راه دراز مسلمان شدن؛ روزبه چگونه سلمان شد؟
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به ماجرای اسلام آوردن سلمان فارسی، گفت: سلمان محققانه و روشنفکرانه به اسلام روی می‌آورد. او در سال‌های اول بعثت -دوم تا پنجم هجری قمری- دین اسلام را بر اساس تحقیق و پژوهش برگزید.
هادی حکیمی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص زندگی و شخصیت سلمان فارسی، اظهار کرد: منابع متقدم و کهن تاریخی بر ایرانی بودن سلمان فارسی تأکید دارند. وی در یکی از مناطق اطراف اصفهان به نام «جی» متولد شده و زندگی می‌کرده است. سلمان ابتدا از آیین زرتشتی تحریف‌شده ساسانی روی برگرداند و مسیحیت که دینی نوظهور بوده و کمتر مورد تحریف قرار گرفته بود را برگزید و پس از آن نیز با ظهور اسلام و اطلاع و تحقیق در خصوص ظهور پیامبر در منطقه حجاز، مسلمان شده و در شمار برترین صحابه پیامبر اکرم(ص) قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: روایت‌های متعددی در خصوص مسلمان شدن سلمان فارسی بیان شده است و محققان فراوانی این روایات را مورد بررسی قرار داده‌اند. مجموع این بررسی‌ها نشان می‌دهد که سلمان که نام ایرانی وی روزبه بوده است، نسبت به اینکه پدرش همچنان بر آیین تحریف‌شده زرتشت پایبند است، اعتراض داشته و لذا ایران و خانواده خود را ترک کرده است. از این رو به کاروان مسیحیان و یا افرادی که به سمت شام حرکت می‌کرده‌اند، ملحق شده و به نوعی به منطقه شام مهاجرت می‌کند.
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: آیین زرتشتی دوره ساسانی به شدت دچار تحریف و خرافه شده بود، به شکلی که با دوگانه‌پرستی و آتش‌پرستی مواجه شده و شرک دو مبدأ قائل شدن برای عالم به این آیین ورود پیدا کرده بود که تعدادی از محققان غربی به این مسئله پرداخته‌اند. با توجه به اینکه شخصیت سلمان فارسی دارای روحی کاووشگر و حقیقت‌یاب بوده است، بنابراین متوجه می‌شود که آیین مسیحیت با فطرت وی سازگارتر بوده و به این ترتیب در منطقه شامات به تحقیق می‌پردازد و مسیحیت را بر می‌گزیند.
حکیمی خاطرنشان کرد: سلمان در منطقه حجاز که مرکز مسیحیت به شمار می‌رفته و محل استقرار حضرت مسیح بوده است، با کشیش‌ها و رهبران مسیحی آشنا شده و به آیین مسیحیت ایمان می‌آورد. با وجود اینکه انحرافاتی مانند اعتقاد به خدای پدر، پسر و روح‌القدس میان مسیحیان رواج پیدا کرده بود، اما همچنان تعدادی از علما و رهبران مسیحیت خلوص و پاکی آیین مسیحیت را حفظ کرده بودند، از این رو سلمان با چنین رهبرانی ارتباط برقرار کرده و آشنا می‌شود.
وی عنوان کرد: همانطور که می‌دانید در تورات و انجیل بشارت نسبت به پیامبر خاتم داده شده بود. از این رو در روایتی از سیره ابن‌هشام -قدیمی‌ترین منبع تاریخی- بیان می‌شود که یکی از استادان سلمان که از جمله راهبان مسیحیت به شمار می‌رفته سن زیادی داشته و بیمار بوده است. این راهب هنگام مرگ در خصوص پیامبر خاتم(ص) به سلمان فارسی بشارت داده است و بنابراین با بشارت دادن موعود حضرت مسیح(ع) بیان کرد که در حال حاضر زمان ظهور این پیامبر فرارسیده و این ظهور در نواحی حجاز رخ می‌دهد، بر این اساس برو و این موعود را پیدا کرده و به او ایمان بیاور و سلام من را به او برسان.
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: سلمان فارسی بیان می‌کند که استاد او، علائم و ویژگی‌های پیامبر خاتم(ص) را نیز بر اساس کتابات عهدین بیان کرده و به این ترتیب سلمان پس از درگذشت استاد خود شامات را ترک کرده و به منطقه حجاز می‌رود و متوجه می‌شود که شخصی در مدینه ادعای پیامبری کرده است. سپس با جست‌وجو ویژگی‌هایی که استاد ایشان درباره پیامبر(ص) بیان کرده‌اند، این ویژگی‌ها را در حضرت محمد(ص) پیدا می‌کند.
حکیمی تصریح کرد: سلمان بیان می‌کند که پیامبر اکرم(ص) با وجود اینکه حاکم مدینه است، اما آداب و رسوم و تکبر پادشاهی ندارد. به علاوه اخلاق متواضعانه و ادب و محبت زیادی دارد. به این ترتیب سلمان محققانه و روشنفکرانه به اسلام روی می‌آورد. در واقع سلمان در سال‌های اول بعثت -دوم تا پنجم هجری قمری- دین اسلام را بر اساس تحقیق و پژوهش برگزید. به شکلی که بیان می‌کند که ابتدا چندین سوال که شامل امور غیبی می‌شده است را از پیامبر(ص) پرسیده و حضرت محمد(ص) تمام این پرسش‌ها را پاسخ داده‌اند.
وی افزود: سپس با توجه به اینکه شنیده بودم پیامبر صدقه نمی‌پذیرند، صدقه‌ای آوردم، اما پیامبر(ص) آن را نپدیرفت. روز بعد غذایی را تحت عنوان هدیه آوردم و پیامبر این هدیه را قبول کردند. روز دیگری آمدم تا خال بزرگ شانه راست پیامبر را به عنوان نشانه‌ای از پیامبر خاتم و در موقعیت مناسبی ببینم، بنابراین با یافتن ویژگی‌ها به حضرت محمد(ص) ایمان آورده و به این ترتیب پس از مسلمان شدن و به توصیه پیامبر خود را «سلمان» می‌نامد. پس از آن خود را «عبدالله» و «سلمان» می‌خواند و در شمار فرهیخته‌ترین افراد در جنبه‌های زهد، عبادت و تقوا و همچنین فضیلت‌های علمی و عملی قرار می‌گیرد و تا آخر عمر -سال‌های ۳۲ یا ۳۳ هجری قمری- از جمله بزرگترین صحابه پیامبر و امیرالمؤمنین محسوب می‌شود.
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد گفت: سلمان بر اساس فطرت پاک خود، انحرافات را تشخیص داده و برای یافتن دین ناب و اصیل جست‌وجو می‌کرد و لذا به حقیقت نیز دست یافت. او ایمانی عمیق نسبت به اسلام داشت و این ایمان در عمل ایشان نمود پیدا کرد. همچنین اهل دانش، تفکر و عقلانیت بود و به نوعی جمع تمام فضیلت‌ها در ایشان وجود داشت. علاوه بر این‌ها با توجه به اینکه سلمان توانست اسلام ناب را محققانه بشناسد، پس از رحلت پیامبر(ص) که مسلمانان دچار اختلاف شدند، راه درست را به خوبی پیدا کرده و لذا یکی از راویان مهم واقعه غدیر به شمار می‌رود و بنابراین جزء بهترین اصحاب امام علی(ع) قرار گرفته‌اند که در متون عرفانی از ایشان به عنوان یکی از اصحاب سِرّ یاد شده است.
