۲۵ شهریور؛ درگذشت علامه عسکری

سید مرتضی عسکری مشهور به علامه عسکری ۱۳ اردیبهشت ۱۲۹۳ شمسی در سامرا از والدینی ایرانی متولد شد. جد پدری سید مرتضی، آیت الله سید اسماعیل حسینی فرزند سید محمد کوچک ساوجی و جد مادری او آیت الله میرزا محمد شریف عسکری طهرانی است. اجداد وی در عصر صفوی از سبزوار به ساوه دعوت شده و لقب شیخ الاسلام گرفتند. تمامی بزرگان این خاندان مشهور به شیخ الاسلام بودند، به جز سید مرتضی که به سبب تولد در سامراء و تحت تکفل جد مادری قرار گرفتن پس از فوت پدر، به عسکری معروف شد.

سید مرتضی عسکری پس از تحصیل مقدماتی فقه و حدیث در حوزه علمیه شهر سامرا فراگیری دروس سطح اصول و فقه به قم مهاجرت کرد و نزد آیات عظام سید شهاب¬الدین مرعشی نجفی، امام خمینی(ره)، محمدحسین شریعتمداری ساوجی و میرزاخلیل کمره‌ای شاگردی کرد. با ابتکار او و همراهی چند طلبه دیگر میرزاخلیل کمره‌ای، تدریس تفسیر قرآن را آغاز ‌کرد اما با مخالفینی مواجه شد که باعث تعطیلی درس بازگشت و سید مرتضی عسکری به سامرا شدند.

عسکری سپس به همراه عده‌ای از همفکران خود، دانشگاه اصول الدین را در بغداد راه‌اندازی کرد. دروس تفسیر، حدیث‌شناسی، عقاید و کلام تطبیقی اسلامی، در این دانشکده تدریس می‌شد. این مرکز علمی، با کودتای حزب بعث تعطیل شد.

علامه عسکری، در تابستان ۱۳۳۷شمسی به توصیه سید محمدباقر صدر به حزب الدعوه پیوست و در اولین نشست مؤسسان این حزب در کربلا همراه سید محمدباقر صدر، سید محمدمهدی حکیم و محمدصادق قاموسی به عضویت شورای رهبری آن درآمد.

علامه عسکری به تقریب مذاهب اعتقاد داشت و معتقد بود زمانی سخن شیعه قبول می شود که از تهمت‌های تاریخی رها شود زیرا در طول تاریخ با این افترائات بوده است که دشمنان اسلام توانسته‌اند میان شیعه و سنی کینه و عداوت ایجاد کنند. به اعتقاد او، اگر پیشانی شیعه از تهمت‌های ناروا پاک گردد و برادران اهل سنت، شیعه را بشناسند، همه دشمنی‌ها کنار می‌رود. او بیش از پنجاه کتاب تألیف و منتشر کرد که عبدالله بن سبأ و اساطیر اخری در ۲ جلد، خمسون و مائه صحابی مختلق یا۱۵۰ صحابی ساختگی در سه جلد، معالم المدرستین یا بررسی تطبیقی دیدگاه‌های دو مکتب خلفاء و اهل‌البیت(ع) در سه جلد، سقیفه یا نحوه شکل‌گیری حکومت بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و آیت تطهیر در کتب دو مکتب از آن جمله هستند. مهمترین ویژگی آثار علامه عسکری در این است که همه آثارش را از منابع اهل سنت نوشته و از کتاب‌های اهل سنت استفاده کرده است.

علامه عسگری از جمله بزرگانی بود که مستقیم باب‎ ‎گفت‌وگو با تندروها، خصوصاً وهابیون را گشود و با ‏سردمداران بزرگ وهابی همچون «بن باز» به‎ ‎بحث و گفت‌وگو نشست. وی در‎ ‎گفت‌وگو با دگراندیشان از هر گونه اهانت و تحقیر ‏خودداری کرده و آن را ناشایست‎ ‎می‌دانست.

از جمله ویژگی‌های بارز علامه عسگری روحیه‎ ‎خرافه‌زدایی از دین بود که در این راه کوشش‌های ‏گسترده‌ای برای دور کردن عادات‎ ‎و اندیشه‌های منحرف از دامن اسلام کرد. وی از جمله کسانی بود ‏که قمه‌زنی را رفتاری‎ ‎خارج از اسلام عنوان و در راه تبیین این موضع کوشش کرد. ‎

یکی از تلاش‌های علمی علامه عسگری که به اذعان‎ ‎بسیاری از علما، جزو افتخارات تشییع محسوب ‏می‌شود، کشف یک سری احادیث جعلی بود که‎ ‎تشیع را به یهود منتسب می‌کرد.

علامه عسکری تا زمان حکومت صدام در عراق بود اما وقتی دستور بازداشتش صادر شد به ایران ‌آمد. در ایران هم همان روش کاری را ادامه داد و مؤسسه‌ المجمع العلمی الاسلامی را در تهران و سه دانشکده اصول دین را در تهران، قم و دزفول ایجاد کرد.

سید مرتضی عسکری سرانجام ۲۵ شهریور ۱۳۸۶ پس از یک دوره بیماری درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.