زیبا کلام: سکولاریسم اصلاً دعوایی با مذهب ندارد

"صادق زیبا کلام" در مورد اینکه برخی از متفکران مدرنیته معتقدند که سکولاریسم و مدرنیته دست در دست هم دارند در حالی که تجربه مدرنیزاسیون در برخی از کشورها حتما ملازم با سکولاریسم نبوده نظر شما چیست گفت: مدرنیته و سکولاریسم منافاتی با همدیگر ندارند. یعنی اینکه اینقدر در ایران با سکولاریسم مخالفت می شود و این قدر به آن حساسیت نشان می دهند بخاطر این است که سکولاریسم در ایران بد فهمیده شده است. به همین دلیل است که اقشار و لایه های مذهبی تر و اصولگرا تر و بنیادگراتر جامعه با سکولاریسم اینقدر دشمن هستند.

وی افزود:  این افراد سکولاریسم را به عنوان یک توهین علیه مخالفانشان به کار می بندند. برای مثال می گویند دکتر زیباکلام سکولار است یا فلانی سکولار است و معنایی که می خواهند اطلاق کنند این است که اینها بی دین هستند. اما سکولاریسم بر خلاف تصوری که خیلی از اسلام گراها در ایران دارند به هیچ وجه به معنای بی دینی یا ضد دینی نیست بلکه سکولاریسم اصلاً دعوایی با مذهب ندارد.

زیبا کلام تصریح کرد: سکولاریسم می گوید امور این دنیا را باید با ترفندهای تدبیر و تعقل و دانش بشری حل و فصل بکنیم نه اینکه لزوماً آموزه های دینی به ما چه چیزی می گویند و به حسب آموزه های دینی امور دنیوی را حل و فصل کنیم. بلکه می گویند برای راهگشایی برای تنظیم امور جامعه باید از خرد جمعی استفاده کنیم. اگر به عنوان مثال خرد جمعی و متخصصین اقتصادی دادن یا گرفتن بهره را اجتناب ناپذیر می دانند دولت باید این کار را انجام دهد. ضمن اینکه عملا جمهوری اسلامی این کار را انجام می دهد. یعنی اگر ده میلیون تومان برای خرید خودرو یا تعمیر منزلم از بانکی وام بگیریم باید سر موعد 20 تا 30 درصد سود آن را هم پس بدهم یا اگر ده میلیون به بانک سپرده می گذارم سالانه 15 تا 16 درصد بهره به من تعلق می گیرد. یعنی ما عملاً این کار را انجام می دهیم.

این استاد علوم ساسی دانشگاه تهران یادآور شد: بانکداری ما در حقیقت تبلور بانکداری سکولار است و آن چیزی که در خرد جمعی اقتصاددانان تشخیص داده اند آن را پیاده می کنیم. حالا اگر عده ای معتقدند که برای تمشیت امور جامعه حتماً بایستی از آموزه های دینی استفاده بشود سکولاریسم نمی گوید نه شما حق ندارید یا اینکه شما را به زندان می اندازم. بُعد دیگر سکولاریسم این است که اگر انسانهایی عقلشان تشخیص داد که امور جامعه اشان را از طریق آموزه های دینی انجام بدهند، این حق را دارند و می توانند این کار را انجام دهند ولی می گوید تمشیت  امور جامعه باید با عقل و خرد جمعی باشد.

زیبا کلام در مورد اینکه آیا باورهای دینی و مذهبی مردم یک جامعه مانعی برای مدرنیزاسیون است هم عنوان کرد: خیر به هیچ وجه. بنابراین این تصور که یک کشور مدرن بی دین است درست نیست. در امریکا، ژاپن، فرانسه، آلمان و هر کشور مدرن دیگری اگر کسی خواسته باشد به خدای نادیده اعتقاد داشته باشد یا به هر مذهب دیگری اعتقاد داشته باشد به هیچ وجه کسی نمی تواند ممانعتی برای او ایجاد کند. در مدرنیته اساس بر حق انتخاب فرد است. اگر فرد تصمیم بگیرد که می خواهد اعتقادات مذهبی داشته باشد و می خواهد به آن پایبند باشد به هیچ وجه مدرنیته به او نمی گوید که نه تو حق نداری و باید مذهب را کنار بگذاری.
 

منبع: مهر
یک استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه مدرنیته و سکولاریسم منافاتی با همدیگر ندارند، گفت: اینکه اینقدر در ایران با سکولاریسم مخالفت می شود و این قدر به آن حساسیت نشان می دهند بخاطر این است که سکولاریسم در ایران بد فهمیده شده است.