دیدگاه گاردین درباره سفر پاپ به عراق؛ پا جای پای ابراهیم

ماه گذشته، گسترش ویروس کرونا باعث شد که دولت عراق قرنطینه و ممنوعیت رفت و آمد جزئی وضع کند. سفیر واتیکان در عراق، اسقف اعظم میتجا لسکوار، اکنون به علت ابتلا به کرونا در قرنطینه خانگی است و بسیاری نگرانند شوق و اشتیاق مردم برای دیدار با پاپ باعث نادیده گرفتن قوانین فاصله اجتماعی در مکان‌های عمومی شود. همچنین پس از بمب گذاری انتحاری در بازار بغداد در ژانویه ، که منجر به کشته شدن حداقل 32 نفر شد ، نگرانی های امنیتی افزایش یافته است.

مقامات عراقی مطمئنند که می‌توان خطرات را مدیریت کرد. اما با توجه به شرایط، دلایلی برای ایجاد تاخیر در سفر وجود داشت که پاپ از آن سرباز زد. عزم راسخ پاپ نشان دهنده اهمیت این سفر در راستای دو شعار اصلی دوران اوست: ضرورت توسعه گفتگوی حقیقی بینادینی با اسلام و نگاه غیرفرقه‌ای به کلیسا به عنوان مکانی که دردها را التیام می‌بخشد.

او علاوه بر آیت الله سیتانی، روحانی برجسته شیعه عراق، با جوامع مسیحی بغداد و مناطق شمالی عراق که در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ با حمله و کشتار داعش روبرو بودند، نیز دیدار خواهد کرد. از زمان حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳، چرخه‌ای از خشونت و فرقه‌گرایی در عراق شکل گرفت که باعث شد جمعیت مسیحیان این کشور از یک و نیم میلیون نفر به دویست تا سیصد هزار نفر کاهش پیدا کند. یکی از اقدامات پاپ در این مناطق که نشان‌دهنده مدارای بینادینی است، برگزاری آیین نیایش در مکان باستانی اور است که گمان می‌رود زادگاه حضرت ابراهیم بوده‌است. این مراسم نیایش با حضور مسلمانان، مسیحیان، یزیدی‌ها و دیگر اقلیت‌های دینی عراق برگزار خواهد شد.

پس از حملات یازده سپتامبر، ایده برخورد تمدن‌ها بین مسیحیت و اسلام باعث گسترش افراط‌گرایی مذهبی شد و عواقب دلخراش و خونینی در پی داشت. اقلیت‌های مسیحی در خاورمیانه و دیگر مناطق مورد آزار و اذیت قرار گرفتند و در اروپا و آمریکا گسترش مفهوم “مسیحیت فرهنگی” به اسلام‌هراسی و آزار و خصومت با مهاجران منجر شد. پاپ که بر اساس شعار انجیل” همه شما با هم برادرید” سفر خود را به عراق شکل داده‌است، به دنبال به چالش کشیدن این تقسیم‌ها و تفرقه‌های دینی است.

دو سال پیش ، پاپ فرانسیس به همراه امام جماعت بزرگ مسجد الازهر قاهره ، شیخ احمد الطیب ، یکی از روحانیون برجسته اهل سنت، به فراخوانی پیشگامانه برای تعهد بینادینی به برادری انسان‌ها پیوست. در عصر دوقطبی‌گرایی دینی و فرهنگی، به چنین اتحادهایی برای ایجاد یک ضدروایت نیاز است. امید است سفر پاپ فرانسیس به عراق و دیدار او با آیت‌الله سیستانی حرکت برجسته‌ای در راستای تحقق این هدف و وظیفه باشد.

مترجم: نفیسه نیکبخت