«اشاره‌های خوشایند» به شعر و اندیشه سهراب سپهری منتشر شد

اگر عاشق نمی‌بودیم
چه می‌کردیم با این زندگانی؟(صائب تبریزی)
«گریه شام و سحر شکر که ضایع نگشت»؛ کتاب «اشاره‌های خوشایند» به کوشش انتشارات نقد فرهنگ، به چاپ رسید. این کتاب محصول انس هفت ساله من با سهراب سپهری، شاعر و نقاش برجسته معاصر است. در این سال‌ها افزون بر اینکه توفیق یافته‌ام، پای صحبت بزرگان ادبیات فارسی بنشینم، کمتر روزی را بدون هشت کتاب سپهری و آثاری که درباره او منتشر شده است، به سر برده‌ام.  اکنون که به فراپشت می‌نگرم و این بیست و دو سالِ رفته از عمرم را رصد می‌کنم، درمی‌یابم که آنچه مرا از تلاطم روزگار در امان داشت و شانه‌هایم را قوتی چنان بخشید تا «بار هستی» را تاب بیاورم، نشست و برخاست کوچکم با «رندان بی‌سامان» این سرزمین و فهم اندکم از بسیارِ آن‌ها است. سپهری نیز به چشم من از قبیله ایشان است. اگر از شب‌های پرشهیدِ شهر و روزهای سرد و استخوان‌گداز هیچ زمستانی حکایت نکرد، نه از سر بی‌دردی بود، بلکه پند آن طایفه را در گوش داشت و «با دل خونین»، «لب خندان» می‌آورد.

کتاب اشاره‌های خوشایند دربردارنده هفت جستار درباره شعر و اندیشه سهراب سپهری است. نگارنده کوشیده است زوایایی از شعر و اندیشه این شاعر را مورد بحث قرار دهد که پیشتر به آن‌ها پرداخته نشده بود. درباره جایگاه عشق زمینی و طنز در هشت کتاب که در اثر پیش رو به تفصیل به آن‌ها پرداخته شده است، اثر جامعی در دست نداشتیم. تأثیرپذیری سپهری از بیدل موضوع دو جستار دیگر این کتاب است. با آنکه این موضوع از نیمه دوم دهه 1360 تاکنون محلّ بحث و مناقشه بسیار قرار گرفته است؛ اما پژوهش قابل اطمینانی درباره آن منتشر نشده بود. دیگر جستار تطبیقی کتاب مربوط به همسویی‌های فکری سهراب سپهری و بیژن جلالی، شاعر توامند و مهجور معاصر است.

نگارنده یک فصل از کتاب را نیز به بررسی انتقادی کتاب «از سهرودی تا سپهری» اثر سروش دباغ و فصل دیگر را به خوانش تحلیلی-انتقادی آرای تعدادی از سپهری‌پژوهان اختصاص داده است. انتظار می‌رود این جستار ضمن صورت‌بندی رویکرد پژوهشگرانی که درباره سپهری قلم‌زده‌اند، در آسیب‌شناسی قلمرو سپهری‌پژوهی مؤثر باشد. عموم این جستارها به‌جز جستار مربوط به هم‌سویی‌های فکری سهراب سپهری و بیژن جلالی، در سایت دین‌آنلاین منتشر شده بودند؛ اما کنار هم نشستن آن‌ها در مجموعه‌ای این‌چنینی، مستلزم ویرایش و بازبینی اساسی بود که به یاریِ جانِ جهان به انجام رسید.

مایلم در توضیح تعبیر خوش‌آهنگِ «اشاره‌های خوشایندِ» سپهری که نکو دیدم بر پیشانی اثر پیش رو نقش ببندد، تأکید کنم که نوشته‌های این کتاب را نه جستارهایی کامل و بی‌نقص با زبان و بیان دانشگاهیان، که اشارت‌گونه‌هایی به شعر سپهری می‌دانم. اشاراتی که چشم دارم کام خوانندگان را شیرین کند و باریک‌راهی پیش پای قلم‌یاران بگذارد. اگر چنین باشد به مراد رسیده‌ام.
امیدوارم بشرط موافقت بادهای تقدیر، از توفان‌هایی که در این دریای ناپیداکرانه در کمین خود می‌بینم، کشتی به کرانه برسانم و طی سال‌های پیشرو دیگر یافته‌هایم را درباره شعر و اندیشه سهراب سپهری و دیگر صیادان معانی، بخصوص بیدل دهلوی که مدت‌هاست مونس خاطر اندوهگینم گشته است، روی کاغذ بیاورم و در پی اثر پیشرو منتشر کنم.

از «ارباب معرفت» تمنا می‌کنم بر نگارنده منت نهند و او را از لغزش‌هایش آگاه کنند. سخن کوتاه، «شکر پراشکم» نثار مهربانانی که در بسامان شدن این مجموعه یاری‌ام کردند. استادانم کامیار عابدی، سروش دباغ، غلامرضا خاکی و احسان رئیسی که کتاب را پیش از انتشار در مطالعه گرفتند و ملاحظات خود را برایم ارسال کردند. از دکتربیژن عبدالکریمی و دست‌اندرکاران انتشارات نقد فرهنگ نیز سپاس‌گزارم که برای انتشار این مجموعه از مساعدتی دریغ نکردند.

پیوند برای خرید کتاب