انتشار ترجمه کتاب «فضایل القرآن»

کتاب «فضایل القرآن» اثر ابوعبید القاسم بن سلام هروی، با ترجمه عبدالله خاموش هروی، به‌تازگی توسط انتشارات موسسه پژوهشی بایسنغر در هرات منتشر شده است.

این‌کتاب از قدیمی‌ترین رسائل درباره فضیلت‌های قرآن است که منبع بسیای از دانشمندان در علوم قرآنی بود. مؤلف آن ابوعبید القاسم بن سلام هروی زاده سال ۱۵۱ هجری قمری در روستای پاشان هرات است. ابوعبید محدث، قاری، فقیه و زبان‌شناس خراسانی بود که بیش‌تر عمر خود را در عراق و خراسان به تألیف آثار بسیاری از جمله غریب القرآن، غریب الحدیث، الناسخ و المنسوخ، ادب القاضی، الامثال السائره، معانی القرآن، الشعراء، الغریب المنصف فی علم اللسان، المجاز فی القرآن و … گذراند. او که مشاغلی چون قضاوت را نیز مدت‌ها تجربه کرد، پس از رفتن به حج در سرزمین حجاز ماندگار شد و در آن‌جا درگذشت.

ابوعبید در این‌کتاب به بیان روایاتی در باب فضیلت آموختن قرآن، قرائت قرآن و گوش فرا دادن به آن، فضیلت پیروی از قرآن و ثوابی که در متابعت آن و نیز عِقابی که در تضییع آن وجود دارد، بزرگداشت اهل قرآن و فضیلت دانش قرآن و تلاش در به دست آوردن آن، فضیلت ختم قرآن، برخی صفات و ویژگی‌های اخلاقی قاریان و حاملان قرآن از جمله پرهیز از اکتساب و ارتزاق به وسیلۀ قرآن، فضایل سور و آیات قرآن که در احادیث وارد شده و… مطالب ارزشمندی را بیان کرده است.

چگونگی جمع و تدوین قرآن و مواضع حروف و سور آن، حروف زایدی که به سبب آن‌ها خط قرآن مختلف می‌شود، روایاتی درباره نقصان و کاهش در آیات قرآن، حروف دوازده‌گانه قرآنی که مصاحف اهل حجاز و اهل عراق در آن‌ها با یک‌دیگر اختلاف دارند، قرائت‌های مختلف و گوناگون، استحباب قرائت قرآن با لحن عربی، اولین و آخرین آیات نازلۀ قرآن و نیز سوره‌های مکّی و مدنی آن، نهی از تأویل به رأی قرآن، مسائلی درباره مصاحف و کراهت یا رخصت بیع و شراء آن‌ها و نیز نقطه‌گذاری و تزئین مصاحف، از دیگر مباحث این کتاب است.

«فضایل القرآن» یک مقدمه و پنج فصل دارد که هر کدام از فصل‌ها نیز ابوابی دارند. فصول پنج‌گانه کتاب عبارتند از: «قضایایی درباره فضل قرآن و استماع و عمل به آن»، «فضایل آیات و سوره‌های قرآن در احادیث»، «آداب قاریان قرآن و حاملان آن»، «مسائلی درباره مصاحف و کراهت یا جواز بیع و شراء آن‌ها، نقطه‌گذاری و تفسیر آن‌ها و نیز تزئین مصاحف و «قرائات مختلف در قرآن». چاپ فارسی این کتاب با یادداشت مهندس عبدالله معروف حمید درباره اهمیت کتاب و چرایی اقدام به ترجمۀ آن و پیش‌گفتار مهندس امید عزیزی در خصوص قرائات هفت‌گانۀ قرآن آغاز شده است. در ادامه پس از مقدمۀ مفصل مصحّح کتاب وهبی سلیمان غاوچی، متن کتاب در ۶۷ باب آمده است.

از مترجم کتاب عبدالله خاموش هروی (زاده هرات در ۱۳۳۴ خورشیدی) پیش از این آثاری چون «اسلام بنیان‌گذار عصر جدید»، «ترجمه جدولی قرآن کریم به زبان فارسی»، «ریاض الصالحین: مجموعۀ گران‌مایه از احادیث پیامبر بزرگ اسلام (ص)» اثر یحیی بن شرف نووی دمشقی، «سیره النبی (ص): ترجمه فارسی الرحیق المختوم» اثر صفی‌الرحمن مبارک‌پوری، ترجمۀ «تفسیر المنیر» اثر وهبه زحیلی (به‌همراه گروهی دیگر از مترجمان) و … در ایران، پاکستان و افغانستان منتشر شده است. فضایل القرآن نخستین اثر از جمله آثار گوناگون ابوعبید هروی است که با ترجمۀ دکتر عبدالله خاموش، نظارت علمی مهندس عبدالله حمید و مهندس امید عزیزی و ویرایش دکتر خلیل‌الله افضلی در ۴۷۱ صفحه و قطع وزیری به چاپ رسیده است.

منبع: خبرگزاری مهر