حفظ ایمان؛ وضع دین در انگلیس دوران کرونا
با بازگشایی نیایشگاهها پس از سه ماه قرنطینه، نگاهی داریم به تأثیر پاندمی کووید 19 بر جماعات دینی در انگلیس
یکشنبه 19 آوریل و در دوره اوج کرونا در لندن چنین پیامی از بلندگوها پخش شد: “ما در حال عبور از دره شوم و مرگبار کرونا هستیم ولی باید بدانیم که تنها نیستیم.”
پدر روحانی پت آلرتن، کشیش محلی انگلیس چنین داد سخن داده بود. نگاهها به سمت او برگشت. ساکنان از پنجرههای خود به بیرون نگریستند. حتی برخی کودکان هم برای تماشا آمده بودند. پیر و جوان و حتی زنان مسلمان محجبه هم جلب این صحنه شدند.
با آغاز دعا، برخی به حالت رکوع درآمدند و بعضی دستها را در هم گره کردند، عدهای هم اذکاری را که سالها پیش آموخته بودند زمزمه میکردند. کسی نخندید یا مسخره نکرد یا سروصدا به راه نینداخت. در میانه یکی از جهانیترین شهرهای عالم(لندن) لحظاتی از معنویت همگانی و عمومی رخ نمود.
یک ماه پیشتر از آن، کلیسای انگلستان خدمات خود را به حالت تعلیق درآورد و درهای کلیسای خود را بست. مساجد نمازهای جمعه را تعطیل کردند و کنیسهها خاموش شدند. در این لحظات بحرانی که مردم ترس آلوده و مضطرب بودند، رهبران کلیساهای آزاد و مستقل بیکار ننشستند.
پدر آلرتن بر آن شد حالا که مردم نمیتوانند به کلیسا بروند، او کلیسا را به میان مردم بیاورد. او دوچرخهای اجاره کرد و سیستم صوتیای نصب نمود. البته او درباره واکنشهای مردم مردد بود. اما گفت: ” من از واکنشها حیرت زده شدم. مردم هیجان زده بودند و در پی پاسخ میگشتند. بحران معنویت خواهی مردم را عیان کرد.”
در حالی که کرونا در جهان جولان میداد، میزان جستجوی کلمه “دعا” در گوگل 50 درصد افزایش یافت. بر طبق یک تحقیق، یک چهارم بزرگسالان بریتانیایی اعلام داشتند که برای پایان گرفتن این بحران دست به دعا برداشتهاند.
راسل برند، فعال و کمدین نوشت: ” مردم ناگهان خواستار چگونه دعا کردن شدند. چندی پیش بود که اندیشه درباره دعا و دین امری زاید تصور میشد، اینکه بشر میتواند پاسخ همه سؤالات خود را از طریق تکنولوژی دریافت دارد.” دعا این شناخت را ایجاد کرد که زندگی دنیایی محدود است و آنچه ما میدانیم کافی نیست.
در 22 مارس،5 میلیون نفر از از طریق بی بی سی و فیس بوک از خدمات جاستین ولبی، اسقف اعظم کانتربوری که در خانهاش محرابی موقتی درست کرده بود بهره بردند. “اگرچه کمترین میزان رفتن به کلیسا در دهههای اخیر را شاهد بودیم اما در عین حال بزرگترین گردهمایی نیایش کنندگان انفرادی در تاریخ را داشتیم. ”
روحانیان کلیسای سنت مارتین این د فیلدز از اینکه بیش از 1000 نفر به جلسات مجازی آنلاین دعا و نیایش پیوستنند مبهوت بودند. در سنت نیکز دورهام بیش از 2300 نفر به تماشای نیایش مجازی و آنلاین پرداختند در حالیکه این عدد در حالت عادی بیش ا ز 300 نفر نبود.
کلیسای لندن خط تلفن 24 ساعت رایگانی را برای دعا و نیایش مسیحیان ترتیب داد تا مردمی که به اینترنت دسترسی ندارند بتوانند دعا کنند. بیش از 6000 نفر تماس گرفتند.
بقیه ادیان و مذاهب نیز چنین کردند. آنگلیکانها، کاتولیکها، مسلمانان، یهودیان، سیکها، هندوها و دیگران به سرعت مراسم آیینی مجازی برگزار کردند که به طور قابل ملاحظهای تجربه جدیدی به حساب میآید.
“مردمی که درباره ادیان مختلف کنجکاوند و شاید به خاطر نوع پوشش و رفتار اجتماعی خود از این شناخت محروم بودند و ممکن بود طرد شوند، حال از این امکانات و خدمات مجازی به خوبی استفاده کردند.” این را اد کسلر مدیر مؤسس انستیتوی بین الادیان ولف بیان میکند
در استنفورد هیل لندن، بزرگترین جماعت یهودیان اولترا ارتدوکس اروپا کنیسهها را بست و تن به فرمان دولت برای حفظ فاصله فیزیکی داد که موجی از اندوه را به دنبال داشت.
دو هفته پیش از آغاز قرنطینه یهودیان در فستیوالی گرد هم جمع آمدند. دو هفته بعد از آغاز قرنطینه، مرگ و میر یهودیان شدت گرفت.
برای بسیاری از یهودیان نیایش مجازی و آنلاین چندان راحت و آسان نبوده است. بسیاری از آنها استفاده از اینترنت و تکنولوژی در روز سبت را دارای اشکال شرعی میدانند. علاوه بر این، یک مینیان- حد نصاب فیزیکی 10 مرد بالغ بالای 13 سال- برای هر نیایش ضروری است. (عکس 4 می، ایدهای برای حل این مشکل با حفظ فاصله فیزیکی) آنها چگونه میتواند این تعارضات را حل کنند. عکس 7 می:
به دلیل بسته شدن کنیسهها اعضای متعصب یک جماعت یهودی در استمفورد هیل در جلوی باغ خانههای خود یک مینیان نشکیل دادند.
همین مشکل برای مسلمانان و به ویژه در ماه رمضان به وجود آمد.
“این امر کاملاً جدیدی برای ما بود.” این را محمد کزبار رییس مسجد فینزبوری پارک بیان میکند. “ما معمولاً سالهای قبل و در ماه رمضان روزانه پذیرای بیش از 2000 نفر در مسجد بودیم. اما حالا مساجد بستهاند و خالی. این واقعاً قلب ما را به درد میآورد.”
مسحد شرق لندن که بزرگترین اجتماع مسلمین با بیش از 7000 نفر را سامان میداد مانند پدر آلرتن دست به ابتکار جدیدی زد. اگر مردم نمیتوانند برای افطار به مسجد بیایند ما برای مردم افطار میبریم آنها در طول ماه رمضان صدها وعده غذایی برای کارمندان مسلملن و غیرمسلمان بیمارستان رویال لندن تأمین کردند.
یک پرستار مسلمان میگوید که در آغاز رمضان بیمارستان ما، درست مانند منطقه جنگی بود. دبگری میگوید که پس از ساعتها روزهداری دچار سردرد میشد. اما پرستار دیگری میگوید اگرچه غمگین بودم اما در عین حال این احساس را داشتم که در این بحران به خدا نزدیکتر شدهام. ایمان من عمق بیشتری پیدا کرد.
اما برخی از رهبران مذهبی درباره چالشهای جدیدی که این بیماری برای ایمان به وحود آورد به تعمیق تجربه معنوی در این دوران اشاره کردند. آنها اجتماعات جدیدی به وجود آوردند که برخی از آنها میتوانند استوار باقی بمانند. به نظر برخی نهادسازی دینی در آینده جایگاه محکمی ندارد مردم دین و معنویت را میخواهند ولی بدون سختگیری.