بازگشت امارت اسلامی
شهاب شهسواری
به نظر میرسد این روزها شرایطی برای طالبان ایجاد شدهاست که با سرعتی بیشتر از هر زمان دیگر، پروژه خود برای احیای امارت اسلامی بعد از ۲۰ سال را اجرایی کند.
طالبان به سرعت در حال تصرف شهرهای مختلف افغانستان در نقاط مختلف این کشور است. در ولایتهای سرپل و قندوز چندین شهر به دست طالبان سقوط کردهاند و این گروه شبهنظامی همزمان با سرعت گرفتن خروج نظامیان خارجی از خاک افغانستان به پیشروی خود در نقاط مختلف این کشور ادامه میدهد؛ پیشرویهایی که با توقف تمامی مذاکرات صلح میان دولت افغانستان در دوحه و بینتیجه ماندن برگزاری مذاکرات تحت حمایت امریکا در استانبول، به نظر میرسد شرایطی برای طالبان پیش آمده است که با سرعتی بیشتر از هر زمان دیگر، پروژه خود برای احیای امارت اسلامی بعد از ۲۰ سال را اجرایی کند. بهرغم استمرار شدید خشونتهای طالبان و حملات این کشور به ولایات مختلف، سران نظامی کشورهای عضو ناتو و ایالات متحده امریکا که ۲۰ سال پیش با وعده سرنگونی حکومت طالبان به این کشور حمله کردهاند، روز گذشته بار دیگر بر عزم قطعی خود برای خروج همه نظامیان از خاک افغانستان تا شهریور ماه سال جاری تاکید کردند. اقدامی که با قدرتمندتر شدن طالبان در میدان جنگ، سرنوشت دولت افغانستان را به شدت در شرایط مبهمی قرار میدهد. عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان میگوید که این شکستها براساس یک توافق محرمانه برای واگذاری ولسوالیها به طالبان انجام نشده است و دولت در حال مقاومت برای برطرف کردن نگرانی شهروندان افغانستان از سقوط پیدرپی شهرهای افغانستان است.
سقوط شهرهای سرپل و قندوز
شورای ولایتی سرپل میگوید؛ پس از سقوط ولسوالی صیاد، پیش از ظهر روز گذشته دوشنبه ولسوالی سانچارک و بعدازظهر آن ولسوالی گوسفندی این ولایت نیز بدون درگیری به تصرف طالبان درآمده و از میان ۶ ولسوالی سرپل، تنها ولسوالی بلخاب دراختیار دولت باقی مانده است. سیدالله دانش، معاون شورای ولایتی سرپل، دیروز سهشنبه، ۲۵ جوزا به آوا گفت: قبل از ظهر روز گذشته ولسوالی سانچارک بدون درگیری به تصرف طالبان درآمد، شمار نیروهای امنیتی این ولسوالی به طالبان تسلیم شدند و شماری هم به کوهها پناه بردند. به گزارش آواپرس، او افزود که از روز گذشته بدینسو، تمام روستاهای ولسوالی سانچارک به شمول مرکز آن دراختیار طالبان قرار گرفته است.
معاون شورای ولایتی سرپل گفت: بعدازظهر روز یکشنبه، پس از سقوط ولسوالی سانچارک، ولسوالی گوسفندی نیز بدون درگیری به تصرف طالبان درآمده است. او گفت: طالبان با کار تبلیغی موفق به تصرف ولسوالیهای سانچارک و گوسفندی شدند و جنگی صورت نگرفته است. دانش تصریح کرد که از میان ۶ ولسوالی سرپل، تنها ولسوالی بلخاب دراختیار دولت باقی مانده و امکان حمله طالبان به ولسوالی بلخاب نیز وجود دارد. این در حالی است که روز شنبه اسدالله خرم، عضو شورای ولایتی سرپل، از تهدید سقوط ولسوالیهای سانچارک و گوسفندی خبر داده و هشدار داده بود که اگر نیروهای کمکی نرسد، این دو ولسوالی به دست طالبان سقوط خواهند کرد. گفته میشود پایگاه مسجد سبز ولسوالی سانچارک که از سالیان زیاد خط دفاعی این ولسوالی بود، شکسته و روز گذشته ۱۰۰ نیروی خیزش این منطقه به طالبان تسلیم شدهاند. این در حالی است که طی دو هفته اخیر، با وخامت اوضاع امنیتی سرپل، تمام شبکههای مخابراتی به جز سلام در سرپل قطع فعالیت کرده و مقامات امنیتی و حکومتی سرپل نیز حاضر به پاسخگویی در مورد وضعیت این ولایت نیستند.
مقامهای محلی قندوز میگویند که پس از دو شبانه روز جنگ، بامداد دیروز بازار و تعمیر ولسوالی خانآباد این ولسوالی به دست طالبان افتاده و نیروهای امنیتی به بخش دیگر این ولسوالی عقبنشینی کردهاند. محمد یوسف ایوبی، رییس شورای ولایتی قندوز به آوا گفت: بامداد دوشنبه بازار و تعمیر ولسوالی خانآباد به دست طالبان افتاده است. او افزود که نیروهای امنیتی به سوی توپخانه اینولسوالی عقبنشینی کردند و طالبان در حال آتشزدن فرماندهی پولیس اینولسوالی هستند. ایوبی گفت که هنوز از تلفات نیروهای امنیتی آماری در دست نیست.
عقبنشینیها برنامهریزی شده نیست
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی سهشنبه در دیدار با شماری از رهبران جوان که ازسوی نهاد فریدریش ایبرت، برگزار شده بود، گفت که سقوط متوالیها ولسوالیها، مردم را نگران کرده است. رییس شورای عالی مصالحه ملی گفت که رهایی پیدرپی ولسوالیها از سوی نیروهای امنیتی جزیی از برنامههای از پیش تعیین شده نیست و ادعاهایی مبنی بر اینکه گویا از روی یک نقشه شهرها به طالبان واگذار میشود، درست نیست. عبدالله افزود که عوامل متعدد باعث میشود که نیروهای امنیتی ولسوالیها و مناطق را رها کنند. با وجود اینکه سقوط پی هم ولسوالیها، نگرانیهایی را در میان مردم ایجاد کرده است، اما مردم از نیروهای امنیتی خویش حمایت میکنند. او بیان کرد که میدانیم که شرایط ناگوار است، اما مسوولیت همه ما است که بار سختی را بکشیم و از وضعیت موجود گذر کنیم. رییس شورای عالی مصالحه با تاکید بر گفتوگوهای صلح، افزود: جمهوری اسلامی افغانستان و جامعه جهانی متفقالقول هستند که معضل فعلی افغانستان راهحل نظامی ندارد، اما طالبان تا هنوز هم قناعت نکرده است. رییس شورای عالی مصالحه ملی برای پایان نارضایتیها مردم از حکومت تامین اصلاحات و اقدامات لازم یاد کرد و گفت که در پروسه صلح، نظریات و نگرانیهای تمام اقشار جامعه منعکس خواهد شد.
دلایل سقوط متوالی شهرهای افغانستان
به گزارش طلوعنیوز مقامهای پیشین امنیتی و برخی از اعضای مجلس نمایندگان، نبود مدیریت سالم جنگ را از علتهای گسترش نبردها و سقوطهای پی در پی بخشهایی از کشور به دست طالبان میدانند. ویس احمد برمک، وزیر پیشین امور داخله میگوید که سیاسی ساختن جنگ در کشور ازسوی سیاستگران و نیز عزل و نصبهای سیاسی مدیران جنگ سبب شده است که بر انگیزه سربازان اثرهای منفی بر جا بماند و جنگها به گونه درست مدیریت نشوند.
ویس احمد برمک، وزیر پیشین امور داخله میگوید: «یکی از عوامل اصلی که ما به این وضعیت رسیدهایم، نبود برنامهریزیهای بلندمدت است که باید از پیش برای مدیریت چنین وضعیتی طرحریزی میشد.» ظاهر عظیمی، نظامی پیشین در این باره گفت: «چندین مرکز تصمیمگیری وجود دارد، سرقوماندانی اعلی قوای مسلح و شورای امنیت از حالت مشاورهدهی به حالت اجرایی تبدیل شده است، جلسه شش و نیم، وزارت دفاع در درون اختلاف دارد و در وزارت داخله نیز یک آدم غیرمسلکی حضور دارد.» ویس احمد برمک، وزیر پیشین امور داخله گفت: «همکاران ما در شورای امنیت و سطح رهبری دولت باید پاسخ بگویند به ملت که چرا در رهبری ریاست عمومی امنیت ملی در ظرف دو هفته یا سه هفته چندین نفر تغییر و تبدیل میشود؟»
حمله تندروها
به پرسنل واکسیناسیون فلج اطفال
۷ تکنیسین تزریق واکسن فلج اطفال در شرق افغانستان روز سهشنبه قربانی حملات تروریستی گروههای افراطی شدند. در تازهترین اقدامات تروریستی علیه نیروهای بهداشت و درمان افغانستان، ۴ تکنیسین تزریق واکسن کشته و سه نفر دیگر مجروح شدند. از سال گذشته که مذاکرات دولت افغانستان با گروه شبهنظامی طالبان در دوحه آغاز شد، دهها عملیات تروریستی هدفمند با انگیزه ترور پزشکان، کارکنان دولت، خبرنگاران و فعالان مدنی در سراسر کشور انجام شده است. عملیاتی که هیچیک از گروههای تروریستی درگیر در جنگ افغانستان مسوولیت آن را برعهده نمیگیرند. مسوولان بهداشتی ریشهکنی فلج اطفال در افغانستان، از جمله هدفهای قدیمی گروههای افراطی موسوم به اسلامگرا در افغانستان هستند که در پایه آموزههای افراطی مدرسههای وهابی عربستان سعودی تزریق واکسن را امری حرام و ابزار سلطه خارجی تلقی میکنند. حمله روز سهشنبه در ولسوالی جلالآباد ولایت ننگرهار اتفاق افتاد. دکتر جان محمد، مسوول واحد ریشهکنی فلج اطفال در این ولایت میگوید حملات مسلحانه به کارکنان واکسیناسیون در سه نقطه مختلف شهر جلالآباد صورت گرفته است و مردان مسلح با تیراندازی به سمت کارکنان واکسیناسیون در سه منطقه شهر، چهار نفر را کشته و سه نفر را زخمی کردهاند. این مقام بهداشتی دولت افغانستان به خبرگزاری رویترز میگوید: «بعد از سه ماه توقف واکسیناسیون عمومی به دلیل خشونتهای علیه پرسنل بهداشت و درمان، ما از دوشنبه کار واکسیناسیون اطفال را از سر گرفته بودیم، اما با این عملیات تروریستی بار دیگر برنامه واکسیناسیون متوقف شد.» سه ماه پیش هم مردان مسلح ناشناس سه پرسنل واکسیناسیون زن را در این ولایت به گلوله بسته بودند که باعث توقف موقت واکسیناسیون فلج اطفال در این ولایت افغانستان شده بود.
هیچ گروهی تاکنون مسوولیت این عملیات را برعهده نگرفته است اما طالبان که در سراسر افغانستان در حال نبرد با نیروهای دولت است، مدعی شده است که در این عملیات نقشی نداشته است. هر چند در گذشته و در دوران سلطه طالبان بر حکومت در این کشور، واکسیناسیون فلج اطفال توسط این گروه افراطی ممنوع شده بود. پاکستان و افغانستان به دلیل حضور نیروهای افراطی مذهبی به ویژه گروههای وهابی وابسته به عربستان سعودی و طالبان، تنها کشورهایی در جهان هستند که هنوز فلج اطفال در آنها ریشهکن نشده است.
منبع: اعتماد