مخاطب سخنان رهبری در جمع دانشجویان که بود؟

این سخنان مقام معظم رهبری در حالی بیان شد که در اول خرداد ماه پیش از برگزاری یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری، یکی از اساتید حوزه علمیه که محور جریان سیاسی پایداری است در جمع هواداران خود یکی از مهم‌ترین شاخصه اهل ایمان را تکلیف مداری خواند و اظهار داشت: «در مراحل و شرایط مختلف زندگی همواره باید به دنبال این باشیم که وظیفه و تکلیفی که خداوند به عهده ما گذاشته است چیست و به آن عمل کنیم.»

آیت الله مصباح یزدی در ادامه گفت: «اینکه نتیجه چه می شود به ما مربوط نیست، این را باید به خداوند واگذار کنیم و نسبت به هرچه پیش آمد رضایت داشته باشیم.»

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با تأکید بر اینکه نباید به خاطر تعریف و تمجید مردم و شماتت آنها از انجام تکلیف باز بمانیم، گفت: «اگر همه عالم از ما تعریف کنند اما خودمان بدانیم که کار ما مطابق با قرآن و دستورات الهی نیست باید توبه کنیم و اگر همه از کار ما ناراضی باشند اما مطمئن باشیم که به تکلیف خود عمل کرده ایم برای ما کفایت می کند.»

آیت الله مصباح یزدی با اشاره به اینکه در بسیاری از موارد تکلیف تابع نتایج محدودی است، ابراز داشت: «اگر ما بتوانیم با عقل خود تا حدودی نتیجه را محاسبه کنیم باید این کار را انجام دهیم و این خود نوعی وظیفه است، اما در اغلب موارد نتیجه دور از ذهن ما است و نباید به آن اعتنا کرد.»

وی ادامه داد: «زیبایی کار خدا در این است که در یک پیشامد مشخص بسیاری از افراد را مورد امتحان های متفاوت قرار می دهد؛ ما چه می دانیم با کاری که انجام می دهیم چه اشخاص دیگری امتحان پس خواهند داد؛ نتایجی که در جنگ تحمیلی حاصل شد برای هیچ کس قابل تصور نبود، بسیاری از دلها با خدا ارتباط پیدا کرد؛ برخی مادران چند فرزند خود را به جبهه فرستادند و شهید شدند اما به هیچ وجه ناراحت نشدند، این در طول تاریخ بی سابقه بود.»

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به این جمله امام(ره) که فرمود «ما مأمور به تکلیف هستیم نه نتیجه» اظهار داشت: «این جمله بلند و پر محتوایی است که اولین بار از امام(ره) شنیدم، با این صراحت تا آن زمان کسی این موضوع را مطرح نکرده بود؛ امروزه این جمله در جامعه انقلابی ما به فرهنگ تبدیل شده است.»

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در تبیین شبهات و ابهاماتی که از این جمله به ذهن می رسد، گفت: «یکی از شرایط تکلیف این است که انسان احتمال تأثیر و نتیجه بخش بودن را بدهد به همین دلیل در بحث جهاد می گویند اگر تعداد دشمنان تا دو برابر بود واجب است و در غیر این صورت دیگر واجب نیست.»

رهبرانقلاب در دیدار با دانشجویان، تکلیف گرایی بدون در نظر داشتن نتیجه را نادرست خواندند و فرمودند: «تکلیف گرایی هیچ منافاتی با دنبال نتیجه بودن ندارد. برای رسیدن به نتیجه باید طبق راه‌های مشروع برنامه ریزی کرد.»