سنتها و جشنهای مربوط به تولد نوزاد میان قرقیزها
قرقیزها برای امر تولد و کودک اهمیت ویژهای قائل هستند و زن باردار از تمام مراقبتها در خانه برخوردار است. هنگامی که نوزاد را از زایشگاه به خانه میآورند جشنی به نام جینتیک را برگزار میکنند.
بخش پژوهشهای رایزنی فرهنگی ایران در قرقیزستان در تازهترین مطلب ارسالی خود درباره یکی از وجوه مهم فرهنگ عامه قرقیزها نوشته است. با مطالعه این گزارش میتوان به شباهتهای بسیار سنتها، آداب و رسوم و فرهنگ عامه ایرانیان با فرهنگ عامه قرقیزها پی برد. این مطلب را در ادامه بخوانید:
تولد نوزاد در قرقیزستان نیز مانند سایر کشورهای جهان یک رویداد شاد و لذت بخش محسوب میشود. قرقیزها برای امر تولد و کودک اهمیت ویژهای قائل هستند و زن باردار قبل از تولد فرزند از تمام مراقبتها در خانه برخوردار است. او از هر گونه نگرانیها دور میشود تا فرزند خود را به دنیا بیاورد.
پس از تولد نوزاد به افراد نزدیک و بستگان، خبر «سوئونچو» (مژدگانی) را اطلاع میدهند و رسم است به فردی که پیام مژدگانی را رسانده است «بالسون، بالسون» بگویند و پول یا هدیهای را به عنوان مژدگانی به او پرداخت کنند.
اما نخستین غذایی که نوزاد باید بخورد، کره سفید است و بزرگان عقیده دارند مزه کره برای زندگی نوزاد سلامتی و قوت به ارمغان میآورد. خانوادههای قرقیز برای انتخاب نام کودک اهمیت زیادی قائل میشوند و نام اولین فرزند توسط پدربزرگ و مادربزرگ انتخاب میشود و نام فرزندان بعدی را خود پدر و مادر میتوانند انتخاب کنند.
خانوادهای که دختران زیادی دارند و آرزو میکنند پسری در خانواده متولد شود، با این هدف که نوزاد بعدی پسر باشد، آخرین دختر را «بورولچا» یا «بورول» و یا «کینجه» نامگذاری میکنند. با توجه به این نوع ویژه نامگذاری میتوان فهمید که در خانواده تعداد فرزندان پسر زیاد است یا دختر؟
هنگامی که نوزاد را از زایشگاه به خانه میآورند جشنی به نام «جینتیک» برگزار میکنند. در این جشن بستگان و نزدیکان جمع میشوند و برای نوزاد موفقیت و سعادتمندی را طلب و آرزو میکنند.
برخی والدین طبق آداب و رسومی که وجود دارد، دختر زایمان کرده خود را به همراه نوزادش به مدت ۴۰ روز به خانه خود میبرند و تمام این ۴۰ روز از نوزاد نگهداری میکنند تا مادر جوان قوی شود و سلامتی خود را به دست آورد و سپس با توجه به سنتها پس از ۴۰ روز نوزاد را با آب گرم استحمام کرده و موهایش را اصلاح میکنند.
هنگامی که کودک بزرگتر میشود و شروع به راه رفتن میکند، برای او مراسم «توشا کسو» برگزار میکنند. این جشن که مراسم «دو» نیز نام دارد به این ترتیب برگزار میشود که کودک را به بیرون از خانه میبرند و پایش را با نخ پشمی سیاه و سفید میبندند. گفتنی است که نخ باید به رنگ سفید و سیاه باشد و این نماد مبارزه تاریکی و روشنی، خوبی و بدی است و در فرهنگ قرقیزها زندگی فرد از روزهای شاد و غمگین و از فرازو نشیب تشکیل شده است.
به این دلیل هر نفر باید از زمان کودکی برای تمام شرایط زندگی آمادگی داشته باشد. اولین نفری که در مراسم دو پیشی گرفت و نزد کودک اول رسید نخ را با قیچی میبرد و چند قدم باید کودک را همراهی کند تا کودک اولین قدمهای خود را بزند.