از نهج البلاغه مطلا تا نامه امیرالمومنین به کارگزارانش

باید با آب طلا نوشت؛ این اصطلاحی است که ما ایرانی‌ها در برابر کلام نافذ و تاثیرگذار بزرگان به زبان می‌آوریم. اما گویی وزارت ارشاد این جمله را نه شعاری بلکه به صورت عملی هدف خویش ساخته و در این راه از کتاب نهج‌البلاغه طلایی رونمایی کرده است.

این نهج‌البلاغه در 570 صفحه در اندازه 47 در 77 سانتی‌متر با خط نسخ‌ایرانی به مدت یکسال توسط علی‌رضا بهدانی کتابت شده است. در این اثر نفیس 60 ورقه طلای 8 در 8 سانتیمتری در هر صفحه استفاده شده است که جمعاً 34 هزار و 200 ورقه طلا برای تولید این نهج‌البلاغه استفاده شده و هزینه تولید آن 110 میلیون تومان برآورد شده است.

البته در مثال هیچ مناقشه‌ای نیست اما طلا گرفتن اصطلاحی است که به معنای با ارزش بودن چیزی است که باید به آن توجه بسیاری کرد اما گویی وزارت ارشاد که با ادبیات ایران نباید بیگانه باشد اینطور برداشت کرده است که باید هر چیز ارزشمندی را از طلا ساخت و یک راست سر اصل مطلب رفته و ایهام و ایجاز سخن را فراموش کرده است. حالا باید پرسید که این اقدام چه سنخیتی با سیره و کلام محفوظ در آن دارد؟!
 

سیره پیامبر و حضرت على(ع) ترک تجمّلات دنیا بود، در حالى که در سیاستهاى کشورى و رعایت مصالح اجتماعى با اهل دنیا همکارى کرده و از جامعه و مردم کناره گیرى نداشتند.

قبح اشرافی‌گری و زراندوزی در مکتب امام علی(ع) مساله‌ای نیست که بتوان آنر ا نادیده گرفت. امیر المومنین (ع) که الگوی حکومت داری در جهان تشیع هستند همواره از بدو حکومتشان با اشرافی‌ گری و تجمل‌گرایی به مقابله پرداختند.

مولود کعبه اولین و تنها فردى از ائمه است که به خلافت رسید و این امکان برایش فراهم شد تا عدالت را (ولو به مدت اندک) به اجرا گذاشته و همچنین به تبیین آن بپردازد. در این مدت کوتاه ایشان آن چنان بنیان نظرى و عملى براى عدالت بنا نهادند که در تاریخ پندآموز و نمونه است و نمونه های بسیار و عبرت آموزی را می‌توان از گفتار و کلام ایشان در کتاب نهج‌البلاغه یافت.
 

معلوم نیست با چه استدلال و چه نیتی این اثر با هنرمندی تمام ساخته شده است و این سئوال بوجود می آید که آیا هنرمندان و دست‌اندرکاران گرامی در هنگام کار نگاهی به متون این کتاب ارزشمند انداخته‌اند و آیا متون و کلام این کتاب را با کار خود سنجیده‌اند یا خیر.از کجای سخنان امیر المومنین اینگونه استنباط می شود که باید در زمانی که کارهای اولیه و مهمی در بلاد اسلامی وامانده است به تجملات پرداخت.

شاید پند آموزترین مساله‌ای که در نهج‌البلاغه در باره حفظ و حراست از بیت المال ذکر شده است و قرابت معنایی بسیاری با این عمل وزارت ارشاد دارد را بتوان در نامه‌ای که آن حضرت برای کار گزارانش جهت صرفه جویی در بیت المال نوشت، یافت.

علی علیه السلام نهایت توجّه خود را در زمینه حفظ و حراست از بیت المال و بهره گیری صحیح از آن به کار گرفته؛ تا آنجا که به کارگزارانش دستور می دهد که حتّی در نوشتن نامه ها از اسراف بپرهیزند. می فرماید:

«أدقّوا اقلامکم و قاربوا بین سُطورکم و احذِفوا عن فُضولِکم و اقصدوا قَصْدَ الْمَعانی و ایّاکم و الْاِکْثار فانّ اموال المسلمین لاتحتمل الاضرار؛ قلم ها را نازک کنید، فاصله سطرها را کم، مطالب اضافی را حذف کنید و به معانی توجّه داشته باشید. از پرنویسی، دوری شود، زیرا اموال مسلمانان تحمّل ضرر ندارد.»

به هرجهت این نوع ابتکارها گرچه برای ارج نهادن به مسائل دینی انجام می‌پذیرد و در گذشته نیز نظایر آن را در طلاکاری قرآن کریم دیده‌ایم اما به نظر نمی‌رسد که با این نوع کارهای کاریکاتوری و تجملاتی بتوان در زمینه تبلیغات اسلامی قدم قابل توجهی برداشت به غیر اینکه بین اصول دین و شریعت اسلام جدایی بیفکنیم. بنابراین بهتر است مجموعه وزارت ارشاد خلاقیت به خرج دهند و کارهای هنری و فرهنگی خود را مطابق اصول دین مبین اسلام و با بهره‌گیری از فرهنگ اسلامی به جامعه ارائه دهند. شکی نیست که با این کار تاثیرگذاری بهتر و بیشتری در این زمینه شاهد خواهیم بود چراکه قرابت و نزدیکی که دین اسلام با اصل و ذات انسان دارد به راحتی انسان‌ها را به سوی خود جذب می کند.
ه نظر نمی‌رسد که با این نوع کارهای کاریکاتوری و تجملاتی بتوان در زمینه تبلیغات اسلامی قدم قابل توجهی برداشت به غیر اینکه بین اصول دین و شریعت اسلام جدایی بیفکنیم. بنابراین بهتر است مجموعه وزارت ارشاد خلاقیت به خرج دهند و کارهای هنری و فرهنگی خود را مطابق اصول دین مبین اسلام و با بهره‌گیری از فرهنگ اسلامی به جامعه ارائه دهند. شکی نیست که با این کار تاثیرگذاری بهتر و بیشتری در این زمینه شاهد خواهیم بود…