قصاص یک محیطبان سازمان حفاظت محیط زیست
ابراهیم احمدیان
اعدام یک محیطبان در کرمان باعث اظهار نظرهای مختلفی در میان فعالان محیط زیست شده است.
بنابر نقل ایرنا، سرهنگ محبت‌خانی فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشته است که علی افضلی، محیطبان اداره محیط زیست کرمان، که یک شکارچی را در ده سال پیش در جلو منزل او کشته است، سرانجام علی رغم کوشش چندساله سازمان برای اخذ رضایت و عفو از خانواده مقتول، با حکم قصاص در روز هفتم آذرماه جاری اعدام شد.
درگیری محیطبانان با شکارچیان غیرمجاز در سال‌های اخیر حوادث بسیاری آفریده است. در برخی از این حوادث محیطبان زخمی شدند و برخی نیز جان خود را از دست دادند.[1] چند ماه پیش در موردی مشابه، حکم قصاص یک محیطبان دیگر لغو شد.[2] اعضای نیروهای مسلح و سازمان‌هایی مانند حفاظت محیط زیست، در حمل و به کارگیری سلاح، تابع قانونی یگانه هستند که چنانچه در درگیری با متهمان و مجرمان از آن تخطی کنند تحت پیگرد قضایی قرار می‌گیرند. در صورتی که یک عضو نیروهای مسلح فردی را با سلاح زخمی کند یا به قتل برساند، چنانچه ثابت شود که در خارج از چارچوب این قانون اقدام کرده است، در صورت عمدی بودن، مطابق آسیبی که به طرف مقابل وارد ساخته است، طبق قانون مجازات اسلامی کیفر خواهد دید. آن گونه که سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده است، علی افضلی در بیرون از حوزه ماموریت خود و به صورت عمدی، شکارچی را به قتل رسانده و مشمول کیفر قصاص شده است.
برخی فعالان محیط زیست برآن‌اند که از علل مهم وقوع چنین حوادثی کمبود نیروی انسانی و تجهیزات محیطبانی در سازمان حفاظت محیط زیست است. آن‌ها اظهار می‌دارند که اگر سازمان حفاظت محیط زیست به اندازه کافی محیطبان و تجهیزات رصد و محیطبانی در مناطق حیات وحش داشته باشد، ورود شکارچیان غیرمجاز به مناطق از قبل، پیش‌گیری خواهد شد و علت درگیری‌های پرشمار میان محیطبانان و شکارچیان، این است که منطقه به صورت کامل برای شکار و شکارچیان غیرمجاز ناامن نیست. مقامات سازمان حفاظت محیط زیست بارها از کمبود بودجه، نیروی انسانی و تجهیزات گلایه کرده‌اند. به گفته مقامات سازمان بیش از نیمی از پست‌های این سازمان متصدی ندارد و سازمان عملا به لحاظ نیروی انسانی، نیمه‌تعطیل است. چندی پیش رییس سازمان اعلام کرد که «وجود بیش از ۳ میلیون اسلحه غیرمجاز تهدیدی برای ذخایر وحوش محسوب می‌شود… برای حفظ بقای محیط زیست همه باید محیطبان باشند و ممکن است شکارچی دیروز، امروز محیطبان خوبی باشد.»[3] اما این را توضیح نداد که چگونه می‌توان بدون اختیارات قانونی محیطبانی کرد و چگونه می‌توان یک شکارچی را تبدیل به یک محیطبان نمود.
[1] . برای نمونه: https://www.isna.ir/news/97072514076
