اندیشیدن به فلسطین نوشته : رونیت لنتین جامعهشناس ایرلندیاسرائیلی
«اندیشیدن به فلسطین» نوشته رونیت لنتین با ترجمه فرهاد قربانزاده ربطی به زودی از سوی انتشارات سروش منتشر خواهد شد.
اندیشیدن به فلسطین کتابی است که به قلم رونیت لنتین جامعهشناس ایرلندیاسرائیلی به شکل مجموعه مقاله از نویسندگان فلسطینی، اسرائیلی، ایرانی، آمریکایی، ایرلندی و … منتشر شده بود. این کتاب به بررسی وضعیت کنونی فلسطین از زاویه فلسفی، جامعهشناسانه و حقوق بشری میپردازد.
قربانزاده در این باره به ایبنا گفت: کتابهایی که تا به امروز در این حوزه به زبان فارسی ترجمه و یا نگارش شدهاند، عمدتاً از مجرای سیاسی، دیپلماتیک و روابط بینالملل به این موضوع توجه داشتهاند، اما اندیشیدن به فلسطین به صورت تئوریک به بحث امروز سرزمینهای اشغالی از زاویه فلسفی، جامعهشناسانه و حقوق بشری میپردازد.
وی افزود: نویسندهها در این کتاب از ابزارهای مفهومی و آرای اندیشمندان بزرگ جامعهشناسی و فلسفه چون میشل فوکو، کارل اشمیت و جورجو آگامبن، ادوارد سعید، هانا آرنت و دیگران استفاده کرده و محور و پرسش اصلی خود را بر نظریه وضعیت استثنایی اشمیت و آگامبن بنا کردهاند.
قربانزاده ادامه داد: در واقع مسئله اصلی کتاب این است که آیا با کاربرد نظریه وضعیت استثنایی آگامبن، میتوان به تحلیل اوضاع سرزمینهای اشغالی پرداخت؟
قربانزاده گفت: نویسندگان در این کتاب، ضمن قبض و بسط نظری پارادایم وضعیت استثنایی، کاربردپذیری این پارادایم در سرزمینهای اشغالی را بررسی میکنند.
مسئله اصلی کتاب، زمان و نحوه به تعلیق درآمدن قانون از سوی حاکمیت است و اینکه آیا جوهره تعلیق موقتی بودن است یا امکان وضعیت استثنایی دائم هم وجود دارد؟ سؤال دیگر در این رابطه این است که اگر بخواهیم وضعیت سرزمینهای اشغالی را با نظریه وضعیت استثنایی آگامبن بررسی کنیم، آیا به موجودیت اسرائیل اعتبار بخشیدهایم؟
این مترجم در ادامه با اشاره به وضعیت استثنایی گفت: نکته مهم در این رابطه این است که وضعیت استثنایی در فلسطین نه به عنوان یک برهه مشخصی از تاریخ برای بهسامان کردن امور، بلکه به عنوان یک وضعیت استثنایی و اضطراری مستمر و همیشگی شکل گرفته است.
لذا نظریهپردازانی چون ایلان پاپه معتقدند آنچه در سرزمینهای اشغالی رخ میدهد، وضعیت سرکوب و خشونت است. قانون در این وضعیت، بهطور همیشگی به حالت تعلیق درمیآید و جای خود را به خشونت ساختاری میدهد.
به گفته قربانزاده استدلال اندیشمندانی چون ایلان پاپه این است که در صورت قبول کاربردپذیری پارادایم وضعیت استثنایی در اسرائیل و سرزمینهای اشغالی، در واقع اسرائیل را هم رده با دموکراسیهای مدرن غربی قرار میدهیم در صورتی که اینطور نیست.
قربانزاده گفت: این کتاب یک اثر آکادمیک و تئوریک است. در واقع حتی اگر انتخاب موضوع برای نویسندگان این کتاب، برآمده از ارزشها و نظام ارزشی آنها باشد، که ماکس وبر از آن تحت عنوان «ربط ارزشی» یاد میکند، اما تحلیلهای انجامشده در مقالات تا حدود زیادی با «بی طرفی ارزشی» و بهدور از ایدئولوژیزدگی انجام شده است.
وی وجه تمایز این کتاب را عینیت و فاصله گیری از احکام ارزشی دانست و اظهار داشت: البته ناگفته نماند که مواجههٔ چپ گرایانه با مسالهٔ فلسطین، در کنار تحلیلهای علمی، همواره خصلت انتقادیاش را با خود به همراه دارد و ضمن وفاداری به رهیافتهای تئوریک، در دام گزارش نویسی بی خاصیت نمیافتد.
در واقع رویکرد تئوریک نویسندگان این کتاب، تناقضی با روح انتقادی آن ندارد و با توجه به این که نویسندگان متعددی مقالههای این کتاب را نوشتهاند، این موضوع در قلم هر یک از نویسندگان با شدت و ضعف متفاوتی دیده میشود.
وی بیان کرد: مخاطب اصلی این کتاب، دانشجویان و دانشگاهیان رشتههای حقوق، جامعهشناسی، فلسفه، روابط بین الملل و علوم سیاسی است.
در این کتاب با طیف وسیعی از ابزارهای مفهومی از قبیل امر سیاسی، تصمیمگرایی، زیستسیاست، مرگسیاست، شورش دانشهای تحت انقیاد، ضد تاریخ، وضعیت استثنایی، حیات برهنه، هوموساکر، خشونت ناب، دولت نژادی، فلسطینیسازی نژادی و مواردی از این دست، موضوع اشغال استعماری فلسطین بررسی شده است.