زمستان ۱۳۹۸ به روایت دین‌آنلاین

درگذشت قطب دراویش

نخستین روزهای سرد زمستان که رسید خبر درگذشت نور علی تابنده هم به گوش رسید. وی قطب دراویش نعمت اللهی گنابادی بود. او مدت 23 سال رهبری این فرقه صوفی را به عهده داشت.

تابنده که در فرانسه حقوق خوانده بود در زمان اعتراضات علیه حکومت پهلوی وکالت برخی زندانیان سیاسی از جمله آیت‌الله پسندیده، آیت‌الله طاهری اصفهانی را هم بر عهده داشت. وی به همراه دکتر سحابی و مهندس بازرگان جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر را نیز راه اندازی کرده بود.

درگذشت شاگرد مبرز آیت‌الله میلانی

آیت‌الله سید حسین شمس خراسانی اگر رساله توضیح‌المسائل نداشت شاگردان بسیاری دارد که رساله‌های توضیح‌المسائل خود را نوشته‌اند. این استاد الاساتید حوزه علمیه که یکی از سه شاگرد خاص و ممتاز آیت‌الله میلانی بود با انبوهی از میراث علمی و شفاهی از استادش در زمستان 98 درگذشت.

همچنین وی نزد آیات بروجردی، امام خمینی و رفیعی قزوینی نیز شاگردی کرده بود. افزون براین اساتید، وی به همراه سید جلال الدین آشتیانی و شخصی دیگر، درس خارج کفایه خصوصی علامه طباطبایی را نیز درک کرده بودند.

ترور سردار سلیمانی

اما در آخرین روزهای سال 2019 میلادی بود که امریکا به مواضع حشدالشعبی در عراق حمله کرد. پس از این بود که سفارت امریکا در بغداد توسط نیروهای حشد و حامیان آن مورد حمله قرار گرفت و بخش‌هایی از آن به آتش کشیده شد.

این اقدامات اما مقدمه‌ای برای واکنش امریکا شد و در اقدامی تروریستی، سردار قاسم سلیمانی مورد حمله قرار گرفت و به شهادت رسید.

موجی از اعتراضات جهانی علیه این اقدام نابخردانه امریکا به وجود آمد. این اقدام با واکنش تلافی‌جویانه ایران نیز همراه شد و یکی از اصلی‌ترین پایگاه‌های نظامی امریکا در عراق مورد حمله موشکی قرار گرفت.

تشییع جنازه گسترده‌ای در عراق و ایران برگزار شد و محبوبیت این سردار ایرانی را به رخ کشید. آیت‌الله سید سعید حکیم از مراجع نجف، همچنین فرزند آیت‌الله سیستانی نیز در این تشییع حاضر شدند.

شیخ بشیر نجفی از دیگر مراجع نجف، همچنین نماینده آیت‌الله سیستانی در کربلا بر پیکر این شهدا نماز خواندند. در برخی از شهرهای ایران تشییع پیکر شهدا به انجام رسید و آیت‌الله خامنه‌ای بر پیکر آنها نماز خواندند. شهید سلیمانی سپس در زادگاهش کرمان به خاک سپرده شد.

پس از این، مجلس عراق رأی گیری برای اخراج نظامیان امریکایی را در دستور کار خود قرار داد و آن را به تصویب رساند.

درگذشت سلطان اباضیان

در میانه این تنشها، پادشاه عمان که به عنوان مردی میانجی گر شناخته می‌شد نیز درگذشت. سلطان قابوس پادشاه عمان بود و روابط نزدیکی با ایران داشت. او در 80 سالگی دیده از جهان فرو بست. مردم عمان اباضی مسلک هستند.

مرگ یک مخالف فمینیسم

در عالم علم هم راجر اسکروتن بود که در همین ایام رخ در نقاب خاک کشید. او فیلسوفی بریتانیایی بود و در زمینه اخلاق، سیاست و انسان شناسی به تاملاتی پرداخته بود. وی با برخی رویکردهای غالب فکری در جهان غرب مخالفت کرده بود.

اسکروتن با فمنیسم مخالفت می‌کرد و معتقد بود که این ایده، روابط بشر را دچار اختلال می‌کند؛ چرا که وقتی زنان هویت خود را بر اساس آنچه که فمنیست ها می گویند اجرا کنند، دیگر برای مردان غیر جذاب خواهند بود.

وی معتقد بود که حقیقت جهان از دو جنس ساخته شده و نمی باید این دو جنس را به هم آمیخته کرد و یک وظیفه را از هر دو طلب نمود.

نماز جمعه رهبری پس از هشت سال

دی ماه 98 آیت‌الله خامنه‌ای به اقامه نماز جمعه پرداختند. ایشان که پس از هشت سال، به اقامه این نماز می‌پرداختند در سخنان خود با اشاره به تشییع باشکوه سردار سلیمانی و همچنین حمله موشکی به پایگاه‌های امریکایی، این دو روز را یوم الله خواندند.

پای مرجعیت شکست

از نجف خبر رسید که آیت‌الله سیستانی دچار شکستگی استخوان ران شده است. دفتر آیت‌الله از مؤمنان خواست که برای بهبودی مرجع عالی شیعیان دعا کنند. این کسالت احوال آیت‌الله اما چندان سخت و صعب نبود و خبر سلامت آیت‌الله سیستانی مخابره شد.

کشتن رهبر یمنی القاعده

یکی از فرماندهان القاعده در عربستان و یمن نیز بوسیله نیروهای امریکا کشته شد. قاسم الریمی از رهبران القاعده بود که خبر کشته شدن او با تأخیر یک هفته‌ای توسط کاخ سفید اعلام شد.

مهدوی دامغانی در شوکران

در همین روزها بود که برنامه شوکران در شبکه چهار، میزبان دکتر احمد مهدوی دامغانی بود. وی استاد بازنشسته دانشگاه هاروارد است که 35 سال است در امریکا زندگی می‌کند.

او برای اولین بار در تلویزیون جمهوری اسلامی مهمان یک گفت و گوی ویدئویی بود. این مصاحبه بازتابهایی داشت. مخصوصاً شروع سخن که با حالتی احساسی و گریه مهدوی دامغانی به هنگام سلام دادن به ایران، ایرانیان، خراسان و امام هشتم همراه بود.

پیش از این نیز مجله خیمه گفتگویی با وی انجام داده بود و پای او را به محافل معرفتی ایران باز کرده بود.

کرونا از قم؟

مهم‌ترین رویداد سال 98 اما خبر ورود کرونا در ایران بود. ابتدا خبر رسید که در قم دو نفر به واسطه این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. خبر ورود این بیماری در قم، چالش‌هایی را در پی داشت. مراجع قم صریحاً تاکید کردند که می‌باید نکات بهداشتی را مراعات کرد؛ در عین حال برخی ادعیه و زیارات را برای دفع بلا نیز توصیه کردند.

توصیه مراجع به مراعات نکات بهداشتی از آنجا ناشی می‌شد که برخی بدون در نظر گرفتن توصیه‌های بهداشتی در اجتماعات و اماکن مذهبی حاضر می‌شوند. انتشار تصاویری از ضریح مطهر حضرت معصومه (س) که میله‌هایی بر گرد آن چیده شده بود، برخی اعتراضها را در پی داشت که چرا حرم مطهر، همچنان به روی مردم باز است؟

در سوی مقابل، تصاویری منتشر شد که برخی با لیس زدن به ضریح، این مکان را مصون از هرگونه ویروسی معرفی می‌کردند. تصاویری از سید مهدی میرباقری و برخی از روحانیون کارشناس در صدا و سیما منتشر شد که در حال زیارت ضریح حضرت معصومه (س) است.

در سوی دیگر، آیت‌الله عندلیب همدانی از علمای قم در پاسخ به این سؤال که آیا دین اسلام تمهیداتی برای امور بهداشتی اندیشیده است گفت که اینها قاعده عقلی است و نیازی نیست که در دین بیاید. او گفت وقتی که در زندگی شخصی، فردی سرما خورده باشد، فرزندش را نمی‌بوسد. کسی لازم نیست به او بگوید.

پا وجوداین اما برخی روحانیان خطر ابتلا به کرونا را چندان جدی نگرفتند. داعیه‌داران طب سنتی از این جمله بودند. شیخ عباس تبریزیان، در کانال تلگرامی خود عنوان کرد که خبر ویروس کرونا را کسانی در میان مردم رواج داده‌اند که قصد دارند داروهای شیمیایی خود را بفروشند.

برخی روحانیان که دارای منصب سیاسی بودند هم تفسیری سیاسی از این بیماری ارائه دادند. سید محمد سعیدی امام جمعه قم، گفت که دشمن می‌خواهد با استفاده از این روش هراسی را در دلها ایجاد کند و قم را شهری ناامن نشان دهد و انتقام شکست‌های خود را از قم بگیرد.

خطر کرونا اما حَرَم‌های نجف و کربلا را نیز به تعطیلی کشاند. مسجدالحرام نیز مدتی تعطیل شد. نمازهای جمعه نیز در برخی شهرها به تعطیلی کشیده شد. خبر تعطیلی نماز جمعه قم اما برخی را بر آن داشت تا در پشت درهای بسته نماز جمعه به اقامه نماز جماعت بپردازند.بیماری کرونا خصوصاً در قم اینگونه چالش‌ها را سبب شده بود.

مواجهه الهیاتی با ویروس کرونا نیز به یکی از مباحث مطروحه در فضای فکری جامعه تبدیل شد. این بیماری اما افراد زیادی را درگیر کرد و جان مردم بسیاری را گرفت. در این میان نام برخی از سرشناسان ایرانی نیز به چشم می‌خورد. استاد سید هادی خسروشاهی از جمله این افراد بود. مرحوم خسروشاهی از نویسندگان پرکار بود و آثار بسیاری از وی بر جای ماند.

آیت الله سیدهاشم بطحایی، عضو مجلس خبرگان، از دیگر درگذشتگان به سبب بیماری کرونا در ایران بود.

سال 98 شاید به عنوان یکی از سالهای تلخ در حافظه مردم ایران باقی بماند. اما هیچ سختی و هیچ امر تلخی، همیشگی نخواهد بود. اگر این امور صعب و سخت با صبر و درایت، مدیریت شود و تجربه‌ای از آن اندخته گردد، قطعاً ثمرات مبارکی را به همراه خود می‌آورد. که گفته‌اند:

صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند/ بر اثر صبر نوبت ظفر آید.