در ادامه حکایت فقهی و حقوقی آن اعدامی که از مرگ گریخت

به گزارش دین‌آنلاین، مسئله عدم بخشش فرد یادشده در پی آن بر سر زبانها افتاد که روزنامه جام جم در گفتگو با قاضی بهروز مهاجری، بازپرس دادسرای عمومی و انقلاب نوشت: اعدام از دیدگاه قانون به معنای سلب حیات است و بنابر این از آنجا که در مراسم صبح روز چهارشنبه سلب حیات رخ نداده است، به حکم قانون محکوم باید بار دیگر اعدام شود.

حالا گفته می‌شود خانواده محکومی که پس از اعدام به طرز شگفت‌انگیزی زنده مانده است دادخواست عفو وی را به دستگاه قضایی ارائه خواهند داد. یکی از اعضای خانواده این محکوم اظهار امیدواری کرد با در نظر گرفتن رأفت اسلامی، علیرضا مورد عفو قرار گیرد و از اعدام مجدد نجات یابد.

این در حالی است که بسیاری از داوران، با استنادات قانونی و شرعی اعدام مجدد این محکوم را بر مبنای قانون اعلام کرده‌اند و تنها راه نجات وی را درخواست و پذیرش عفو دانسته‌اند. در مقابل عده‌ای دیگر با استناد به اصل شرعی «درء» که براساس آن هنگام وجود شبهات موضوعیه و مصداقیه، اجرای حدود و تعزیرات ساقط است، خواستار توقف اجرای مجدد حکم شده‌اند.

جالب این‌که در این میان برخی رسانه‌ها نیز با استناد به جلد دوم کتاب جامع‌الاحکام آیت‌الله صافی گلپایگانی، نظر ایشان را بر اجرای مجدد حکم شرعی تلقی کرده بودند که دفتر ایشان، ابتدا در اطلاعیه‌ای اعلام کرد ایشان در این خصوص نظر دیگری دارد تا اینکه نظر صریح ایشان در پاسخ به استفتایی، به شرح زیر آمد:

بسمه تعالی

محضر مبارک مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی

با عرض سلام و احترام؛ اگر شخصی به واسطه قاچاق مواد مخدر محکوم به اعدام شده و بعد از اجرای حکم، حیات خود را باز یافته باشد، آیا چنین شخصی را می‌توان اعدام کرد؟ خواهشمند است حکم شرعی آن را بیان فرمایید.

باتشکر/جمعی از مؤمنین

متن پاسخ آیت الله صافی به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم علیکم السلام و رحمه الله

در فرض سؤال، اعدام چنین شخصی جایز نمی‌باشد؛ والله العالم.

سیزدهم ذی الحجه الحرام 1434

آیت‌الله بیات زنجانی نیز در پاسخ به استفتایی مشابه نوشته است:

«باسلام و تحیت؛ در پاسخ به سؤالات ارسالی، توجه به موضوعات زیر ضروری است: مطابق نصّ قرآن کریم، قتل یک انسان بی گناه برابر قتل نوع انسان است و نیز حیات یک انسان، مانند حیات نوع بشریت است؛ از طرفی در اسلام موارد قتل انسان- مانند قصاص- به صورت نادر تشریع شده است در صورتی که در همانجا هم تأکید شده که "عفو بر قتل ترجیح دارد"، حتی در مواردی که برای آنها حدّ شرعی معین شده، حدّ آنها به صرف احتمال شبهه ساقط می شود و این قاعده را "درء" نامیده اند. اما در باب مفسدفی الارض، هم از حیث صغری که مربوط به تحقق اسباب فساد است بحث فراوان است و هم در کبری محل بحث است که آیا حکم فردی که مفسد فی الارض شناخته شد اعدام است؟ که در میان مشهور و بلکه اشهر، حکم، عدم جواز اعدام است. در باب رجم نیز همانگونه است که در سؤال مورد اشاره قرار گرفته است. با توجه به موارد فوق فقیه آشنا به زمان و زبان قضاء دینی، اطمینان پیدا می کند که نمی توان به سادگی حکم اعدام را در مواردی که در قرآن و سنت به طور نصّ تصریح نشده است، صادر کرد. و نیز از توضیحات داده شده به دست می آید کسی که حکم در مورد او اجرا شده و به هر دلیلی زنده مانده است، به دلیل اینکه حکم قبلی در مورد او ساقط شده، اجرای حکم جدید برای او وجه شرعی ندارد.»

از سوی دیگر گروهی از وکلا و حقوقدانان با دلایل چهارگانه‌ای اصرار به عدم اجرای حکم دوباره اعدام دارند و مقامات قضایی نیز اصرار دارند شرایط اجرای حکم اعدام رعایت نشده است و به‌جای یک ساعت علیرضا تنها 12 دقیقه بالای طناب دار بود و تخلف شده است. حال باید دید خانواده این مرد اعدامی که دو دختر دارد و به اتهام حمل شیشه به مرگ محکوم شده است می‌توانند با ارائه دادخواست عفو برای نجات جان علیرضا اقدامی کنند؟
حالا یک هفته‌ای می‌شود که ماجرای شگفت‌انگیز زنده شدن قاچاقچی 37 ساله محکوم به مرگ بر سر زبانها افتاده است. در این مدت، خبر و واکنش‌های گوناگون به این ماجرا، از مهم‌ترین تیترهای رسانه‌های جهان شد وحتی عفو بین‌الملل نیز پا در میانی کرد و در بیانیه‌ای از ایران خواست تا وی را دوباره اعدام نکند.