نگاهی به کتاب «درباره فلسطین» اثر نوام چامسکی و ایلان پاپه

در جهان امروز به علت برتری و سیطره رسانه‌های غربی و به‌خصوص نقش صهیونیسم و تسلطش بر رسانه‌های جهان، تصویر واژگونه‌ای از اتفاقات فلسطین بازتاب داده شده است. حتی عده‌ای تحت تأثیر این روند می‌گویند فلسطینی‌ها حق‌شان بوده که این بلا سرشان بیاید. از سوی دیگر، تحت تأثیر اخبار همین رسانه‌‌ها، همه اسرائیل را به‌عنوان جایی می‌شناسند که صلح‌طلب و صلح‌دوست است و ارتشی بسیار قوی و پایبند به اصول دارد. در برملا کردن نقش ایدئولوژی صهیونیسم و پروپاگاندای رسانه‌ای آن روشنفکران یهودی همچون نوام چامسکی، ایلان پاپه، شلومو زند، جودیت باتلر و‌… نقش ویژه‌ای دارند. مثلا چامسکی برخلاف تصویر و روند رسانه‌ای موجود، تاریخ فلسطین را منطبق با واقعیت‌های تاریخی بررسی کرده و می‌پرسد آیا اسرائیل، متمدن است که در هر هفته چند کودک فلسطینی را می‌کشد؟ یا اینکه غزه را به جایی محصور تبدیل کرده و حتی مایحتاج اولیه زندگی برای آنها نیز فراهم نیست، فقط برای اینکه امکان دارد این مردم محصور، منافع اسرائیل را به خطر بیندازند؟ کتاب «درباره فلسطین»، نوشته فرانک بارات، مجموعه‌ای است از مقالات و مصاحبه‌های نوام چامسکی و ایلان پاپه که از منتقدان سیاست‌های آمریکا و اسرائیل درخصوص بحران در غزه و روند صلح در خاورمیانه محسوب می‌شوند. ایلان پاپه، مورخ و فعال اجتماعی اهل اسرائیل و نوام چامسکی، زبان‌شناس و نظریه‌پرداز آنارشیست آمریکایی است. چامسکی و پاپه در این کتاب به تشریح چگونگی به‌وجود‌‌آمدن شرایط کنونی فلسطین می‌پردازند. این کتاب با بررسی گذشته تاریخی آغاز می‌شود. البته گذشته مدنظر نویسندگان کتاب، مربوط به سال ۱۹۴۸ و پاکسازی نژادی دوسوم از جمعیت فلسطینیان است. کتاب به بررسی شرایط و تمرکز بر جامعه مدنی و تأثیر آن بر ادبیات و سیاست‌های عملی روز و اهمیت جنبش جهانی «بایکوت، تحریم و عدم سرمایه‌گذاری» در اسرائیل و تأثیر درخور توجه آن می‌پردازد. بخش پایانی درباره آینده و امکان استقرار نوع دولت در سرزمین فلسطین است. کتاب از 11 فصل تشکیل شده؛ شش فصل آن مجموعه‌ای از گفت‌وگوها و پنج فصل آن مربوط به بخش بازتاب‌هاست. نویسنده قبل از بررسی گفت‌وگوها، به نوشته‌ای از ایلان پاپه می‌پردازد. پاپه معتقد است در ارتباط با فلسطین در میانه دوران گذار از مذاکرات قدیمی به دوران جدید هستیم؛ از‌این‌رو بهتر می‌داند در ابتدا نگاهی داشته باشد به مذاکرات قدیمی و مذاکرات جدید صلح و مدعیان آن. در مذاکرات قدیم این‌طور می‌پنداشتند که بهتر است تقسیم سرزمین فلسطین به شکلی باشد که 80 درصد از اراضی به اسرائیلی‌ها و 20 درصد از آن را به فلسطینیان اختصاص دهند و در این چارچوب فرض بر آن بود که دو دولت کاملا مستقل، کنار هم زندگی خواهند کرد. اما در گفتمان جدید، نویسنده الگوهای جدید را به سه حوزه موقت و مستقل از هم تقسیم‌بندی می‌کند. کتاب دو بخش دارد؛ بخش اول عبارت است از گفت‌وگوی چامسکی و پاپه در پنج بخش «گذشته»، «اکنون»، «آینده»، «درون اسرائیل» و «درون ایالات متحده آمریکا» همراه با مقاله مفصل «گفت‌وگوهای قدیم و جدید» پاپه که تکمیل‌کننده گفت‌‌وگوی حاضر است. گفت‌وگوی چامسکی و پاپه به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود؛ 1) واکاوی گذشته: در این بخش بررسی می‌شود که آیا بدون وجود هولوکاست امکان داشت اسرائیل تأسیس شود؟ پاپه در این بخش با مرور تاریخ شکل‌گیری اسرائیل نشان می‌دهد در صهیونیسم مقوله‌ای ثابت وجود دارد که هیچ‌گاه با تغییر زمان و شرایط تغییر نمی‌کند و می‌توان آن را ستون‌فقرات صهیونیسم قلمداد کرد و آن ماهیت استعماری یا به عبارت بهتر ماهیت استعمار مهاجرتی صهیونیسم است. 2) بررسی شرایط حال: این بخش درباره شرایط فعلی حاکم بر منطقه است و پاپه و چامسکی می‌کوشند نشان دهند تا چه اندازه انطباق و اطلاق الگوی آپارتاید اسرائیل مؤثر و معتبر است. همچنین در این بخش از کارایی و اثرگذاری جنبش جهانی «بایکوت، تحریم و عدم سرمایه‌گذاری» (BDS) می‌گویند که راهبردی کلان برای همبستگی با مردم فلسطین است. در واقع حوزه دوم، طبق دسته‌بندی پاپه در مقاله اول کتاب، تعریف جدیدی از صهیونیسم ارائه می‌دهد و بر اساس آن اسرائیل جدید را به‌عنوان رژیمی آپارتاید تعریف می‌کند که می‌تواند راهگشای فعالان سیاسی، به‌ویژه فعالان خارج از اسرائیل و فلسطین باشد. از این رهگذر است که ناگهان اهمیت و نقش جنبش جهانی «BDS» معنا می‌یابد. 3) آینده: در بخش سوم درباره آینده فلسطین گفت‌وگو می‌شود و چامسکی و پاپه می‌کوشند نشان دهند دقیقا مقصود از عبارت «فلسطین آزاد» چیست؟ چه دولتی می‌تواند مستقر شود؟ آن‌طور که پاپه بررسی می‌کند، به‌جای تلاش‌های بیهوده و بی‌فایده‌ای که تاکنون برای مذاکرات و برقراری صلح حول راه‌حل تشکیل دو دولت صورت گرفته، چه جایگزینی می‌توان ارائه داد؟ در بخش آخر راه‌حل ایجاد دو دولت به دقت بررسی می‌شود.
منبع: روزنامه شرق