاده زائران عراقی از زنان ایرانی» عناوین برجسته شماره‌های امروزند.
شرق
تکذیب شایعه سوءاستفاده زائران عراقی از زنان ایرانی
روح‌الله جمعه‌ای، مشاور وزیر کشور در توییت خود نوشت: وزیر کشور شایعه سوءاستفاده زائران عراقی از زنان ایرانی را تکذیب کرده و خواستار برخورد قاطع قضائی با عاملان نشر این مطالب اختلاف‌برانگیز و خلاف واقع شد. او نوشت: هشدار! پس از عدم موفقیت دشمنان ملت ایران در بلواسازی، این‌بار دشمنان فتنه‌گر و اختلاف‌افکن، با پخش شایعاتی درصدد تفرقه میان دو ملت برادر و همسان ایران و عراق هستند. هیچ گزارش رسمی و مستندی درباره شایعاتی مبنی‌بر تعرض به زنان ایرانی وجود ندارد. باید مراقب شیطنت تفرقه‌افکنان بود. وزیر کشور خواستار برخورد قاطع قوه قضائیه با عاملین تولید و بازنشر شایعات اختلاف‌برانگیز که عفت عمومی را هم هدف قرار داده‌اند، شده است.
روایت مشاور سابق هاشمی از استخر فرح
شرق به نقل از خبرآنلاین آورد که غلامعلی رجایی، مشاور سابق هاشمی‌رفسنجانی، با انتشار عکسی که از آن به استخر فرح یاد می‌شود، نوشت: نکته‌ای که برای اولین‌بار من برای رسوایی دروغ‌گویان مدعی اصولگرایی امروز با انتشار این عکس افشا می‌کنم اینکه اساسا این استخر کوچک در گوشه‌ای از کاخ سعدآباد که هاشمی هفته‌ای دوبار به آن مراجعه داشته، اساسا در زمان طاغوت وجود خارجی نداشته، چه برسد به اینکه استخر اختصاصی فرح باشد! اما ماجرای این محوطه تبدیل به استخر شده، هم شنیدنی است که من از قول دکتر غلامرضا جوادی که اجراکننده این طرح بوده نقل می‌کنم. ایشان در همان روزهای درگذشت هاشمی به من می‌گفت آقای هاشمی از استخری که در ریاست‌جمهوری بود استفاده می‌کرد،
اعتماد
متروک متولد شد!
عباس عبدی درباره نظر کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در خصوص توئیتر نوشته است: وی در اظهارنظری کاملا درست اعلام کرد که استفاده از توییتر، عمل غیرقانونی محسوب نمی‌شود. در درست بودن گزاره اول آقای کدخدایی شکی نیست. زیرا لازمه تحقق جرم، وجود قانونی است که فعل یا ترک فعلی را منع کرده و برای آن مجازات درنظر گرفته باشد؛ و چنین چیزی درباره شبکه‌های اجتماعی مطلقا وجود ندارد. جالب است که درخصوص منع استفاده از ماهواره نیز در اصل، استفاده از گیرنده‌های ماهواره‌ای جرم است و اگر کسی از طریق دیگری آن را ببیند، جرم محسوب نمی‌شود! اینها نشانه‌ای جدی از فقدان فلسفه جرم در ایران است. در واقع نوشتن و تصویب اینگونه قوانین و تعیین جرم، بر هیچ فلسفه اصیلی که قابل‌دفاع باشد، بنا نشده است. در عمل نه از حیث فراگیری رعایت آن قانون از جانب مردم مثل عدم استفاده از ماهواره با منطق جرم همخوانی دارد و نه از حیث منطق اجرایی آن برای ضابطان قضایی قابلیت اجرایی دارد.
تفکری که باعث اصابت گلوله به حجاریان شد، امروز از خفگی در استخر می‌گوید
تیتر بالا بخشی از سخنان قاسم میرزایی‌نیکو در نطق میان‌دستور مجلس شورای اسلامی است. وی هم‌چنین گفته است: ما سکوت کردیم، وقتی حرمت حضرت آیت‌الله سازندگی، در تریبون نماز جمعه شکست! تریبونی که میراث طالقانی اباذر زمان بود؛ ما فقط سکوت کردیم. یادم نمی‌رود صدای علی شریعتی را که می‌گفت: پدر مادر ما متهمیم! ما به سکوت متهمیم و دامن‌مان، آلوده به ناسپاسی شده است. صراط، جمع نیست. راه فقط یک راه است؛ تمکین به رأی مردم و گفت‌وگوی ملی؛ باید همه نخبگان که دل در گرو آب و خاک این سرزمین کهن دارند، سر یک سفره بنشینند؛ قهریت و خشونت، دوای هیچ دردی نیست.
منتظر پاسخ قوه‌قضاییه به گزارش حقوق زندانیان هستیم
شهیندخت ملاوردی، دستیار ویژه رییس‌جمهور در امور حقوق شهروندی در خصوص گزارشاتی در رابطه با نقض حقوق شهروندی زندانیان در برخی زندان‌ها گفت: در حال انجام پیگیری‌های لازم در رابطه با این گزارش‌ها هستیم و باید ببینیم در آن چارچوب، قوه‌قضاییه و سازمان زندان‌ها چه پاسخی را ارایه خواهند داد. با توجه به تعداد بالای زندانیان در ایران و قوانینی که بیشتر ناظر بر حبس و زندانی کردن است- البته سال‌هاست سیاست حبس‌زدایی و جایگزینی مجازات اجتماعی با حبس در دستور کار قوه‌قضاییه قرار گرفته- اما عملا با چنین وضعیتی در زندان‌ها روبه‌رو هستیم؛ به ویژه در رابطه با زندانیانی که متهم به جرایم امنیتی و سیاسی هستند و این موارد بیشتر بارز و رسانه‌ای می‌شوند.
بگذریم یا جامعه‌شناسی خودمانی
کسری بردبارمقدم در اعتماد این شماره به نقد کتاب «بگذریم» نوشته حسن نراقی پرداخته که به‌تازگی به چاپ سی‌ام رسیده است.
وی می‌نویسد: کتاب «جامعه‌شناسی خودمانی» از هر گونه پرداخت و آسیب‌شناسی جدی شامل تاثیر «دیگری بزرگ» در ایجاد فکرهایی چارچوب‌بندی‌شده و مطیع دست برداشته است و به عواملی که باعث ناتوانی و شکست اخلاقی، سیاسی و اقتصادی بسیاری از مردم در زندگی شده و از آنها مردمی غیرآگاه و سرکوب شده ساخته، اشاره‌ای نکرده است. کتاب شامل ١٧ بخش (جز مقدمه و یادداشتی برای چاپ) است و هر بخش با اسامی‌هایی چون: «با تاریخ بیگانه‌ایم، بی‌برنامگی ما، حسادت و حسادت‌ورزی ما و…» عنوان‌گذاری شده است. نویسنده در مقدمه کتاب صریحا اعلام می‌کند که مردم این مسائل را می‌دانند اما من اینها را بدین جهت بیان می‌کنم چون بین دانستن با بیان کردن، فاصله عمیقی وجود دارد. اما در ادامه، چندین بار بر ناآگاهی مردم تاکید می‌کند.
یادمان ابن‌سینا با حضور دینانی و یوسف ثانی
همایش بزرگداشت روز ابن‌سینا عصر دوشنبه پنجم شهریورماه در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه برگزار شد. در ابتدای این مراسم غلامحسین ابراهیمی دینانی در سخنانی به موضوع ادراک عقلی در اندیشه ابن‌سینا پرداخت و گفت: باید دید چرا ابن‌سینا از احترام برخوردار است و این احترام ریشه در کجا دارد. این احترام برای حکمت او است زیرا حکمت، بزرگ است و هیچ چیز دیگر بزرگ نیست. بعد از خدا، حکمت از همه‌چیز در این عالم بزرگ‌تر است. قرآن کریم کسی که خداوند به او حکمت دهد را از خیر کثیر که به او داده شده یاد می‌کند. خیر کثیر چیست؟ خیری که خیر باشد ولی کثیر باشد. به تعبیر قرآن خیر کثیر، حکمت است. بنابراین ابن‌سینا که حکیم بوده است خیر کثیر است.
در این همایش بزرگانی دیگر هم‌چون سید محمود یوسف ثانی استاد فلسفه اسلامی نیز به سخنرانی پرداختند.
ایران
جایزه ملی شمس و مولانا برای شناساندن مفاخر خوی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین افتتاح چهارمین همایش بین‌المللی شمس و مولانا ضمن اشاره به اینکه خوی تا به امروز میزبان مفاخر ادبی و فرهنگی بسیاری بوده، گفت: جایزه ملی شمس و مولانا در همایش‌های آتی باید با هدف شناساندن این مفاخر به پژوهشگران فعال در این حوزه‌ها تعلق پیدا کند. این جایزه در حوزه‌های ادبیات، پژوهش، هنرهای آوایی و نمایشی با محور شمس و مولوی به محققان، هنرمندان و تلاشگران تراز اول تعلق بگیرد. وی با اشاره به اینکه خوی محل استقرار آرامگاه شخصیتی است که توانست جان مولوی را شعله‌ور کند، بیان کرد: یک تاریخ در نتیجه این تحول مولوی دچار تغییر شد و این تأثیر نشانگر اخگر کمیاب شمس تبریزی است. اطلاعات کمی از این شخصیت عرفانی در دست بوده و 2 سال زندگی وی با مولوی به‌عنوان دوران تاریخ ساز و انسان ساز، معرف این چهره عالم عرفان است.
جای خالی عقلانیت مدرن
دکتر غلامرضا مقدم رئیس گروه جامعه‌شناسی اخلاق انجمن جامعه‌شناسی ایران در نوشتاری کوشیده به این مسئله بپردازد که «احتکار» و «منفعت‌طلبی» در چه مواقعی در جامعه پررنگ می‌شود؟
وی می‌نویسد: فارغ از ضرورت نهادینه شدن عقلانیت مدرن، گروه‌های مرجع نیز در ترویج اخلاق می‌توانند نقش تسهیل‌گر داشته باشند. اما به نظر می‌رسد که در این چند سال اخیر گروه‌های مرجع، جایگاه اجتماعی خود را از دست داده‌اند. همین فقدان گروه‌های مرجع و بی‌اعتمادی افراد جامعه به این گروه‌ها، کار را سخت‌تر می‌کند و «سرمایه اجتماعی» رو به زوال می‌گذارد. اگر این رویه ادامه پیدا کند، بتدریج امر نابهنجار معادل زرنگی قلمداد و به امری هنجار بدل می‌شود. متأسفانه افرادی که احتکار می‌کنند، نزد مردم مجرم قلمداد نمی‌شوند بلکه به آنها برچسب «زرنگی» زده می‌شود! که توانسته‌اند از فرصت‌های موجود، بیشترین بهره را ببرد و سود بالایی را کسب کند. بنابراین، تبدیل شدن امر ناهنجار به امر هنجار از دیگر مسائلی است که این روزها بر اخلاقیات ما سایه افکنده است.
تکذیب شایعه سوءاستفاده زائران عراقی از زنان ایرانی
روح‌الله جمعه‌ای، مشاور وزیر کشور در توییت خود نوشت: وزیر کشور شایعه سوءاستفاده زائران عراقی از زنان ایرانی را تکذیب کرده و خواستار برخورد قاطع قضائی با عاملان نشر این مطالب اختلاف‌برانگیز و خلاف واقع شد. او نوشت: هشدار! پس از عدم موفقیت دشمنان ملت ایران در بلواسازی، این‌بار دشمنان فتنه‌گر و اختلاف‌افکن، با پخش شایعاتی درصدد تفرقه میان دو ملت برادر و همسان ایران و عراق هستند. هیچ گزارش رسمی و مستندی درباره شایعاتی مبنی‌بر تعرض به زنان ایرانی وجود ندارد. باید مراقب شیطنت تفرقه‌افکنان بود. وزیر کشور خواستار برخورد قاطع قوه قضائیه با عاملین تولید و بازنشر شایعات اختلاف‌برانگیز که عفت عمومی را هم هدف قرار داده‌اند، شده است.
روایت مشاور سابق هاشمی از استخر فرح
شرق به نقل از خبرآنلاین آورد که غلامعلی رجایی، مشاور سابق هاشمی‌رفسنجانی، با انتشار عکسی که از آن به استخر فرح یاد می‌شود، نوشت: نکته‌ای که برای اولین‌بار من برای رسوایی دروغ‌گویان مدعی اصولگرایی امروز با انتشار این عکس افشا می‌کنم اینکه اساسا این استخر کوچک در گوشه‌ای از کاخ سعدآباد که هاشمی هفته‌ای دوبار به آن مراجعه داشته، اساسا در زمان طاغوت وجود خارجی نداشته، چه برسد به اینکه استخر اختصاصی فرح باشد! اما ماجرای این محوطه تبدیل به استخر شده، هم شنیدنی است که من از قول دکتر غلامرضا جوادی که اجراکننده این طرح بوده نقل می‌کنم. ایشان در همان روزهای درگذشت هاشمی به من می‌گفت آقای هاشمی از استخری که در ریاست‌جمهوری بود استفاده می‌کرد،
اعتماد
متروک متولد شد!
عباس عبدی درباره نظر کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در خصوص توئیتر نوشته است: وی در اظهارنظری کاملا درست اعلام کرد که استفاده از توییتر، عمل غیرقانونی محسوب نمی‌شود. در درست بودن گزاره اول آقای کدخدایی شکی نیست. زیرا لازمه تحقق جرم، وجود قانونی است که فعل یا ترک فعلی را منع کرده و برای آن مجازات درنظر گرفته باشد؛ و چنین چیزی درباره شبکه‌های اجتماعی مطلقا وجود ندارد. جالب است که درخصوص منع استفاده از ماهواره نیز در اصل، استفاده از گیرنده‌های ماهواره‌ای جرم است و اگر کسی از طریق دیگری آن را ببیند، جرم محسوب نمی‌شود! اینها نشانه‌ای جدی از فقدان فلسفه جرم در ایران است. در واقع نوشتن و تصویب اینگونه قوانین و تعیین جرم، بر هیچ فلسفه اصیلی که قابل‌دفاع باشد، بنا نشده است. در عمل نه از حیث فراگیری رعایت آن قانون از جانب مردم مثل عدم استفاده از ماهواره با منطق جرم همخوانی دارد و نه از حیث منطق اجرایی آن برای ضابطان قضایی قابلیت اجرایی دارد.
تفکری که باعث اصابت گلوله به حجاریان شد، امروز از خفگی در استخر می‌گوید
تیتر بالا بخشی از سخنان قاسم میرزایی‌نیکو در نطق میان‌دستور مجلس شورای اسلامی است. وی هم‌چنین گفته است: ما سکوت کردیم، وقتی حرمت حضرت آیت‌الله سازندگی، در تریبون نماز جمعه شکست! تریبونی که میراث طالقانی اباذر زمان بود؛ ما فقط سکوت کردیم. یادم نمی‌رود صدای علی شریعتی را که می‌گفت: پدر مادر ما متهمیم! ما به سکوت متهمیم و دامن‌مان، آلوده به ناسپاسی شده است. صراط، جمع نیست. راه فقط یک راه است؛ تمکین به رأی مردم و گفت‌وگوی ملی؛ باید همه نخبگان که دل در گرو آب و خاک این سرزمین کهن دارند، سر یک سفره بنشینند؛ قهریت و خشونت، دوای هیچ دردی نیست.
منتظر پاسخ قوه‌قضاییه به گزارش حقوق زندانیان هستیم
شهیندخت ملاوردی، دستیار ویژه رییس‌جمهور در امور حقوق شهروندی در خصوص گزارشاتی در رابطه با نقض حقوق شهروندی زندانیان در برخی زندان‌ها گفت: در حال انجام پیگیری‌های لازم در رابطه با این گزارش‌ها هستیم و باید ببینیم در آن چارچوب، قوه‌قضاییه و سازمان زندان‌ها چه پاسخی را ارایه خواهند داد. با توجه به تعداد بالای زندانیان در ایران و قوانینی که بیشتر ناظر بر حبس و زندانی کردن است- البته سال‌هاست سیاست حبس‌زدایی و جایگزینی مجازات اجتماعی با حبس در دستور کار قوه‌قضاییه قرار گرفته- اما عملا با چنین وضعیتی در زندان‌ها روبه‌رو هستیم؛ به ویژه در رابطه با زندانیانی که متهم به جرایم امنیتی و سیاسی هستند و این موارد بیشتر بارز و رسانه‌ای می‌شوند.
بگذریم یا جامعه‌شناسی خودمانی
کسری بردبارمقدم در اعتماد این شماره به نقد کتاب «بگذریم» نوشته حسن نراقی پرداخته که به‌تازگی به چاپ سی‌ام رسیده است.
وی می‌نویسد: کتاب «جامعه‌شناسی خودمانی» از هر گونه پرداخت و آسیب‌شناسی جدی شامل تاثیر «دیگری بزرگ» در ایجاد فکرهایی چارچوب‌بندی‌شده و مطیع دست برداشته است و به عواملی که باعث ناتوانی و شکست اخلاقی، سیاسی و اقتصادی بسیاری از مردم در زندگی شده و از آنها مردمی غیرآگاه و سرکوب شده ساخته، اشاره‌ای نکرده است. کتاب شامل ١٧ بخش (جز مقدمه و یادداشتی برای چاپ) است و هر بخش با اسامی‌هایی چون: «با تاریخ بیگانه‌ایم، بی‌برنامگی ما، حسادت و حسادت‌ورزی ما و…» عنوان‌گذاری شده است. نویسنده در مقدمه کتاب صریحا اعلام می‌کند که مردم این مسائل را می‌دانند اما من اینها را بدین جهت بیان می‌کنم چون بین دانستن با بیان کردن، فاصله عمیقی وجود دارد. اما در ادامه، چندین بار بر ناآگاهی مردم تاکید می‌کند.
یادمان ابن‌سینا با حضور دینانی و یوسف ثانی
همایش بزرگداشت روز ابن‌سینا عصر دوشنبه پنجم شهریورماه در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه برگزار شد. در ابتدای این مراسم غلامحسین ابراهیمی دینانی در سخنانی به موضوع ادراک عقلی در اندیشه ابن‌سینا پرداخت و گفت: باید دید چرا ابن‌سینا از احترام برخوردار است و این احترام ریشه در کجا دارد. این احترام برای حکمت او است زیرا حکمت، بزرگ است و هیچ چیز دیگر بزرگ نیست. بعد از خدا، حکمت از همه‌چیز در این عالم بزرگ‌تر است. قرآن کریم کسی که خداوند به او حکمت دهد را از خیر کثیر که به او داده شده یاد می‌کند. خیر کثیر چیست؟ خیری که خیر باشد ولی کثیر باشد. به تعبیر قرآن خیر کثیر، حکمت است. بنابراین ابن‌سینا که حکیم بوده است خیر کثیر است.
در این همایش بزرگانی دیگر هم‌چون سید محمود یوسف ثانی استاد فلسفه اسلامی نیز به سخنرانی پرداختند.
ایران
جایزه ملی شمس و مولانا برای شناساندن مفاخر خوی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین افتتاح چهارمین همایش بین‌المللی شمس و مولانا ضمن اشاره به اینکه خوی تا به امروز میزبان مفاخر ادبی و فرهنگی بسیاری بوده، گفت: جایزه ملی شمس و مولانا در همایش‌های آتی باید با هدف شناساندن این مفاخر به پژوهشگران فعال در این حوزه‌ها تعلق پیدا کند. این جایزه در حوزه‌های ادبیات، پژوهش، هنرهای آوایی و نمایشی با محور شمس و مولوی به محققان، هنرمندان و تلاشگران تراز اول تعلق بگیرد. وی با اشاره به اینکه خوی محل استقرار آرامگاه شخصیتی است که توانست جان مولوی را شعله‌ور کند، بیان کرد: یک تاریخ در نتیجه این تحول مولوی دچار تغییر شد و این تأثیر نشانگر اخگر کمیاب شمس تبریزی است. اطلاعات کمی از این شخصیت عرفانی در دست بوده و 2 سال زندگی وی با مولوی به‌عنوان دوران تاریخ ساز و انسان ساز، معرف این چهره عالم عرفان است.
جای خالی عقلانیت مدرن
دکتر غلامرضا مقدم رئیس گروه جامعه‌شناسی اخلاق انجمن جامعه‌شناسی ایران در نوشتاری کوشیده به این مسئله بپردازد که «احتکار» و «منفعت‌طلبی» در چه مواقعی در جامعه پررنگ می‌شود؟
وی می‌نویسد: فارغ از ضرورت نهادینه شدن عقلانیت مدرن، گروه‌های مرجع نیز در ترویج اخلاق می‌توانند نقش تسهیل‌گر داشته باشند. اما به نظر می‌رسد که در این چند سال اخیر گروه‌های مرجع، جایگاه اجتماعی خود را از دست داده‌اند. همین فقدان گروه‌های مرجع و بی‌اعتمادی افراد جامعه به این گروه‌ها، کار را سخت‌تر می‌کند و «سرمایه اجتماعی» رو به زوال می‌گذارد. اگر این رویه ادامه پیدا کند، بتدریج امر نابهنجار معادل زرنگی قلمداد و به امری هنجار بدل می‌شود. متأسفانه افرادی که احتکار می‌کنند، نزد مردم مجرم قلمداد نمی‌شوند بلکه به آنها برچسب «زرنگی» زده می‌شود! که توانسته‌اند از فرصت‌های موجود، بیشترین بهره را ببرد و سود بالایی را کسب کند. بنابراین، تبدیل شدن امر ناهنجار به امر هنجار از دیگر مسائلی است که این روزها بر اخلاقیات ما سایه افکنده است.
