مساله اعتدال و پرسش های پیش رو

واژه "اعتدال" این روزها فضای جامعه و نظام سیاسی ایران را فرا گرفته و توانسته در میان اقشار مختلف جامعه با هویت های  صنفی مختلف ، انتظاراتی را سلبا و ایجابا ایجاد کند و اذهان را به پرسش هایی وا دارد نظیر اینکه آیا گزینش اعتدال به اقتضاء ایام انتخاباتی ریاست جمهوری اخیر یک شعار تبلیغاتی صِرف بوده یا فراتر از آن ، طرّاح آن با انگیزه و دغدغه ایی خاص آن را طرح نمود؟ با فرض دوم آیا آن را در درون سنت فکری و عملی  جامعه ایران دیده یا بدون ملاحظه به آن، صِرف بیان یک دغدغه ذهنی و شخصی بوده است ؟ دیگر اینکه با توجه به جایگاه اعتدال در حکمت مدنی فلسفه اسلامی آیا می توان آن را به منزله یک فلسفه زندگی نگریسته تا آن را پایه و اساس هر گونه سیاست ورزی و سیاست گذاری و هر گونه تصمیم گیری و تصمیم سازی قرار دهد ، آنگاه نسبت آن را با بنیان های زندگی و نظم سیاسی همچون اخلاق و فرهنگ جامعه و با نهاد های مدنی و سیاسی-اجتماعی و با آموزه ها و  نهادهای دینی سنجیده ودر ادامه  آن را با آنها در آمیخته تا در نهایت ، اعتدال پایه و اساس همه ابعاد فرهنگی، سیاسی ، اقتصادی ، اخلاقی و رفتاری و اندیشگیِ جامعه و زندگی فردی و اجتماعی و سیاسی و غیرسیاسی مردم ایرانِ اسلامی گردد و آن را از سر در گمی و فرو رفتن در افراط و تفریط های برآمدهِ در جامعه در دوران اخیر رها سازد و با خِرَدورزی از منافع و مصالح فردی و جمعی ، پی ریز نظم مدنی و سیاسیِ آمیخته با حکمت و دوراندیشی باشد تا جامعۀ خِرَد ورز و اهل اندیشه ایران را  در داخل از وضعیت پیش آمده برهاند و در خارج در مقابل فلسفه های زندگیِ موجود درجها ن معاصرنظیر لیبرالیسم و سوسیالیسم کاملا متمایز سازد.

به امید آن روزی که خردورزیِ مکتوم در سنت ایرانی-اسلامی ما احیاء شده و پایه و اساس حیات سیاسی امروز جامعۀ ما گشته و از طریق آن به اعتدالی دست یابیم که امید و آرامش و ثبات فردی و جمعی ، مدنی و سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی را در پی آورد.

[1] – عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ،  [email protected] 

 
به امید آن روزی که خردورزیِ مکتوم در سنت ایرانی-اسلامی ما احیاء شده و پایه و اساس حیات سیاسی امروز جامعۀ ما گشته و از طریق آن به اعتدالی دست یابیم که امید و آرامش و ثبات فردی و جمعی ، مدنی و سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی را در پی آورد  مرتضی یوسفی راد