بدایهالحکمه علامه طباطبائی با مقدمه و تعلیقات منتشر شد

یکی از ارکان محوری در نظام آموزشی حوزه های علمیه از دیرباز متون آموزشی فاخر، فنی و موجز بوده اند. این متون معمولا نگاشته اساتید مبرز دانش و بازتاب دهنده فضای آن دانش در آن عصر و دوران بوده اند. بدین سان تراث علمی و دانشی نسل به نسل در میان دانش پژوهان در تمدن اسلامی دست به دست منتقل می شد و نسلهای جدید میراث دار سرمایه ای عظیم و پرشکوه در آن دانش می گشتند و خود نیز همچون پیشینیان همین رسم و سنت نیکو را ادامه می دادند.

این متون به دلیل محور قرار گرفتن در فضای دانشی، با تلاشهای فکری دانشمندان و دانش پژوهان آن دانش با گذر زمانی اندگ، بسیار پرثمر و پربار می گشتند. نمونه ای از این ثمرات را می توان در سنت حاشیه و تعلیقه نگاری بر متون آموزشی و درسی به تماشا نشست. شاید بتوان گفت متن آموزشی در میراث تمدنی اسلام وجود ندارد که مشحون از حواشی و تعلیقه های متعدد نباشد.

به طور معمول سنت حاشیه و تعلیقه نویسی علاوه بر باز کردن برخی دشواری ها و نکات متنی، با افزوده های دانشی و نیز انتقادی همراه بوده است و از این راه، افزون بر ترویج و تبیین میراث آن دانش، نکته ها و زمینه هایی برای رشد و تکامل آن دانش نیز فراهم می شد. بدین سان کاروان دانش مسیر تکاملی خود را طی می کرد و گاه انباشت نکات و اندیشه های نو به حدی بود که خود سر از مباحث و آثار جدید در آن دانش در می آورد.

کتاب «بدایهالحکمه» که نگاشته بزرگ دانشمند عصر معاصر و یگانه فیلسوف دوران حاضر یعنی علامه طباطبایی است، از سالیانی نه چندان دور به عنوان کتاب اول درسی در دانش فلسفه مطرح بوده است. از زمان نگارش این اثر تاکنون برخی شروح به زبان فارسی و عربی بر این کتاب نگاشته شده اند. با این حال جای اثری که علاوه بر طرح برخی مباحث مقدماتی و زمینه سازی برای ورود به فلسفه، شامل تعلیقه هایی روان به زبان فارسی بر متن باشد، خالی بود. این مهم با تلاش چندین ساله حجت الاسلام علی امینی نژاد فراهم آمد و اثر حاضر ثمره تدریس چندین دوره بدایه الحکمه است که به قلم وی به رشته تحریر درآمد.

کتاب «بدایهالحکمه» با مقدمه و تعلیقات در دو بخش مقدمه (تمهیدات؛ دربارۀ فلسفه اسلامی) و تعلیقات فارسی بر بدایهالحکمه سامان داده شده است که محصول چندین دوره تدریس کتاب بدایهالحکمه توسط حجت الاسلام علی امینی‌نژاد بوده است.

این اثر از نگاشته‌های علامه طباطبایی رضوان‌الله‌علیه در حوزه فلسفه اسلامی و به عنوان اولین متن درسی این رشته تدوین شده است که حجت الاسلام علی امینی‌نژاد با مقدمه و تعلیقات بر این اثر چند اقدام انجام داده‌اند:

۱. نگارش یک مقدمه با عنوان «تمهیدات» که زمینه‌سازی لازم از جهات متعدد برای ورود دانش‌پژوه به کتاب بدایه و فلسفه‌آموزی را سامان می‌دهد. در این مقدمه به طور مختصر به برخی مباحث فلسفه فلسفه و تاریخ فلسفه و نیز به برخی بصیرت‌های تحصیلی برای فلسفه‌آموزی اشاره شده است.

۲. تعلیقه‌های متعدد بر کتاب که به زبان فارسی بوده و ادامه سنت تعلیقه‌نگاری در حوزه‌های علمیه می‌باشد. این تعلیقه‌ها کارکردهای متنوعی دارند؛ برخی در حل ابهامات و دشواره‌های متنی راهگشا هستند و برخی به تبیین فنی و دقیق مسائل محوری و برخی به تأملات در بیانات علامه پرداخته و بعضی نیز سیر تاریخی مباحث را مطرح کرده‌اند.

۳. روان‌سازی متن کتاب با استفاده از برخی علائم ویرایشی و نگارشی.

۴. کل مقدمه و تعلیقات به قلم حجت الاسلام امینی نژاد و محصول تدریس چندین بار کتاب شریف بدایه الحکمه در حوزه علمیه قم است.

۵. دغدغه اصلی حجت الاسلام امینی نژاد در این کتاب فراهم‌سازی یک متن درسی منقح با همه مقدمات و زمینه‌های لازم برای ورود به فلسفه‌آموزی است.

کتاب «بدایهالحکمه» با مقدمه و تعلیقات حجت الاسلام علی امینی‌نژاد در دو جلد، به همت مؤسسه آموزشی پژوهشی نفحات، توسط انتشارات آل احمد علیهم‌السلام چاپ شد.
منبع: خبرگزاری مهر