قدم در طریقت تفسیر

قرآن به عنوان متنِ متینِ ما، سندِ مسلمانیِ ما، مهجور واقع شده است. پیامبر مکرّم(ص) هم از این امر گلایه کرده بود که: یا ربِّ اِنَّ قَومی اِتَّخَذُوا هَذا القُرآنَ مَهجُورا. (فرقان- 30) این گلایه را بسیاری دیگر هم انجام دادند.

 حتی در حوزه های علمیه هم تفسیر قرآن امری محوری نبود و تا مدتها گرایش به آن با مشقّاتی همراه بوده است. علامه طباطبایی در اعتراضی به این رَویّه گفته بود که در حوزه های علمیه، طلبه ای می­تواند به مرتبه ­ی اجتهاد نیز برسد ولی حتی نتواند قرآن را به درستی قرائت کند؛ و یا حتی ممکن است دست به قرآن هم نزده باشد.(المیزان، ج5، ص 450)

در این میان برخی از متفکران اسلامی کوشیدند تا تأملات خود را معطوف به قرآن کرده و آن را به محور فعالیتهای تحقیقی خود وارد کنند.

برخی کوشیدند تا نگاهی بشری به این متن داشته و آن را به محک و معیارهای دانشهای امروز بشری مورد ارزیابی قرار دهند، بعضی دگر اما همچنان به رویکردهای سنتی دل بسته اند و طریقت صحیح را در آموزه های سنتی می جویند.

برخی هم بر آنند تا قرآن را به میدان اجتماع آورده و در راه اصلاح جامعه اسلامی از آن مدد گیرند. بعضی دگر، می کوشند تا مخاطب امروز وحی قرار گیرند و حظ و بهره ی خود را از این گوهر قرآنی ببرند و به دیگران هم توصیه کنند.

دین‌آنلاین در این پرونده به تأملات برخی از این متفکران پرداخته است:

آمنه ودود؛ تفسیر قرآن بر پایه حقوق زنان

شحرور؛ رویکردهای جدید قرآنی و پاسداشت مقام زن

نصر حامد ابوزید؛ صبغه بشری بر کلام الهی

سید محمود طالقانی؛ اصلاح اندیشه دینی با محوریت قرآن

آیت‌الله جوادی آملی؛ مواجهه با ایده‌های نواندیشانه در تفسیر قرآن

سروش دباغ؛ قدم در طریقتِ تفسیر