ایازی: خواسته های انسان بدون تلاش و تنها با دعا کردن حاصل نمی شود/ مردم را نسبت به دین بدبین نکنید/ با بیان سخنان ضعیف باعث سخره دین نشوید

افرادی هم که چنین سخنانی را بیان می کنند توجه داشته باشند تبیین اینگونه از مسایل سبب بدبینی مردم به دین می شود و همچنین وسیله ای می گردد برای اینکه غیرمومنان دین را به سخره بگیرند.

حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد علی ایازی در گفت وگو با ما، بیان کرد: در فرهنگ دینی به منظور موفقیت در زندگی یا حل مشکلات، دو وسیله تعیین شده است، اولین وسیله برنامه ریزی، اندیشیدن، سعی و تلاش و استفاده از راه هایی است که ما را به نتیجه مطلوب برساند و دومین وسیله دعا و توسل کردن می باشد، حتی ممکن است یک ذکر و دعایی برای رسیدن به نتیجه سفارش شده باشد.

وی ادامه داد: دعا و اذکاری که در برخی از روایات آمده و معنای معقولی دارد به تلاش و کوشش توجه ویژه ای دارد، اینگونه نیست که شخصی در منزل بدون هیچ تحرک و تلاشی به دعا و ذکر اذکار بپردازد و خواهان اجابت خواسته خود و حل مشکلات باشد.

این اصل تنها در مورد حل مسایل دنیوی نیست بلکه حتی در زمان بیماری نیز این چنین نمی باشد که شخص بیمار به جای مراجعه به پزشک و مصرف دارو جهت درمان و رعایت نکات بهداشتی، به دعا و توسل بپردازد و درمان خود را از این طریق طلب کند.

ایازی در پاسخ به این پرسش که اگر تلاش و کوشش انسان را به نتیجه می رساند، پس دعا چه خاصیتی دارد؟ گفت: دعا یک اعتمادی را ایجاد می کند و توکلی را به وجود می آورد و سبب می شود فرد امیدوارانه کاری را انجام دهد تا به نتیجه برسد.

به عنوان مثال شخص بیمار برای درمان، دارو مصرف می کند، اما ترس و واهمه دارد که بهبود نیابد، همین ترس و واهمه سبب می شود داروها تأثیر چندانی نداشته باشند.

اما اگر بیمار این امید را داشته باشد که خداوند کمک می کند تا این داروها نتیجه بخش باشند، همین امید از جهت روحی و روانی به این بیمار بسیار کمک می کند و سبب انرژی او در مقابله و مقاومت در برابر بیماری می شود.

وی به نمونه دیگری از ضرورت تلاش و برنامه ریزی برای حل مشکلات اشاره و خاطرنشان کرد: فرض کنید در کشور مشکل کمبود آب داریم، ممکن است برخی بیان کنند مردم دعا و نماز بخوانند تا باران بیاید و مشکل کمبود آب برطرف شود، از سوی دیگر در مصرف آب اسراف کنیم و هیچ برنامه و مدیرتی برای صرفه جویی نداشته باشیم! در این صورت چرا باید مشکل کمبود آب حل شود!؟

باید توجه داشته باشیم که در فرهنگ دینی ما وقتی صحبت از دعا و ذکر شده به معنای طی نکردن مسیر صحیح، برنامه ریزی، اندیشیدن و استفاده نکردن از نظرات کارشناسی و خبره نیست.

این محقق و پژوهشگر برجسته قرآنی در پاسخ به این پرسش که آیا در روایات و احادیث برای حل مشکلات یا رسیدن انسان به نتیجه مطلب، زمان قطعی و مشخصی تعیین شده است؟

گفت: در دسته ای از اعمال زمان یا عدد دخالت دارند، ممکن است که بگویند هفت روز یا هفت بار یا در فلان روز مشخص، اما فراموش نکنیم که اگر روایتی هم درست باشد هیچ کدام به معنای بی توجهی به اسباب و وسایل مقدمات نیست، باید مقدمات را طی کرد و سپس نتیجه گرفت.

وی در مورد طرح سخنانی مانند خواندن دو رکعت نماز به نیت مسلم بن عقیل به مدت ۴۰ روز و ذکر ۱۱۰ صلوات نثار روح ایشان و خانه دار شدن پس از این مدت تعیین شده و آسیب های بیان این نوع از مسایل، اظهار کرد: طرح این نوع صحبت ها در صدا و سیما اشتباه است و باعث بدبینی و سوء تفاهم می شود چون دو حالت بیشتر ندارد یا کسی به این مساله اعتقاد پیدا می کند و یا اعتقادی پیدا نمی کند، اگر اعتقاد پیدا کند و طبق آن عمل نماید و نتیجه نگیرد، نسبت به دین بدبین می شود.

از سوی دیگر بیان اینگونه موارد باعث می شود انسان اقدامات درست و متقن را کنار بگذارد به عنوان مثال برخی از مدیران ضعیف هستند و نیروها و ارگان ها در امور یکدیگر دخالت و سنگ اندازی می کنند در نتیجه کشور ناکارآمد و مشکلات هر روز در حال افزایش است، به جای حل این اختلافات، برخی می گویند برای حل مشکلات کشور دعا بخوانید! طرح این نوع از مسایل آدرس اشتباه دادن به مردم است و هم برای مومنان و هم برای غیرمومنان مضر است.

ایازی گفت: بیان این موارد ضعیف و غیراصولی برای مومنان مضر است چون اگر طبق آن عمل کنند و به نتیجه مطلوب نرسند، نسبت به دین بدبین می شوند.

برای غیرمومنان هم مضر است چون وسیله ای برای سخره دین می شود. متأسفانه برخی ازاداره کنندگان صدا و سیما سواد چندانی ندارند و ناآگاه و مروج خرافات هستند، شاهد آن پخش صحبت های اخیر کارشناس خانم در مورد خانه دار شدن به واسطه نماز برای حضرت مسلم بن عقیل است. وقتی مسئولین صدا و سیما به ابعاد و جوانب پخش چنین سخنانی توجه ندارد و نا آگاه است، نتایج آن بحث، حاشیه و جنجالی می شود که شاهد آن بوده و هستیم.