اهل حق؛ دوست یا دشمن؟

داود بهلولی: طوایف اهل حق با نام‌هایی هم‌چون «علی‌اللهی» و «یارسان» شناخته می‌شوند. پیروان این فرقه در ایران، جمهوری آذربایجان و عراق زندگی می‌کنند و برخی پژوهشگران آنان را با علویان ترکیه در یک گروه قرار می‌دهند. پیروان این فرقه در ایران را اقوام ترک، کرد و لک تشکیل می‌دهند و محل سکونت آن‌ها غرب و شمال غرب کشور است. برخی نیز به اطراف تهران و نیز استان مازندران و خراسان مهاجرت کرده‌اند. اهل حق زندگی مخفیانه‌ای دارند و عقاید خود را از دیگر مردمان پنهان می‌کنند. 

آنان در محل‌هایی به نام جمع‌خانه عبادت می‌کنند. عبادت آنان شامل اشعاری است که همراه با دف و نی خوانده می‌شود و عبادت کنندگان به سماع می‌پردازند. از عقاید مهم آنان اعتقاد به حلول روح است. پیروان این آیین حق تراشیدن سبیل خود را ندارند و این عمل یک توهین عقیدتی و گناهی بزرگ شمرده می‌شود. عقاید آنان آمیخته‌ای از عقاید ایران باستان، صوفیه و تشیع است. این عقیده به غلط در میان برخی رایج شده که اهل حق معتقد به الوهیت امام علی (ع) هستند. این برداشت غلط ناشی از شدت علاقه و محبت آنان به آن حضرت است نه عقیده الوهیت ایشان.

مطالبات این فرقه و طریقت همواره یکی از دستاویزهای نهادهای بین‌المللی و مخالفان نظام برای تحت فشار قرار دادن و متهم نمودن نظام جمهوری اسلامی بوده است. این در حالی است که اهل حق پس از پیروزی انقلاب اسلامی مورد عنایت بنیان‌گذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) قرار گرفتند. حتی در دوران دفاع مقدس در قالب نیروهای بسیج به دفاع از مرزهای کشور پرداختند.

گرچه برای هر دسته و گروهی و وابستگان به هر مذهب و آیینی ممکن است مسائلی در داخل کشور به وجود بیاید، اما سوء استفاده از این‌گونه وقایع معنای دیگری دارد. از جمله این وقایع می‌توان به ماجرای اعتراضات میاندوآب در چند سال پیش اشاره کرد که یک مسئله کوچک و قابل حل از سوی مغرضان تبدیل به مسئله‌ای شد که موجب صدور بیانیه از سوی سازمان عفو بین‌الملل در سال 2009 میلادی شد. اعتصاب غذای محکومان این حادثه نیز باعث تشدید این پیامدها شد.

چندی قبل هم یکی از منسوبان این طریقت در مقابل مجلس شورای اسلامی دست به خودسوزی زد. آخرین مورد از این مسائل مربوط به تجمع محدود 30 ـ 40 نفری عده‌ای از اهل حق در برابر مجلس شورای اسلامی بود.

این مسائل باعث شد تا چند تن از بزرگان اهل حق به دیدار ریاست مجلس شورای اسلامی بروند تا از این طریق بتوانند مشکلات خود را مطرح و از طریق مجاری قانونی پیگری کنند.

اهل حق عموماً عقیده به زندگی پنهانی دارند و این ناشی از عقایدی است که شاکله دین طریقت را تشکیل می‌دهد و آن حفظ سرّ است. به همین دلیل به هیچ کس اجازه گرویدن به طریقت خود را نمی‌دهند مگر این که مراحل دشواری را پشت سر بگذارد. این‌طور می‌توان نتیجه گرفت که انزوای آنان و عدم حضورشان در جامعه با عنوان اهل حق، به آموزه‌های دینی‌شان بازمی‌گردد نه فشاری که از سوی جامعه یا نظام بر آنان وارد است. این را می‌توان از زندگی مسالمت‌آمیز شیعیان و اهل حق در شمال غرب کشور دریافت.

اهل حق که در ترکیه با نام علوی و بکتاشی شناخته می‌شوند، با عشق و علاقه خاصی به ایران دارند و ایران و حکومت ایران را دوست و یار خود می‌دانند. البته میزان تحریفات اهل حق ایران بسیار بیشتر از اهل حق یا همان علویان ترکیه است.

در این میان باید حساب اهل حق را با فرقه‌های صوفیانه و درویشان جدا دانست. ماهیت برخی از این فرقه‌های نوساخته صوفیانه و فساد داخلی آنان مدت‌هاست بر همگان هویدا شده است. اما اهل حق انسان‌هایی بسیار مقید به آداب دین هستند و هرگز خود را در دام دستگاه‌هایی که قصد سوء استفاده از آنان را دارند قرار نمی‌دهند.

سلطانی از اساتید دانشگاه و از پیروان طریقت اهل حق که بیشترین تحقیقات و پژوهش‌ها در زمینه عقاید و تاریخچه اهل حق انجام داده است، عقیده دارد که اهل حق تفاوت چندانی با شیعیان ندارند. اهل حق دوستدار اهل‌بیت و دوستدار امام علی(ع)،‌ امام حسین(ع) و بسیاری دیگر از بزرگان عالم تشیع هستند. تفاوت آنان با شیعیان تنها در نوع نگرش و جهان‌بینی‌شان دارد. به عقیده او شیعیان هم اهل حقی هستند که به سوی اجتهاد و مدرسه رفته‌اند و به این آیین که همان آیین اسلام است پر و بال بیشتری داده‌اند. در حقیقت اهل حق پیرو عصاره و ریشه اصلی اسلام هستند.
نویسنده: داود بهلولی
طوایف اهل حق با نام‌هایی هم‌چون «علی‌اللهی» و «یارسان» شناخته می‌شوند. پیروان این فرقه در ایران، جمهوری آذربایجان و عراق زندگی می‌کنند و برخی پژوهشگران آنان را با علویان ترکیه در یک گروه قرار می‌دهند. پیروان این فرقه در ایران را اقوام ترک، کرد و لک تشکیل می‌دهند و محل سکونت آن‌ها غرب و شمال غرب کشور است. برخی نیز به اطراف تهران و نیز استان مازندران و خراسان مهاجرت کرده‌اند. اهل حق زندگی مخفیانه‌ای دارند و عقاید خود را از دیگر مردمان پنهان می‌کنند.

مطالب مرتبط
منتشرشده: 14
  1. نایب

    چرا این طوری سیبل میذارن اینها؟

    1. ب نظرشمابایدچجورى باشه؟

  2. رضا

    اهل حق ائینی مستقل است و ما حق خود را میخواهیم

  3. آرمین کاکاوند

    یا علیبه نظر من ما در این برهه از تاریخ نیاز به علم داریم نه تعصب کورکورانه. اینجا انتقادم از بعضی از سیدان بزرگوار است. شما پاکید اما سید عزیز شما برای جلوه ی هر چه بهتر دین یاری باید سواد کافی داشته باشید. علم و کتاب… چیزی که حضرت سلطان هم خواستند به ما بفهمانند همین بود. منظورم زمانیست که ایشان ده مکتوب نمودن آیین اصلی یاری پرداختند.سیبیل یانحوه ی قربانی مهم است ولی قبل از آن آگاهی ارجعیت دارد به مولا……حق یارتان

  4. هلیا ارومیه

    یاعلی مدد نمیگم به نظرمن چون نظرشخصی خودم نیست بلکه نظراکثراهل حق هاست اینکه کامل ترین دین دینه اهله حق می باشد وکسی که در این دین سبیل خود را بتراشد جز اهل حق ها محسوب نمی شود یاعلی مدد

  5. ارش نوری سیمانی

    همش دروغه اول ی کم تحقیق کنین بعد اونو تواینترنت بیاریدکی گفته که مادشمن ایرانیم چرامانبایدماتومجلس نماینده نداشته باشیم

    1. سجاد(شیعه)

      بسم الله الرحمن الرحیم…….با سلام به همه ایرانیان چه شیعه چه اهل حق…..دوست عزیز من با چند نفر از اهل حق ها دوست و هم کلاسی هستم اما متاسفانه آنها هیچ گونه احترامی برای دین اسلام و قرآن و پیامبر(ص) قائل نیستند و حتی حکومت را قبول ندارن مدام بی احترامی میکنند من به شخصه بسیار برای جامعه اهل حق احترام قائلم ولی چرا باید بعضی از اهل حق ها به عقاید ما احترام نگذارنند? همه باید برای عقاید همدیگر احترام قائل باشیم

      1. فرهاد رضایی

        دردین اهل حق قرآنی وجود دارد به نام قرآن زرده که در خاندان حضرت
        آتش بیگی وجود دارد که هیچ فرقی با قرآن شیعه ها ندارد

        1. مهدی

          فرقی نداره یعنی چطور؟آیا همون قرآن عربی اسلامه یا مفاهیمش مانند قرآنه؟در صورت اول پس کتاب شما قرآنه و در صورت دوم خیر

  6. احسان نوری سیمانی

    مال همینه ماتو مجلس نماینده نداریم شماهم هرچی دوس دارین میگین واقعا که متاسفم

  7. چرانبایدمامثل برادران شیعه وسنى درادارات کارکنیم؟
    چرانبایدماهم مثل بقیه مردم یه سهمى داشته باشیم؟
    چرا ب دین مابایدبى احترامى بشه؟چراماروکافرمیخانند؟
    چرا…؟

  8. ميثم مافی

    با سلام خدمت دوست دارن اهل حق و قوم یارسان عزیز
    من هم یک کورد الحق هستم ساکن قزوین واقعا از چیزهایی که
    راجب ما الحق ها میگن ناراحت میشم و خواهشمندم از کسانی که راجب الحق ها چیزی نمیدونن الکی نیان نظر بدن تحقیق کنن پرس و جو کنن بعد بیان اظهار نظر کنن.
    گرچه مارو از دصار عزیزمون کرمانشاه دوریم ولی اجداد ما نذاشتن که دین مون و زبانمون رو فراموش کنیم
    قزوین هم خیلی اهل حق توش زندگی میکنند

    1. سلام همه کسی نزد خدا خوب نبوده که به این درجه بر سن

  9. مهدی

    اهل حق بعید میدونم در حیطه اسلام و تشیع باشه البته اعتقادات همشون یکسان نیست‌

درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.