۲۷شهریور؛ درگذشت شهریار شعر ایران

سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار ۱۱ دی ۱۲۸۵ شمسی در روستای خشگناب در بخش قره‌چمن آذربایجان ایران در اطراف تبریز متولد شد. پدرش حاج میر آقا خشگنابی در تبریز وکیل بود. او نخستین شعر خویش را در چهار سالگی به زبان ترکی آذربایجانی سرود.

شهریار پس از دوران کودکی، هنگامی که به تبریز آمد، مفتون این شهر جذاب، تاریخ‌ساز و ادیب پرور شد. دوران تحصیلات اولیه خود را در مدارس متحده، فیوضات و متوسطه تبریز گذراند و با خواندن و نوشتن زبان های ترکی، فارسی و عربی آشنا شد. پس از آن به تهران آمد و در دارالفنون تهران تا کلاس آخر مدرسه طب تحصیل کرد و در چند مریض خانه مدارج انترنی را نیز گذراند اما در سال آخر تحصیل به علت عشقی عمیق و ناراحتی خیال و پیش آمدهای دیگر از ادامه تحصیل محروم شد و با وجود تلاش دوستانش، شهریار حاضر به ادامه تحصیل پزشکی نشد. وی سپس وارد خدمت دولتی شد و چند سالی در اداره های ثبت اسناد نیشابور و مشهد خدمت کرد و در ۱۳۱۵ خورشیدی به استخدام بانک کشاورزی تهران در آمد.

شهریار ابتدا در اشعارش «بهجت» تخلص می‌کرد اما سپس دوبار برای انتخاب تخلص با دیوان حافظ فال گرفت و تخلص شعر خود را به شهریار تبدیل کرد. اولین کتاب شعر شهریار به کوشش ابوالقاسم شیوا دوست صمیمی شهریار در سال ۱۳۰۸ منتشر گردید. اشعار نخستین وی بیشتر به زبان فارسی سروده شده است. شهریار خود می‌گوید وقتی که اشعارم را برای مادرم می‌خواندم، وی به طعنه می‌گفت: «پسرم شعرهای خودت را به زبان مادریت هم بنویس تا مادرت نیز اشعارت را متوجه شود»! این قبیل سفارش‌ها از طرف مادر و نیز اطرافیان همزبانش، باعث شد تا شهریار با الهام از ادبیات ملی آذربایجان، اثر بدیع و عظیم «حیدربابایه سلام» را به زبان مادریش بیافریند که تاکنون به ۷۵ زبان زنده دنیا ترجمه و منتشر شده است.

شهریار در سرودن گونه‌های مختلف شعر فارسی مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی چیره‌دست بود اما بیشتر از همه در غزل شهره شد. دو غزل‌ «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» از معروفترین آثار وی است. بسیاری از اشعار او به فارسی و ترکی آذربایجانی جزء آثار ماندگار این زبان‌هاست. ایران ‌دوستیِ شهریار در سروده‌هایش، همچون سروده تختِ جمشیدیا در ستایشِ فردوسی، بازتابی گسترده دارد.

شهریار اشعاری در وصف و مرثیه اهل بیت(ع) سروده است. همای رحمت، یا علی، شب و علی و علی و دنیا از سروده های وی در وصف امام علی(ع) و حماسه حسینی و قصیده کاروان کربلا از اشعاری است که او درباره امام حسین(ع) و فجایع کربلا سروده است.

شهریار در جوانی با بزرگان هنر و ادب از جمله ابوالحسن صبا، محمدتقی بهار و عارف قزوینی همنشین بود و در سال‌های بعد نیز با نیما یوشیج، هوشنگ ابتهاج، امیری فیروزکوهی و برخی دیگر از هنرمندان رابطه داشت. شهریار حدود یک دهه از انقلاب اسلامی ایران را درک کرد و اشعاری در حمایت از انقلاب و رهبری آن امام خمینی(ره) سرود.

این شاعر متعهد و مردمی به خاطر باورها و اعتقادات دینی، از همان روزهای آغازین شکل‌گیری انقلاب اسلامی، دل به انقلاب و رهبری سپرد و برای اثبات وفاداری خود به سرودن اشعاری در دفاع از حقانیت نظام مقدس جمهوری اسلامی، ولایت و شهیدان پرداخت. او با سرودن اشعاری چون سلام، مقام رهبری، نوروز انقلاب، طلیعه انقلاب، یوم الله ۲۲ بهمن و هفت تیر، احساسات خود را با زبان شعر نمایان ساخت. شهریار همچنین مراودات و ارتباط بسیار خوبی با رهبر انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای داشت.

این شاعر برجسته سرانجام پس از دوره ای بیماری۲۷ شهریور ۱۳۶۷شمسی در بیمارستان مهر تهران درگذشت و بنا بر وصیتش در مقبره الشعرای تبریز مدفون شد. ۲۷شهریور را به واسطه روز درگذشت او «روز شعر و ادب فارسی» نامیده‌اند.