اقتدار مرجعیت؛ یک نسل بعد
تصویر جمعی از علما و فقهای مشهد است. در واقعه گوهرشاد مورد تعقیب قرار گرفته و به حبس در تهران بردند.
واقعه گوهرشاد از جمله مواردی بود که حاکمیت به مقابله با روحانیت پرداخت. این تصویر را می‌توان نمادی از اتحاد روحانیت در یک واقعه سیاسی لقب داد.
اما آن‌چه این تصویر را بیشتر در خور اعتنا می‌کند، نه خودِ این اشخاص، که نسل‌های پس از آن‌هاست. پس از این اعاظم نسلی آمدند و زعامت شیعه بر عهده گرفتند. ایستاده در سمت راست، سیدی است میانسال، با عمامه‌ای به نسبت بزرگ. سید زین‌العابدین مجتهد سیستانی است. عموی آیت‌الله سید علی سیستانی. همان که امروز زعیم شیعه در نجف است و تدبیر امور مسلمین می‌کند. سید زین‌العابدین از ائمه جماعت گوهرشاد در مشهد بود. نامش اگر چه چندان در دل تاریخ به ثبت نرسید اما نام سیستانی امروز در جهان پر آوازه است.
در کنار او سید علی‌اکبر خویی ایستاده است. والدِ سید ابوالقاسم خویی. و ابوالقاسم خویی از اعاظم فقه شیعه شد. سید علی‌اکبر هم به اقامه جماعت در گوهرشاد می‌پرداخت. پسرش اما از امامت جماعت فراتر رفته، زعامت شیعیان بر عهده داشت. نام خویی اینک یکی از نام‌های نشسته بر شناسنامه فقاهت شیعه است.
در کنار سید علی‌اکبر خویی، سید یونس اردبیلی ایستاده است. خودش از علمای بنام بود و امام خمینی هم در وصفش سخن‌ها گفته بود. اما نسل پس از او چندان شهره نشدند و نام وی پر آوازه نکردند.
در کنار او، چهارمین سید از راست، سید هاشم میردامادی است. از شاگردان آخوند خراسانی و محمدحسین نائینی. صبیه‌اش را به عقد سید جواد خامنه‌ای در آورد. از نسل او آیت‌الله سید علی خامنه‌ای است که امروز بر جایگاه رهبری است. نسل پس از میرزا هاشم هم شهرتی در فقه شیعه یافته‌اند.
دیگر اعاظم این تصویر از جمله شیخ هاشم قزوینی (نفر دوم نشسته از چپ) اگرچه در زمانه خود از مشاهیر و اعاظم بودند اما نسل پس از ایشان چندان شهرتی نیافتند و از استوانه‌های فقهی در حساب نیامدند. این تصویر می‌تواند آینده مرجعیت شیعه را نوید دهد. نسلی پس از این تصویر، اقتدار مرجعیت شیعه را به رُخ کشیدند.
