آندره گاگلیاردوچی: سفر پاپ فرانسیس به عراق و دیدار با سیستانی اهداف سیاسی ندارد/ واتیکان درباره اسلام شیعی آگاهی اندکی دارد

برای نخستین بار عالی‌ترین شخصیت‌های جهان مسیحیت کاتولیک و اسلام شیعی با یکدیگر دیدار کردند. این در حالی است که تماس جهان مسیحی تا پیش از این بیشتر از طریق رهبران و منابعی غیر از مکتب اهل بیت(ع) با جهان اسلام رقم خورده است. با اعلام برنامه‌های متنوع سفر پاپ به عراق، دیدار او با مرجع شیعی بیش از دیگر موارد در داخل و خارج از عراق برجسته گردید و نظر صاحبنظران و ناظران را به خود جلب کرد. در رابطه با اهداف سفر پاپ و آثار آن خصوصاً ملاقات با آیت الله سیستانی تحلیل‌ها و گمانه زنی‌های مختلفی در رسانه‌ها و محافل محلی و بین المللی و حوزوی و اسلامی و مسیحی صورت پذیرفته است و بنابر اهمیت آن واکنش‌های فراوانی را برانگیخته است. درباره این اتفاق مهم با «آندره گاگلیاردوچی» تحلیلگر برجسته واتیکان در آژانس بین المللی کاتولیک گفتگو کرده‌ام. او به برخی سؤالات ما به صراحت و بعضی دیگر را با کنایه و اشارت پاسخ گفته است.

آیا سفر پاپ به عراق علاوه بر حمایت از مسیحیان عراقی و گفتگو با مسلمانان، دارای اهداف سیاسی مانند ترجیح مرجعیت و جریان شیعه عراق در مقابل شیعه سیاسی در ایران است؟

سفر پاپ فرانسیس هیچ نوع اهداف سیاسی ندارد. سفرهای پاپ “سفرهای رسولی” نامیده می‌شوند زیرا در واقع هدف اصلی آنها ادای رسالت الهی و انبیاء است. حتی نمی‌توان بپذیرفت که این سفر در صدد ترجیح یک جناح در داخل شیعه عراق توسط پاپ بر دیگر جریان‌های شیعی این کشور باشد چه برسد به ترجیح آن در برابر ایران زیرا جناب پاپ مقدس روابط خوبی با ایران نیز برقرار کرده‌اند و به عنوان مثال رده‌های مختلف واتیکان پروژه‌هایی با دانشگاه‌های قم اجرا می‌کنند به عنوان مثال ترجمه آثاری از مسیحیت کاتولیک به فارسی. بنابراین، نه باید بگویم که قرائت سیاسی نمی‌تواند با واقعیت این دیدار مطابقت داشته باشد.

آیا پاپ و واتیکان برنامه‌ای جدی برای گفتگوی پایدار با اسلام شیعه دارند؟
گفتگو یکی از اهداف اصلی پاپ مقدس است و یک بخش ویژه در کلیسای واتیکان وجود دارد که به گفتگوی بین ادیان اختصاص یافته است و روابط خود را با تمام بخش‌های جهان اسلام برقرار می‌سازد. بنابراین گفتگوی پایدار با اسلام شیعه و همچنین گفتگوی مستمر با اسلام سنی یک برنامه جدی است.

در جهان مسیحی، به ویژه در میان مسیحیت کاتولیک، چقدر اطلاع و آگاهی از تفاوت‌های میان اسلام شیعه و سنی وجود دارد؟
نه اطلاع و آگاهی و معلومات زیادی وجود ندارد و اگر در زمره متخصصان و پژوهشگران نباشید نمی‌توانید این تفاوت‌ها را بفهمید. اما باید بگویم که متخصصانی در واتیکان و مسیحیت کاتولیک هستند که به خوبی از این تفاوت‌ها میان اسلام شیعه با سنی آگاه هستند.

چالش‌های بزرگی پیش روی همه ادیان وجود دارد. فقر، جنگ‌ها، مسئله خانواده، گسترش انحرافات اخلاقی و جنسی. آیا پاپ و واتیکان علاقه مند به بررسی راه حل‌های سایر ادیان در این مسائل هستند؟ یا فقط ابراز نوعی توافق برادرانه بین مسیحیت کاتولیک و اسلام شیعه کافی به نظر می‌رسد؟
مسیحیت یک دین به شمار می‌رود اما واتیکان یک دولت است و با عراق روابط دیپلماتیک دارد و نه با اسلام شیعه. و براساس همین روابط دیپلماتیک جلسات و نشست‌های دیپلماتیک برگزار کرده و به خود می‌بالد و راه حل‌هایی را برای مسائل منطقه پیشنهاد کرده است.
واتیکان همیشه برای بهبود اوضاع و شرایط منطقه از پیشنهادات و ابتکارات پیشرو خصوصاً پس از موج تازه حمله داعش به عراق استقبال می‌کند و اهتمام و علاقه خاص خود را به مسائل منطقه و این راه حل‌ها نشان داده است البته باید یادآور شوم اوضاع به زودی تغییر نخواهد کرد و من انتظار ندارم بعد از این سفر یک نوسازی اساسی انجام شود.