نگاهی به چرایی دینداری از دریچه کتاب

با نگاهی به معانی بازسازی شده از دین، در دنیای امروز؛ متوجه افتراق و اختلاف دیدگاه‌ها می‌شویم. پدیده جامعه شناسی فرهنگی، زایش دین را بیشتر در مناسبات جمعی می‌بیند و فروید دین را نوعی فرافکنی ذهن آدمی می پندارد. مارکس می‌گوید دین برآمده از عوامل اقتصادی است و امیل دورکیم دین را ناشی از قدرت اجتماعی جامعه می داند. دین در جوامع جدید از حیث تحول اهمیت پیدا می‌کند و به نوعی «کیش آیین فردی» را به وجود می آورد. به عقیده متخصصان این حوزه، دین یکی از نیروهایی است که در درون افراد، احساس الزام اخلاقی به هواداری از درخواست‌های جامعه را فراهم می آورد. مولفه ای است که در شرایط به خطر افتادن سامان اجتماعی، به کار برده می شود. در ادامه بسته پیشنهادی ایبنا را درباره کارکرد دین می‌خوانید.

کتاب «دین»
نویسنده: گئورگ زیمل؛ مترجم: امیر رضایی
ناشر: نی
موضوع اصلی مطرح شده در این کتاب، دین در دنیای مدرن است. از نظر نویسنده اثر، بحران دینی مدرنیته، زوال احساس دینی نیست؛ بلکه این بحران از آنجا سرچشمه می‌گیرد که احساس دینی، بیشتر از هر زمان وجود دارد. امّا هیچ کدام از اشکال موجود در قالب‌های تاریخی دین تبلور نمی‌یابد. «گئورک زیمل»، تنها راه رهایی از بحران دینی مدرنیته را آن می‌داند که دین «شکل درونی زندگی» شود؛ آن‌گونه که دین برای انسان، نه بدنه‌ای از اصول عقاید، بلکه نفس زندگی باشد.

کتاب «خدای دین، دین خدا»
نویسنده : مینا نجاتی
ناشر: علم گستران
به دلیل رواج شکاکیت دینی در عصر حاضر، طبیعی گرایان جامعه شناس و روانشناسان سعی کردند با روش بررسی علمی، دین منشأ غیر الهی و مادی برای دین بیاورد و با پذیرش منشأ طبیعی برای دین و اینکه هر چیزی دارای منشأ مادی باشد، زوال پذیر و مخصوص زمان خاصی است. در این کتاب، برای آگاهی از نظر جامعه شناسان غرب پیرامون منشأ غیر الهی دین، از مجموعه کتب تدوین شده آن‌ها بهره برده تا توجیهات ایشان را به صورت منطقی رد کنند.

کتاب «از ادیب تا فروغ: نقد و تحلیل دین‌گریزی در ادبیات معاصر ایران»
نویسندگان: سیده‌زهرا موسوی، محسن ذوالفقاری
ناشر: نجبا
در معرفی کتاب آمده است: بخش اول کتاب حاضر مربوط می‌شود به ایران گرایی، مساله‌ی خط و زبان، باستان‌گرایی، گرایش‌های فرا وطنی نسبت به کشورهایی چون آلمان، روسیه (شوروی) و کشورهای غربی و پذیرش اندیشه‌های حاکم در این کشورها که به نوعی در بعضی از وجوه در تقابل با اندیشه‌های دینی قرار گرفته‌اند و در ستیز با مذهب و یا کم رنگ کردن اندیشه‌های مذهبی نقش داشته‌اند. بخش دوم به مسائل زنان و جلوه‌هایی از اندیشه‌های فمینیستی در ادبیات معاصر ایران مربوط می‌شود.

کتاب «تحلیل رابطه علم و دین از منظر قرآن کریم»
نویسنده: علی کریم‌پورقراملکی
ناشر: ادباء
این اثر با پرداختن به دو مقوله علم و دین در زندگی بشر، ضرورت وجود این مقوله را در زندگی فردی و اجتماعی واکاوی می‌نماید. مؤلف در مقدمه اثر با پرداختن به‌ضرورت و اهمیت بحث این دو مقوله را از منظر شناخت تاریخی، معرفت‌شناختی و عینی تمدنی بررسی نموده در ادامه به تبین مفهوم این دو بحث می‌پردازد. مؤلف با تعریف علم و دین ابتدا ذهن خواننده را آماده پذیرش بحث می‌نماید و در ادامه در قالب نه فصل رابطه‌ی بین علم و دین را تحلیل و بررسی می‌نماید. مؤلف این اثر می‌کوشد با تعاریفی که به‌طور جداگانه از دین و علم ارائه می‌دهد و با رویکردهای مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد این دو مقوله را به‌طور جداگانه تبین نموده و رابطه و قلمرو تاریخچه علم و دین را بررسی نماید. در این بخش مؤلف این رابطه را در حوزه‌های مختلف بررسی می‌نماید و ادله کسانی که هم قائل به تعارض و هم به تمایز این دو هستند می‌پردازد در فصل هفت و هشت هم به ادله قائلان به تلاقی و تائید علم دین می‌پردازد و در پایان با نیم‌نگاهی به علم دینی و برداشت‌هایی که در علم دینی وجود دارد این اثر را به پایان می‌برد.

کتاب «دین و معرفت: دین‌پژوهی»
مترجم: اعظم پویا
ناشر: صراط
معرفت، ماهیت آن، چگونگی حصولش و امکان اعتماد به آن از مباحث مهم معرفت‌شناسی هستند که مباحث دین‌پژوهی بر آنها استوار است. رسیدن به موضعی روشن در هریک از آنها امکان دست‌یابی به مواضع روشن در دین‌پژوهی را فراهم می‌آورد. کتاب حاضر، حاوی مقالاتی از برتراند راسل، جاناتان دسنی، ای. جی. ایر، ژان پپین و… درباره دین و معرفت است. مقالات «شکاکیت» اثر دنسی و «بداهت» نگاشته برتراند راسل از جمله مهم‌ترین مقالات در حوزه معرفت‌شناسی‌اند و مقالات «لوگوس» و «مدعیات الهیات» نیز از اهمیت ویژه‌ای در حوزه دین‌پژوهی برخوردارند. مقاله «معرفت و جهل» اثر ژاک دوشن ـ گیمن به نقش معرفت در دین در گذر تاریخ اختصاص دارد و وی آراء فیلسوفان و الهیدانان را در این باره تحلیل می‌کند.

منبع: ایبنا