عربستان و طمع اعمال قیمومیت بر قدس

یک مسؤول امنیتی اردنی اعلام کرد، تلاش برای سرنگونی پادشاه اردن یک کودتای بزرگ و بسیار پیچیده و با مشارکت چندین طرف شامل آمریکا، رژیم صهیونیستی، عربستان و امارات بود که پادشاه اردن توانست به صورت مخفیانه و آرام آن را به شکست بکشاند و توازن داخلی و منطقه‌ای را حفظ کند.

به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه الاخبار لبنان، یک مسؤول امنیتی اردنی اعلام کرد، آگاهی و هوشیاری عبدالله دوم، پادشاه اردن و دستور سریعش برای تحرک نیروهای نظامی و امنیتی تلاش برای کودتا و سرنگونی و تغییر وی و روی کار آوردن شاهزاده حمزه بن حسین، ولیعهد سابق اردن را به شکست کشاند.

این مسؤول دلیل برنامه‌ریزی رهبران اسرائیلی برای این کودتا را موضع منفی اردن نسبت به معامله قرن دانست که اجرای طرح وطن جایگزین برای فلسطینی‌ها و الحاق غور اردن به اراضی اشغالی است.

موضع منفی اردن موجب نگرانی رژیم صهیونیستی از شورش فلسطینیان و عشایر اردن علیه معامله قرن شد برای همین مسؤولان اسرائیلی خواهان کمک ریاض شدند. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان این کمک را به انتقال قیمومیت بر مقدسات اسلامی قدس از اردن به عربستان مشروط کرد. بعد از موافقت واشنگتن محمد بن سلمان مسؤولیت را به عهده گرفت و باسم عوض الله، رئیس سابق دفتر پادشاهی اردن را به انجام مقدمات ضروری برای انتقال حکومت مامور کرد. همچنین محمد دحلان، مشاور ولیعهد ابوظبی و از رهبران جدا شده از فتح به انجام تحرکاتی در سطح عشایر و فلسطینی‌های اردن مکلف شد. سعودی‌ها برخی از عشایر جنوبی را برای انجام اقدامات نظامی در صورت لزوم مسلح کردند.

به گفته این مسؤول، تظاهراتی که استان‌های اردن طی ماه میلادی گذشته شاهد آن بودند تنها تلاشی برای آزمودن واکنش دستگاه‌های امنیتی بود.

هیئت سعودی که با ریاست فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان ششم ماه میلادی جاری به امان سفر کرد با تهدید و فشار خواهان آزادی عوض الله و تحویل وی به ریاض شدند.

منابع دیپلماتیک در امان اعلام کردند که دو مساله اساسی باعث موافقت واشنگتن با تلاش برای کودتا شد. یکی موضع محتاطانه امان درباره معامله قرن و دوم پروژه “مشرق جدید” بود.

این منابع به نقش هنری وستر، سفیر آمریکا در امان اشاره و اعلام کردند که وی سپتامبر بعد از سه سال و نیم خالی بودن این پست و در سایه تنش در روابط واشنگتن و امان به خاطر معامله قرن این پست را برعهده گرفت.

تعیین وی موجب نگرانی اردن شد. وی در سال ۲۰۲۰ در جلسه انتخابش به عنوان سفیر آمریکا در کنگره گفت: اسرائیل بدون اردن نمی‌تواند نظام خود را حفظ کند. اردن نیز بدون اسرائیل نمی‌تواند از نظر اقتصادی به حیات خود ادامه بدهد و امنیت و ثباتش را حفظ کند. باید اردن جدیدی برای ارتقای روابط دو طرف وجود داشته باشد.

وستر اختیاراتش مثل یک سفیر عادی نیست. او کارنامه نظامی دارد. قبلا کاردار سفارت آمریکا در امان و بعدا معاون وزیر خارجه آمریکا در امور ایران شد. همچنین با امور عربی مربوط به مصر و مراکش در ارتباط است.

ورود وستر به امان بعد از دو سفر بشر الخصاونه، نخست‌وزیر اردن به بغداد و قاهره و افزایش تماس‌ها میان این سه کشور برای تشکیل پروژه “مشرق جدید” برای افزایش شراکت اقتصادی صورت گرفت.

در این راستا پروژه‌های مشترکی میان سه کشور راه اندازی شدند از جمله شرکت پل کشتیرانی عربی در العقبه برای ایجاد خط العقبه_نویبع جهت انتقال مسافران و کالاها و شرکت الفجر اردن برای انتقال و وارد کردن گاز طبیعی که مسؤول اجرا و راه اندازی فاز دوم خط گاز عربی در اردن تا مرزهای مشترک با سوریه و پروژه انتقال برق بین مصر و اردن، سوریه، لبنان و اراضی فلسطینی و توافق‌های بین اردن و عراق درباره صادر کردن برق و پروژه خطوط انتقال نفت بین بصره و العقبه است که کشورهای دیگری از جمله مصر از آن استفاده می‌کنند و از دیگر این پروژه‌ها پروژه منطقه اقتصادی بین عراق و اردن است. قرار بود نشستی میان سران سه کشور طی ماه میلادی گذشته برگزار شود اما به تأخیر افتاد.

این سه کشور به دلیل موقعیت ژئوپلتیک بین قاره آسیا و آفریقا حضور مهمی در سطح منطقه دارند و بازیگر اصلی در پرونده‌های منطقه به ویژه مساله فلسطین و پرونده‌های دیگر از جمله ایران، سد النهضه، لیبی و سوریه دارند و قدرت اقتصادی بی نظیری را به وجود می‌آورند. مصر بیشترین تعداد جمعیت را در جهان عرب دارد. عراق یکی از مهم‌ترین ذخایر نفت در جهان را در اختیار دارد و اردن اعتبار سیاسی در مساله فلسطین و قیمومیت بر اماکن مقدس دارد. پروژه این سه کشور موجب نگرانی ریاض و تل‌آویو شده است به ویژه اینکه از حمایت کشورهای دیگری از جمله ایران و سوریه برخوردار است.

همچنین اردن را که گذرگاه طبیعی بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و رژیم صهیونیستی است و طولانی‌ترین مرزهای زمینی را با آن دارد، در جایگاه دیگری قرار می‌دهد که می‌تواند از باج خواهی از ریاض که کمک‌های مالی خود را به امان کم کرده، بی‌نیاز شود.