تقریر روشمند اندیشه ۶ متفکر دینی معاصر پیرامون عدالت اجتماعی

کتاب «نظریه اسلامی عدالت اجتماعی» به همت هسته عدالت پژوهی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) با ابتناء بر آراء شش متفکر اندیشمند حوزه عدالت اجتماعی توسط انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام به زیور طبع آراسته شده و در بازار نشر دانشگاهی در دسترس علاقه مندان حوزه عدالت پژوهی قرار گرفته است.

مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام که از مراکز تاثیرگذار در پاسخ گویی به نیازهای علوم انسانی و اجتماعی است؛ توسط جمعی از نخبگان جوان هسته عدالت پژوهی اقدام به نظریه پردازی درباره عدالت اجتماعی کرده و اثر گران قدر و برجسته‌ای در این زمینه خلق کردند. این اثر را می‌توان گامی ارزشمند توسط جوانان گام دومی انقلاب اسلامی تلقی کرد.

هسته عدالت پژوهی مرکز رشد، در سالیان اخیر برای برافراشته شدن هرچه بیشتر پرچم عدالت در عرصه نخبگانی و عمومی برنامه‌ها و اقداماتی را تدوین و اجرا کرده است. اثر پژوهی حاضر، یکی ازاین اقدامات است که معطوف به کشف نظریه اسلامی در باب عدالت اجتماعی است. این پژوهش گروهی، طلیعه‌ای جهت گفتگو و بحث و تبادل نظرعالمانه در باب اندیشه اسلام پیرامون عدالت اجتماعی است.

موضوع عدالت اجتماعی، همواره به عنوان یکی از اهداف عالی نظام اقتصادی اسلام مطرح بوده است. دایره این عدالت بسیار گسترده است و همه ابعاد جامعه را شامل می‌شود که از جمله آن، بعد اقتصادی این نوع عدالت است. عدالت اقتصادی در این معنا، مشتمل بر عدالت در توزیع فرصت‌ها، توزیع امکانات و توزیع ثروت در جامعه است.

از آن جایی که اثر حاضر به صورت مستقیم به منابع دینی اولیه نپرداخته است، بهترین منبع ثانوی برای استخراج نظریه اسلامی عدالت اجتماعی، رجوع به مجموعه‌ای از متفکران و اندیشمندانی است که با مبنای فکری مشترک، دارای شالوده و نظام فکری هستند که بنا به اقتضاء حیات فکری و اجتماعی خویش، بخشی از نگاه خویش به عدالت اجتماعی را به صورت صریح یا ضمنی بیان داشته‌اند.

این اثر مبتنی بر تبیین و تقریر روشمند اندیشه شش متفکر دینی معاصر (حضرت امام خمینی (ره)، مرحوم علامه طباطبایی، شهید بهشتی، شهید صدر، شهید مطهری و آیت الله خامنه‌ای (دام ظله العالی) پیرامون عدالت اجتماعی است که بعد از بررسی آن‌ها توسط مؤلفان کتاب حاضر، به استخراج نظریه عدالت اجتماعی از خلال آن‌ها پرداخته شده است.

درانتخاب این متفکرین تاثیرگذاری آن‌ها در جریان اندیشه اجتماعی اسلامی معاصر، گستره، عمق و سطح مباحث این متفکران محل توجه بوده است نه جایگاه سیاسی و اجتماعی آن‌ها. لازم به ذکر است هیچ یک از این متفکران را نمی‌توان نظریه پرداز عدالت اجتماعی به معنای خاص دانست اما همگی آن‌ها با شدت و ضعفی متعرض بحث عدالت و به تبع عدالت اجتماعی شده‌اند.

نقطه قوت این اثر، توجه نویسندگان آن به مسئله شناسی درحوزه عدالت اجتماعی، آشنایی با ادبیات رایج عدالت، ورود به معارف اسلامی از سوی آنان و نیز داشتن نیم نگاهی به نظام سازی براساس عدالت اجتماعی است.

کتاب حاضر در هفت فصل تنظیم و تدوین شده است. در شش فصل ابتدایی، مقوله عدالت اجتماعی در اندیشه شش متفکر مذکور مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. در فصل نهایی نیز بر اساس فراتحلیلی تفسیری، تقریری نو از عدالت اجتماعی مبتنی بر اندیشه این متفکران اسلامی معاصر صورت گرفته است.
نظریه اسلامی عدالت اجتماعی که در فصل آخر این کتاب به آن پرداخته می‌شود حاصل خوانش مجزای نظریه‌های شش متفکر معاصر دینی به صورت مستقل و سپس خوانش جمعی آن‌ها جهت ایجاد یک ترکیب و شکل گیری نوعی نظریه جامع، مشترک و یکپارچه است.

این پژوهش که در 347 صفحه و به قیمت 55 هزار تومان به تازگی منتشر شده است، گامی ابتدایی برای فهم و درک جامع و مشترک نظریه عدالت اجتماعی در نگاه متفکران دینی معاصر است.