به مناسبت چهلمین روز درگذشت مؤلف «۹ گانه ایرانی» لاله بختیار که بود و چه کرد؟/ مطالعات اسلامی‌اش هرگز تمام نشدند
مهشید رضوی رضوانی می‌گوید که لاله بختیار ابتدا مذهبش را نمی‌دانست اما در دیداری که با سیدحسین نصر داشت، تشویق به مطالعات اسلامی شد و این مطالعات را تا پایان عمر ادامه داد.
مهشید رضوی رضوانی مؤسس و مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد درباره زندگینامه لاله بختیار توضیحاتی از محقق ایرانی آمریکایی و مؤلف و مترجم قرآن عظیم و فرهنگ لغات المعجم و ده ها تألیف و ترجمه ارزشمند بین رشته‌ای، بین دانش معارف و فرهنگ اسلامی و روانشناسی دو زمینه تحقیق، تألیف و ترجمه داشت.
وی افزود: آشنایی من با لاله بختیار به سال 2013 بر می‌گردد. این آشنایی با یکی از آثار ایشان اتفاق افتاد و تداوم این آشنایی موجب دو دیدار در آمریکا و گذراندن دوره‌ای از روانشناسی سنتی با عنوان نه گانه (انیاگرام صوفی) با ایشان و دیدار بعدی در ایران با هدف معرفی ایشان به جامعه علمی داخلی در سال 1397 به دعوت موسسه ماهشید خرد که انتشار آثار ایشان را در ایران بر عهده داشت، صورت گرفت.
به گفته رضوی رضوانی، لاله بختیار هفتمین فرزند اولین نسل ایرانی آمریکایی، اولین پزشک ایرانی و هلن جفریز اولین پرستار آمریکایی است که در سال ۱۳۱۷ تهران متولد شد.
پدرش فردی خدمتگزار و دوستدار وطن، پایبند به فرهنگ و آیین فتوت و جوانمردی بود که پدرش در علاقه به فردوسی نام او را ابوالقاسم گذاشت و در نهایت به وصیت خود ابوالقاسم بختیار و هلن هر دو در نزدیکی طوس به خاک سپرده شده‌اند.
لاله بختیار به اتفاق خواهر و برادرش به تألیف دو جلد کتاب و شرح حال زیبایی از خدمات بهداشتی و درمانی والدین خود پرداختند.
او ادامه داد: اولین سفر لاله به همراه مادر و دو خواهرش، به آمریکا با توجه به شرایط سیاسی و نظامی در توصیه سفارت آمریکا مبنی بر خطر آمریکایی‌های مقیم ایران صورت می‌گیرد. چهار فرزند دیگر در نزد ابوالقاسم بختیار می‌مانند.
این دوره 6 سال طول می‌کشد تا هلن و دخترها برمی‌گردند. بار دوم با توجه به شرایط مسئولیت سنگین ابوالقاسم بختیار و منع خروج پزشکان و تصمیم این زوج مبنی بر اینکه همه فرزندان تحصیلات عالیه داشته باشند، سفر دوباره هلن و لاله و شش فرزند دیگر صورت می‌گیرد.
رضوی رضوانی به نقل از لاله بختیار در یکی از شب‌های بخارا می‌گوید: هلن به منظور نظم و تربیت لاله و سایر فرزندانش را راهی مدرسه کاتولیک می‌کند تا در نبود پدر خدشه‌ای بر به آنها وارد نشود و خود او بتواند برای تأمین معاش خانواده به فعالیت در حرفه غیر دولتی، مشاور املاک با آزادی بتوان به رفع کردن مشکلات بچه‌ها بپردازد. در طول این دوره دکتر ابوالقاسم بختیار همواره با هلن و فرزندان مکاتبه داشت.
به گفته رضوی این نامه‌ها توسط لاله بختیار در مجموعه‌ای بزرگ گردآوری شده است و بسیار ارزشمند در حوزه مطالعات فرهنگی و تاریخی ایران است.
رضوی ادامه می‌دهد که دکتر لاله بختیار در شب لاله بختیار می‌گوید: وقتی هشت ساله بوده نخستین واکنش مذهبی را در مدرسه کاتولیک نشان می‌دهد. اما در نوزده سالگی برای دیدن سیروس برادرش در هاروارد راهی بوستون می‌شود، جایی که مادر سید حسین نصر معمولاً برنامه‌ای را در پایان هفته، برای دورهمی ایرانی‌ها در نظر می‌گرفت.
در این مهمانی بختیار با سید حسین نصر آشنا می‌شود و دکتر نصر از او می‌پرسد مذهب تو چیست و او می‌گوید که نمی‌داند! و نصر به او می‌گوید از آنجایی که پدر شما ایرانی است، همه فکر می‌کنند که شما مسلمان هستید! و لاله بختیار ادامه می‌دهد که از اسلام چیزی نمی‌داند و نصر می‌گوید خب یاد بگیر! آن شب لاله بختیار می‌گوید: «شصت سال می‌گذرد و من همچنان در مورد اسلام می‌خوانم.»
رضوی رضوانی افزود: لاله بختیار لیسانس تاریخ و فوق لیسانس فلسفه را از آمریکا می‌گیرد و پس از ازدواج با نادر اردلان و به همراه دو دخترش به ایران برمی‌گردد. او در این بازگشت، همراه دانشجویان خارجی زبان همچون ویلیلم چیتیک در دانشگاه تهران مشغول تحصیل زبان و ادبیات فارسی شده که طبق ضوابط دانشگاهی به دلیل ایرانی بودنش مانع تحصیل او می‌شوند.
دکتر نصر که علاقه او را می‌بیند او را به غلامرضا اعوانی معرفی می‌کند که با یادگیری متون فارسی با متون اخلاق و ادبی و عرفانی همراه می‌شود. او در این دوره همزمان زبان عربی را هم یاد می‌گیرد و آثاری از شریعتی، شهید مطهری و سهروردی را ترجمه می‌کند.
اولین اثر تألیفی لاله بختیار همراه با نادر اردلان «نگاه زیباشناسی در معماری اسلامی به تألیف کتابی با عنوان «حس وحدت، نقش سنت در معماری ایرانی» می‌شود. او توضیح داد: پس از این بختیار کتاب دیگری با عنوان «اظهارات صوفیه در باب جستجوی عرفان ایرانی» به چاپ می‌رساند.
دوره‌ای که برای لاله بختیار 24 سال طول می‌کشد و او با تجربه‌های معنوی فرهنگ معارف و اخلاق و عرفان بیشتر انس می‌گیرد.
بختیار برای سومین بار سال 1366 ناگزیر به برگشت آمریکا می‌شود و در این برگشت تحصیلات خودش را در روانشناسی مشاوره و روانشناسی تربیتی پی می‌گیرد و در 55 سالگی رساله دکتری خودش را در تحقیق و ریشه‌های رویکردی در مشاوره با عنوان انیاگرام دنبال می‌کند که ریشه در فرهنگ اخلاق و عرفان و آیین فتوت دارد.
حاصل این تحقیق در ریشه‌های دانش انیاگرام را در مجموعه‌ای با عنوان «خواست خداوند محقق می‌شود» توسط انتشارات قاضی به چاپ می‌رساند.
از این اثر تألیفی دو جلد آن توسط موسسه ماهشید خرد به فارسی ترجمه و منتشر شده است. در این مجموعه سه جلدی که در اخلاق مطرح می‌شود به شرح و بسط در چهارچوب شخصیت و موضوع فضایل و رذایل اخلاقی پرداخته است.
به گفته رضوی رضوانی از دیگر آثارش تهیه قرآن با رویکرد تفکر انتقادی برای آموزش نوجوانان مسلمان آمریکا شده است.
او یادآور شد: در این مجموعه 30 جلدی که یک جلد برای تدریس مدرس همراه است. همچنین بختیار ترجمه قرآن از عربی به انگلیسی را با نگاهی متفاوت و روشن بینی بر فهم دقیق معانی چون ضرب و کفر در قرآن دنبال می‌کند.
رضوی رضوانی در توضیح آثار بختیار گفت: در ترجمه عربی به انگلیسی او به ترجمه واژگان قرآنی المعجم المفهرس با حفظ آوای صحیح آن می‌پردازد.
او علاوه بر توانمندی از فهم ریشه‌های کلمات و مقایسه آیه به سایر آیات تصویر روشنی از اسلام در پیش روی جهان غرب قرار می‌دهد تا نگاه عادلانه به حقوق انسانی باشد.
او با بیان اینکه کار دیگر لاله بختیار سرپرستی و ترجمه عربی به انگلیسی مجموعه بسیار اززشمند ۵ جلدی قانون ابن سینا بود. حاصل تلاش لاله بختیار و تیم همراه او در شرح و بیان قانون به همراه اضافاتی به زبان انگلیسی توسط انتشارات قاضی به چاپ می‌رسد.
متاسفانه این اثر ارزشمند و جامع توسط برخی از ناشران داخلی اقدام به چاپ بدون اجازه مؤلفین و ناشر اصلی آن شده است.
به گفته او، بختیار علاوه بر فعالیت‌های همیشگی خود در حوزه بین رشته‌ای در چهارچوب روانشناسی سنتی اقدام به تأسیس دفتری با نگاه روانشناسی و مشاوره در شیکاگو کرده و همزمان به تحقیق و تألیف با انتشارات قاضی می‌پردازد.
همچنین آموزش و سخنرانی‌هایی را در دانشگاه داشت. بختیار پس از انتشار مجموعه «خواست خداوند محقق می‌شود» به تحقیق مجدد وانتشار کتاب دیگر در دانش انیاگرام می‌پردازد تا بتواند به تمایزاتی در الگوی نه گانه و انیاگرام آمریکایی بپردازد.
رضوی رضوانی یادآور شد: حاصل این تلاش مجدد لاله بختیار کتاب صوفی انیاگرام (نه گانه ایرانی) است که همچون او به دنبال شناخت ریشه‌های دانش انیاگرام و ارائه دانش بومی در جامعه خودم بودم و در نهایت موفق به دیدار او در سال 2016 در شیکاگو شد که او من را پذیرفت و به آموزش من همت گمارد و در آخرین روزهای 2016 میلادی در حین بدرقه من به ایران گفت آنچه می‌توانی در بیان این دانش بگو!
او ادامه داد: این آشنایی منجر به فعالیت ما و نمایندگی آثار ایشان در ایران است. پیش از این نیز بختیار به برنامه‌های آموزشی و تربیتی خود در سایت صوفی انیاگرام همت داشت از این طریق او به تربیت دانشجویانی از این نوع پرداخت و موسسه ماهشید با ایشان به برگزاری وبینارهایی دیگر در داخل و جهان در راستای نشر دانش 9 گانه انیاگرام در رویکردی سنتی اقدام کرد.
رضوی رضوانی با اشاره به این اثر تألیفی او با عنوان «9 گانه ایرانی: نشانی از حضور خداوند» که به زبان فارسی ترجمه و در سال 1397 رونمایی و منتشر شد گفت: با دعوت موسسه لاله بختیار به ایران آمده و با برگزاری مراسم‌ها و نشست ها در بهمن ماه سال 1397 طی دو هفته، ایشان با برگشت به آمریکا به اثر دو جلدی خودش با عنوان «روانشناسی خویش در قرآن» اقدام می‌کند.
در جلد اول نگاه فلسفی صدرا و در جلد دوم نگاه روانشناسی و علم النفس در آیات قرآن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی افزود: با انتشار این مجموعه او با فراغت خاطر به تألیف آخرین اثرش در فهم جملات حضرت علی (ع) نسبت به جایگاه زنان در نهج البلاغه اقدام می‌کند.
بختیار با شرح بر این که کاتب نهج البلاغه به عنوان انسانی عادل از آیین فتوت است و نسبت به حقوق زنان انصاف و عدالت را دارد و این اثر در نگاه تطبیقی با قرآن و بر خطبه‌ها و گفتارها و نامه علی ابن ابیطالب به چاپ می‌رسد.
ایشان مانند پدر و مادرش با وجود همه دشواری‌ها رهرویی الی الله و استادی خستگی ناپذیر، مادری فهیم و فروتن و پایبند به ارزش‌های اخلاقی در گفتار و رفتار مسیر خودش را بر محور عدالت و انسانی ادامه داد.
او محققی بی هیاهوهای انسان مدرن بر سنت الهی خویش راه خود را می‌جست تا در نهایت به معبودش پیوست. ایشان طی چندماه در مبارزه با سرطان در 27 مهرماه 1399 تسلیم مشیت الهی خویش شد و در میان فرزندان و نوه‌هایش در شیکاگو به خاک سپرده شد.
