یک بغل مناجات

شکوای سبز

کتاب «شکوای سبز» ترجمه و برداشت آزاد سیّد مهدی شجاعی از دعای شریف ابوحمزه ثمالی است که از آن به بلندترین دعاهای سحر ماه مبارک رمضان یاد می‌کنند.

برداشت‌هایی که حاصلش در یک کتاب، جدای از ترجمه متن دعا، راوی و نمایشگر کرشمه کلمات به هنگام راز و نیاز با خالق هستی است. در این کتاب شجاعی در کنار وفاداری به اصل متن دعا و معنای حقیقی آن به زبان روایی خود شمایلی آهنگین و عارفانه داده است و ترجمه‌ای متفاوت و تأثیرگذار به مخاطبان عرضه کرده است.

او با توجه به وزن و آهنگ متن عربی و نیز با توجه به جنس مخاطبانی که متن کتاب وی را مطالعه خواهند کرد، سعی کرده به ترجمه‌ای برسد که جدای از برانگیختن احساسات بی‌غلّ و غشّ مخاطبان، در احساس نیاز به داشتن ارتباط با پروردگار، آن‌ها را با زیبایی‌های متن ارائه شده از زبان اهل‌بیت علیهم السلام آشنا سازد و در عین حال دچار سردرگمی ناشی از متکلّف بودن متن نکند.

شجاعی در مقدمه کتاب می‌نویسد: «کسی که حرف زدن با محبوب را به گونه‌ای بلد باشد که همه انسان‌ها بتوانند خودشان را جای گوینده آن حرف‌ها بگذارند و آن حرف‌ها را حرف‌های خودشان بیانگارند، کسی جز معصوم نیست و آن حرف‌ها، همان ادعیه‌ای است که بر زبان معصوم جاری شده است و یکی از متعالی‌ترین نمونه‌های آن حرف‌ها، همین دعای ابوحمزه ثمالی است که بر زبان مبارک حضرت زین‌العابدین و سید الساجدین جاری شده است.»

در بخشی از این دعا آمده: در خوشبختی من کجاست پروردگار من، وقتی که سعادت، جز از مشرق دست‌های تو طلوع نمی‌کند.

مفرّ من، روزنه نجات من، گریزگاه من کجاست، وقتی هیچ پناهی جز تو نیست…

نه آنکس که نیکی کند از یاری و رحمت تو مستغنی است، نه آن کس که اهل بدی و بی‌باکی است و در مسیر نارضایتی تو قدم می‌زند، می‌تواند از حیطه قدرت تو خارج شود.

خدای من! من تو را به خودت شناختم، با خودت و به واسطه خودت. تو بودی که مرا به سوی خودت راه نمودی، تو بودی که مرا به خودت خواندی و دعوتم کردی. اگر تو نبودی و اگر تو نمی‌کردی، من چه می‌دانستم که تو کیستی.»

دست دعا، چشم امید

کتاب «دست دعا، چشم امید»؛ دریافتی است از مناجات خمس عشره امام سجاد علیه السلام. سید مهدی شجاعی، نوینسده از این مناجات‌ها چنین تعبیر کرده است: «مناجات خمسه عشره که از وجود قدسی حضرت سجاد علیه السلام تراوش کرده، از لطافت و حلاوتی خاص و منحصر به فرد برخوردار است.

امتیاز خاص و منحصر به فرد مناجات 15 گانه ـ خمس عشره ـ این است که هر انسانی با ویژگی‌های روحی و روانی خودش و همه انسان‌ها در شرایط روحی و روانی مختلف‌شان، می‌توانند مناجات مورد نیاز خود را در این مجموعه پیدا کنند.

به عبارتی می‌توان گفت حالات مختلف انسان‌های مختلف از 15 موقعیت کلی تجاوز نمی‌کند که مناجات خمس عشره برای یکایک این شرایط و حالات، نسخه‌ای جدا و مستقل تدارک دیده است. براساس این مقدمات به این نوید و امید می‌توان رسید که انسان با در دست‌داشتن مناجات خمس عشره، در همه حالات حرف برای گفتن با خدا دارد.»

نویسنده کتاب زبان لطیف و ادبیات ویژه‌ای در ترجمه دارد که به فهم حسّ و حال اصل دعا کمک می‌کند. مناجات الشاکرین چنین آغاز می‌شود: خدایا! تشنگی عمیق من و باران مداوم و بی‌حدّ و حصر تو، مرا از اقامت در زیر خمیه شرکت بازداشته است. خدایا! دست یاری هر لحظه تو در نشیب و فراز صخره‌های صعب زندگی، مرا از اندیشه پرتگاه‌های ناسپاسی واگذاشته است…

نیایش‌ها و زیارت‌ها ـ 2

این اثر ترجمه دعای کمیل توسط سید مهدی شجاعی، همراه با متن عربی است. شجاعی در این ترجمه سعی کرده متنی روان و زیبا را به خواننده ارائه دهد. خود دعای شریف کمیل دارای مضامین بسیار زیبا، لطیف و جذابی است و آمیختن آن‌ها با قلم این نوینسده، زیبایی آن را دو چندان کرده و مخاطب را شیفته خود می‌کند.

 
معرفی و نگاهی به سه ترجمه‌ و دریافتِ سید مهدی شجاعی از سه ادعیه‌ی «دعای ابوحمزه‌ی ثمالی»، « مناجات خمسه عشر» و «دعای کمیل».
در رمضان با سید مهدی شجاعی