فتاوی پیرامون فیسبوک و دیگر شبکههای اجتماعی
به نظر میرسد فتاوی شیعه بر خلافِ فتوای صریح الازهر، تشخیص حلال یا حرام بودنِ استفاده از چنین سایتهایی را به خود مکلف واگذار میکنند.
به گزارش دین آنلاین و به نقل از خبرگزاری تقریب،"ابو العرفان حلیم محلی" مبلغ اسلامی و عالم هندی در فتوای اخیر خود، فیسبوک و توییتر را برای زنان به دلیل اینکه تصاویر خود را در این سایتها به اشتراک میگذارند، حرام اعلام کرده است.
وی افزوده است: مشاهده تصاویر زنان در این سایتهای اجتماعی از سوی مردان، موجب افزایش ارتکاب به گناه و جرایم مختلف در دنیای مجازی میشود. وی خاطرنشان کرده است: از جهت دینی نیز وجوبی برای زنان وجود ندارد که از این سایتها استفاده نمایند چرا که این سایتهای اجتماعی درهای بازی به سوی فتنه محسوب میشوند.
لازم به ذکر است پیش از این نیز هیئت فتوای الازهر با صدور فتوایی بازدید از فیسبوک را به دلیلِ آنکه این سایت «یکی از عوامل مهم فروپاشی کانون خانواده هاست»، هم برای مردان و هم برای زنان شرعا حرام اعلام کرده بود .+ پس از آن، مفتی پیشین کلِ اردن، «نوح قضاه» نیز فیسبوک را در صورتی که « در جهت گفتوگو با نامحرمان و یا به منظور استفاده در امور فساد و خلاف شرع» استفاده شود حرام اعلام کرد.+
در ایران نیز، مراجع عظام، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله صافی گلپایگانی، آیت الله خامنهای و آیت الله روحانی در مورد فیسبوک (و دیگر شبکههای اجتماعی) فتوا صادر نمودهاند اما هیچ کدام فیسبوک را حرام ندانسته و استفاده از آن را منوط به عوامل دیگری چون «مفسده بودن »، «بر خلافِ قوانین بودن» و «تقویت دشمنان اسلام» کردهاند:
فتوای آیت الله مکارم : «چنانچه این موارد برخلاف قوانین و مقررات باشد و مفسده داشته باشد جایز نیست.»+
فتوای آیت الله صافی گلپایگانی: «به طور کلی استفاده از فضاهای مجازی برای جهات مشروع و صحیح که موجب فساد عقیده و اخلاق نشود بلکه بتوان از آن در جهت تبلیغ و ترویج معارف دینی استفاده کرد مانعی ندارد بلکه مطلوب است، اما رفتن در سایتهایی که باعث سستشدن عقیده و فساد اخلاق و یا ترویج باطل باشد، حرام است.»+
فتوای آیت الله خامنهای: «بهطور کلی اگر مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده و یا خوف ارتکاب گناه باشد و یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود، جایز نیست والا مانعى ندارد.»+
فتوای آیت الله روحانی: «عضویت در این قبیل سایتها و شبکه های اجتماعی اگر موجب اعمال خلاف شرع و دین نگردد، بلامانع است.»+
با توجه به این فتاوی، به نظر میرسد علمای شیعه بر خلاف همتایانشان در الازهر، حرام یا حلال بودنِ چنین سایتهایی را به خودِ فرد سپردهاند؛ هر چند دولت ایران با فیلترکردن سایتهای فیسبوک و توئیتر مفسده بودنِ آنها را به طور ضمنی به کاربران ایرانی اعلام نموده است.
به نظر میرسد فتاوی شیعه بر خلافِ فتوای صریح الازهر، تشخیص حلال یا حرام بودنِ استفاده از چنین سایتهایی را به خود مکلف واگذار میکنند.به مناسبت فتوای یک عالم هندی
آیا اصولا ورود به این دست مسائل به عهده مراجع است؟ آیا مسئله فیسبوک مصداقی است یا حکمی؟