انتقادات آیت‌الله گرامی به وعده دادن‌های برخی بزرگان درباره تعیین وقت ظهور
محمدعلی خرمی: سال‌هاست که وعده ظهور امام زمان توسط برخی از چهره‌های مذهبی مطرح و توسط برخی از مردم منتظر دست به دست می‌شود. در روزهای گذشته فایل صوتی از یکی از بزرگان معاصر منتشر شد که در آن آمده بود جهان در سال 1400 به دست امام زمان می افتد.
آیا می‌توان برای ظهور حضرت مهدی زمان تعیین کرد؟ آیا اینگونه سخنان در روایات شیعه ریشه دارد یا برداشت‌های فردی است؟ چرا چنین سخنانی از دهان بزرگان دین مطرح می‌شود؟
برای بررسی این پرسش‌ها با آیت الله محمدعلی گرامی از مراجع تقلید شیعه به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو مطرح شدن این سخنان را نادرست دانست و گفت تعیین کردن وقت برای ظهور سبب آسیب زدن به باورهای مذهبی مردم می‌شود.
سال‌هاست که از زبان برخی از بزرگان مذهب شنیده می‌شود که امام زمان به زودی می‌آید یا گفته شده که جهان در سال 1400 به دست امام زمان می افتد. آیا از روایات می‌شود به زمان ظهور دست پیدا کرد؟
روایتی داریم که کذب الوقاتون؛ کسانی که زمان معین می‌کنند دروغ می گویند. این به معنای این نیست که عمداً دروغ می گویند، بلکه اشتباه می گویند و سخنشان خلاف واقع است.
طبق برخی از مکاشفاتی رسیده خود حضرت هم از زمان دقیق ظهور مطلع نیست و منتظر دستور خداوند متعال است. برخی روایات رسیده که در آن از شیعه خواسته شده برای ظهور دعا کنند تا فرج زودتر محقق شود.
علائم ظهور هم دو دسته هستند؛ یک دسته از آنها اتفاق‌های فیزیکی است؛ اینها امکان دارد که در یک مدت زمان کوتاه محقق شود، اما دسته‌ای دیگر از این علائم مستلزم یک سری تغییرات فرهنگی در جامعه است. این دسته زمان می‌برد.
بیش از 50 سال قبل، پیش آقای بهجت بودم. صحبت ظهور مطرح شد. آقای بهجت گفت به زودی ظهور محقق می‌شود. گفتم آقا یقین دارم که به زودی ظهور نمی‌شود. ایشان گفت به چه دلیل؟ گفتم چون علائم ظهور محقق نشده است. گفتند همه اینها ممکن است در دوماه محقق شود. یادم نیست این حرف را همانجا زدم یا بعداً گفتم، اما گفتم برخی از این شرایط به گونه‌ای نیست که در یک سال دوسال محقق شود. روایت داریم که آنقدر امر ظهور طول می‌کشد که معتقدان امام زمان (عج) از عقیده خود دست کشیده و می گویند دروغ است. خب الان که بیش از هر زمانی دیگر گفته می‌شود یا مولانا یا صاحب الزمان؟ مردم همه می گویند یا مهدی عجل علی ظهورک، اگر همین الان هم به خاطر کرونا نبود هر هفته مسجد جمکران مملو از دوستداران آن حضرت بود. این تغییرات فرهنگی در یکی دو سال محقق نمی‌شود. اینها خیلی زمان می‌برد.
وقتی یکی از آقایان در اصفهان هم از قول آقای بهجت گفته بود که پیرمردها هم امام زمان (عج) را می‌بینند. مجله‌ای در اصفهان زیر نظر این آقا منتشر می‌شد. از طرف آقازاده‌ها آمدند با من مصاحبه کنند. گفتم به آقا بفرمایید اینگونه صحبت نکنند. افرادی به این حرفها امید می‌بندند و بعد می‌بینند اتفاقی نیفتاده و بدبین می‌شوند.
سالهای 52 تا 55 در زندان بودم. مواردی را داشتیم که کمونیست شده بودند. می‌گفتند که فلان آقا به قزوین آمده بود. منبر می‌رفت و می‌گفت به بیابان بروید و اذکار یا فارس الحجاز ادرکنی را بگویید امام زمان را می‌بینید. می‌گفت همه این کارها را کردم امام زمان را ندیدم.
در مباحث این چنینی نباید به کسی وعده قطعی داد. برای ظهور امام زمان (عج) باید مقدمات ظهور شود. در شیعه افراد زیادی قیام کردند و به نتیجه نرسیدند. این اقدامات قبل از وقت باعث اتلاف نیروها می‌شود. در روایات هم داریم. در همین زمان خودمان هم شیعیان برخی مناطق دست به اقداماتی زدند که به ضرر شیعه شد. در یکی از همین کشورها شیعیان در مدارج اداری و دانشگاهی بودند. به خاطر اقدامات قبل از وقت از همه جا دستشان کوتاه شد و برخی از آنها هم مهاجرت کردند.
شیعه نباید نه وقت تعیین کند و نه دست به اقدام عجولانه بزند. انتظار خوب است اما این انتظار نباید به این روند تبدیل شود که بگوییم امسال می‌آید یا پیرمردها حضرت را می‌بینند. خب پیرمردها حضرت را دیدند؟ آنها که این را مطرح کردند خودشان رفتند و حضرت را ندیدند.
چرا این صحبتها از دهان بزرگان دین خارج می‌شود؟
اینها ثمره عشق به حضرت است. وقتی انسان عاشق می‌شود چیزهایی به دلش می افتد و اینطور بیان می‌کند. اینها که قصد ضرر ندارند. نیت این بزرگان خیر است اما به نظر من اظهار اینها درست نیست و به اعتقادات مردم ضربه می زند.
مردم نسبت به این اخبار و صحبتها چه واکنشی داشته باشند؟
همه باید بدانیم که کسی نمی‌تواند زمان قطعی برای ظهور تعیین کند. حضرات معصومین علیهم السلام خودشان به ما گفته‌اند صحبت کسانی را که وقت تعیین می‌کنند رد کنید. ما باید منتظر باشیم. انتظار هم این نیست که بگوییم فردا می‌آید. به هرحال باید در این موارد احتیاط کرد و صحبتهای قطعی را مطرح نکرد.
وظیفه منتظران چیست؟
منتظران باید به دنبال ارتقاء مذهبی خود و خودسازی باشند. منظور از انتظار پیدا کردن آمادگی برای همراهی با حضرت است. ما باید به دنبال درک مقام امامت باشیم.
روحانیون معزز می‌فرمایند که کسی هست که در آخر الزمان خواهد آمد، در بین مردم زندگی می کند اما هر کس ادعا کند او را دیده، او را کذاب بنامید، هر کس وقت ظهورش را تعیین کند او را کذاب بدانید. از سوی دیگر می‌فرمایند که فلان کارها را انجام دهید تا به محضر امام زمان شرفیاب شوید.
آیا اینها می‌دونند که چه تناقضی رو دارند بیان می‌کنند؟