شرح التعرف‌‍ لمذهب التصوف راهی بازار کتاب شد

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از میراث مکتوب، درباره شرح التعرف لمذهب التصوف باید گفت این اثر افزون بر ارزش‌های محتوایی که دارد، از دید گونه‌شناسی زبان فارسی خراسانی و تاریخ نسخه‌پردازی نگارش‌های کهن پارسی حائز اهمیت است.  این نسخه که در موزه ملی پاکستان نگهداری می‌شود، پس از نسخه منحصر به فرد «الابنیه عن حقائق الادویه» به خط اسدی طوسی دانشمند سده پنجم هجری قمری، دومین نسخه موجود کهن پارسی است. مؤلف این اثر ابوابراهیم اسماعیل بن محمد مستملی بخاری است. اسمعیل مستملی بخاری بی تردید از زمره پس روان محمد کلابادی بخاری مؤلف التعرف لمذهب التصوف را در جمع اصحاب کلابادی فراگرفته و نیز بر اثر خواستاری اصحاب کلابادی، به گزارش و شرح اثر شیخش اهتمام کرده است. این نکته را نه تنها از نقد داخلی شرح التعرف می توان برگرفت بلکه قراین متواتر تاریخی در میان خواجگان از سده چهارم تا قرن نهم هجری بر آن تأکید دارد و آن را تأیید می‌کند. علاوه بر مطالعات میدانی متأخر، واپسین خواجه عارف – که سخت به شرح التعرف وابسته بوده است و نزدیک به یک چهارم از مباحث نازک اثر مستملی بخاری را در مشهورترین و مفیدترین تألیفش: فصل الخطاب نقل کرده – خواجه محمد پارساست، همشهری هم مشرب کلابادی و مستملی که بی گمان به دلایل هم‌گونگی در گونه زبان فارسی و هم مشربی در دریافت‌های عرفانی، تألیف نامبرده‌اش در تصحیح شرح التعرف به حیث نسخه‌ای کومکی می‌بایست مورد توجه مصحح اثر اسماعیل مستملی قرار گیرد. این نسخه از شرح التعرف ـ که صورت عکسی (نسخه برگردان ) آن در اختیار خوانندگان قرار گرفته است، نسخه‌ای است بسیار ارزشمند، که نه تنها به لحاظ متن‌شناسی شرح التعرف از ارجحیت و اهمیت بسیار برخوردار است. همانطور که گفته شد در این اثر به لحاظ اعتبار گونه‌شناسی نسخه‌های کهن عرفانی (خانقاهی) و آداب نسخه‌پردازی در میان عارفان قرن پنجم ه. ق و به جهت گونه‌شناسی گونه‌های فارسی خراسانی سزاوار تأمل جدی و اجتهادی است. این اثر همچنین به منظور دریافت اشتراکات و همسانی‌ها و دگرسانی‌ها و افتراقات در گونه‌شناسی تاریخی گونه‌های نسخ خطی فارسی از اهمیتی بسیار در قلمرو تحقیقات نسخه‌شناسی و پیوند آن با متن‌شناسی برخوردار است.  اصل این نسخه از شرح التعرف اکنون در کتابخانه موزه ملی پاکستان (کراچی) به نشانی N.M.1959.207 نگاهداری می شود. کتاب شرح التعرف لمذهب التصوف نوشته ابوابراهیم اسماعیل بن محمد مستملی بخاری نسخه برگردان به قطع اصل نسخه خطی به شماره N.M.1959.207 موزه ملی پاکستان (کراچی) کتابت 473 ه با مقدمه و یادداشت دکتر نجیب مایل هروی در شمارگان 200 نسخه و به بهای 160000 ریال از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب با همکاری مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین به چاپ رسیده است.
شرح التعرف لمذهب التصوف نوشته ابوابراهیم اسماعیل بن محمد مستملی بخاری با مقدمه و یادداشت دکتر نجیب مایل هروی از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب با همکاری مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین منتشر شد.اثری منحصر به فرد در نگارش های کهن پارسی؛