فتح‌الله گولن کیست؟

گولن در پی کودتای سال 1970 به همراه جمعی دیگر از علما دستگیر و شش ماه زندانی شد و به شرط برگزار نکردن جلسات دینی آزاد شد. او از اولین علمایی است که نوارها و فیلم‌های سخنرانی‌اش در سراسر ترکیه پخش می‌شد.

او با الهام گرفتن از درسخانه‌های نورچی‌ها از سال 1982 اقدام به راه‌اندازی مدارس بسیاری در ترکیه و 52 جهان به خصوص آفریقا، آسیای مرکزی و منطقه بالکان کرده است. گرچه به ظاهر درسی به عنوان دین در این مدارس تدریس نمی‌شود اما دانش‌آموزان آن با تفکرات و اندیشه‌های این شخصیت پرورش می‌یابند. به عقیده او معلمین این مدارس اخلاق و ارزش‌های دینی را به صورت غیر مستقیم به دانش‌آموزان آموزش می‌دهند. او حتی به تأسیس دانشگاه نیز روی آورده است. دانشگاه فاتح استانبول، دانشگاه قفقاز باکو، دانشگاه بین‌المللی ویرجیانا، دانشگاه بین‌المللی ترکمن‌ ـ ترک، دانشگاه بین‌المللی کارادنیز گرجستان، دانشگاه بین‌المللی آتاتورک قرقیزستان و دانشگاه سلیمان‌ دمیرل قزاقستان از جمله آن‌ها است.

هزینه‌های فعالیت‌های گولن از طریق طرفدارانش و نیز شخص خودش تأمین می‌شود. او در آخرین سخنان خود اعلام کرده بود که هزینه‌های زندگی‌اش را از محل فروش کتاب‌هایش تأمین می‌کند. گرچه بسیاری او را متهم به دریافت پول از آمریکا می‌کند و مبلغ خواسته‌های آمریکایی‌ها است؛ چرا که او از سال 1999 ساکن پنسیلوانیای آمریکا است. البته دلیل مهاجرتش به آمریکا مطلع شدن از تصمیم دولت برای دستگیری و محاکمه وی به اتهام براندازی نظام لائیک بود. همین‌گونه بود که در سال 2000 به همین اتهام در دادگاه محکوم شد. گرچه با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه و تغییر قانون اساسی در سال 2006، و تبرئه شدنش از همه اتهامات در سال 2008 دعوت به بازگشت به میهن شد. او هم‌اکنون روابط خوبی با سران نظام ترکیه دارد و به نوعی سران حزب عدالت و توسعه دست‌پروردگان و شاگردان گولن محسوب می‌شوند.

گولن به عنوان پایه‌گذار و رهبر «جنبش گولن»، پرچمدار برداشت خاصی از اسلام است. اساس این برداشت مخالفت با تفکرات انقلابی است. اسلام محافظه‌کارانه و سکولار، از ویژگی‌های این برداشت است. در حقیقت گولن میان اسلام و سکولاریسم منافاتی نمی‌بیند. گولن طرفدار حجاب است و عمیقاً معتقد به مدارا و تسامح است. هرگونه تروریسم را محکوم می‌کند و از گفت‌وگوی میان ادیان و تقریب ادیان و مذاهب استقبال می‌کند.

به جز مدارس، رسانه‌هایی نیز از سوی گولن برای توسعه اندیشه‌هایش راه‌اندازی شده است. روزنامه پرتیراژ زمان که به زبان‌های مختلف منتشر می‌شود از این جمله است. شبکه خبری سامان‌یولو، شبکه مهتاب، خبرگزاری جهان، و نشریات سیزینتی و آکسیون از رسانه‌های تشکیلات گولن به شمار می‌آیند. بنیاد نویسندگان و روزنامه‌نگاران ترکیه، برگزاری المپیاد بین‌المللی زبان ترکی از دیگر فعالیت‌های وی است.
فتح‌الله گولن از پیروان بدیع‌الزمان سعید نورسی از روشنفکران اسلام‌گرای اواخر عثمانی و اوایل جمهوریت در ترکیه است. او هم‌اکنون رهبر یکی از سه شاخه نورچی‌ها است که به آن‌ها فتح‌الله‌چی گفته می‌شود.