نگاهی به کتاب «سیره صحیح پیامبر اعظم»

«لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ؛ به‌یقین پیامبر خدا برای شما الگوی نیکویی است»(احزاب،۲۱). انسان‌ها در طول حیات خود در میان انبوه پرسش‌های بی‌شماری غوطه‌ورند و همواره در تلاش‌اند که الگویی بیابند تا راهنمای راه خویش کنند و از طریق او به جواب سؤال‌ها برسند. پیامبر خاتم به‌عنوان انسان کاملی که متصل به وحی الهی است الگویی تمام و کمال جهت دستیابی به سعادت است.

کتاب «الصحیح من سیره النبی الاعظم» که به زبان عربی نوشته‌شده، به تبیین سیره و زندگانی رسول خدا از تولد تا وفات وی می‌پردازد و ازاین‌جهت منبع مناسبی جهت الگوبرداری از پیامبر اکرم است.

مؤلف کتاب، سید جعفر مرتضی عاملی از برجسته‌ترین سیره نگاران اسلام است و کتاب او نیز از مهم‌ترین منابع تاریخی شیعه در شرح زندگانی پیامبر محسوب می‌شود. از دیدگاه منتقدان، تتبّع وسیع، ارزیابی دقیق، ریشه‌یابی هوشمندانه از حوادث و سیر آن‌ها، تحریف زدایی و نمایش وقایع و حقیقت‌ها، نشان دادن دست‌های جعل و تحریف و افشای چهره‌های مزوّر و فریب‌گر از ویژگی‌های برجسته اثر مؤلف است.

روش اجتهادی او در تاریخ و سیره نگاری برای پژوهشگران علوم دینی طرحی نو ایجاد کرد به‌طوری‌که این کتاب پس از انتشار به یکی از منابع تاریخی و عقیدتی جهان اسلام بدل شد و عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی را در سال 1371 از آن خود کرد.

این عالم لبنانی از بیست‌سالگی به مطالعه و تحقیق درزمینه سیره حضرت محمد(ص) پرداخت و نتیجه تحقیقات خود را به‌تدریج منتشر کرد و این کتاب ابتدا در بخش‌های مختلفی در دوره ۱۱ جلدی تا پایان جنگ احزاب تدوین شد و بعدها در دوره ۳۵ جلدی تا پایان رویداد سقیفه به چاپ رسید.

نویسنده در بحث‌های ابتدایی در کنار ترسیم سیمای پیامبر از جریان منع حدیث پرده برمی‌دارد و نقش آن را به همراه نقش اهل کتاب تازه‌مسلمان شده در تحریف حقایق تاریخی و نشر روایات جعلی بیان می‌کند.

سپس با اصول و ضوابط صحیح و علمی تصویر درستی از زندگی پیامبر ارائه می‌دهد و پس‌ازآن جغرافیای عربستان، فرهنگ، آداب‌ورسوم دوره جاهلی را اجمالاً بررسی می‌کند.

نخستین مسلمانان، هجرت به مدینه، تشکیل حکومت، سیاست دفاعی نبرد بدر، پیمان‌های حسن هم‌جواری، صلح حدیبه، فتح مکه، حجه‌الوداع، اعزام سپاه اسامه و ماجرای وصیت ازجمله موضوعات کتاب است.

«الصحیح من سیره النبی الاعظم» با بحث از سقیفه به پایان می‌رسد و نویسنده آن را کودتای مسلح بر ضد امور و تدابیر پیامبر تلقی می‌کند. نوع نگاه علامه سید جعفر مرتضی عاملی در این خصوص و مواضع قبائل و طوایف مختلف به‌ویژه مهاجرین و انصار ابتکاری بی‌نظیر است.

بعد از انتشار این مجموعه عظیم دکتر محمد سپهری از شاگردان مرتضی عاملی که با سبک و اندیشه استاد خود آشنا بود اقدام به ترجمه اثر کرد و کتابی با عنوان «سیره صحیح پیامبر اعظم» در 12 جلد توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر یافت. البته بعدازآن مرتضی عاملی نسبت به ترجمه اثرش اعتراض کرد و آن را در راستای تضعیف کتاب خود دانست.

منبع: ایبنا