جودیت باتلر و صدها فیلسوف دربرابر اسرائیل و اندک فیلسوفان طرفدارش
پس از وقوع ماجرای هفتم اکتبر و نسلکشی رژیم صهیونیستی در غزه، فیلسوفان ساکت نماندند و اندکی از آنان به حمایت از اسرائیل و بسیاری از آنان به محکوم کردن اقدامات اسرائیل پرداختند. اگر برخی مثل نوح هراری و یورگن هابرماس از رژیم صهیونیستی حمایت کردند اما عدهای از فلاسفه دنیا موضعی متفاوت گرفتند و با فلسطینیها همدلی کردند. این دسته از فلاسفه جهان با صدور یک بیانیه جمعی که تاکنون بیش از چهارصد فیلسوف ان را امضا کردهاند اقدامات اسرائیل را به شدت محکوم کردهاند. از شخصیتهای شناخته شده در این بیانیه جودیت باتلر فیلسوف نامدار امریکایی است که حضورش به این نامه اعتبار خاصی داده که سبب شده این نامه در رسانههای مختلف همرسانی شود.
«ما گروهی از اساتید فلسفه در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و اروپا هستیم که این متن را مینگاریم تا همبستگی علنی و بیتردید خود را با مردم فلسطینی ابراز کنیم و کشتار پیشرونده و بهسرعتفزایندهای که توسط اسرائیل و با پشتیبانی کامل مالی، مادی و عقیدتی دولتهای خودمان در غزه صورت میپذیرد را محکوم کنیم.
ما چه از حیث اخلاقی، چه فکری و چه دیگر جنبهها مدعی هیچگونه اعتباری بر اصل فیلسوف بودن خود نیستیم. هرچند اصول ما اخیراً گامهای ستایشبرانگیز بلندی را در مواجهه با سابقه تاریخی عادات بروندارانه فلسفه و در پرداختن مستقیم به بیعدالتیهای عاجل و کنونی برداشته است. ما برای چنین غایتی، همکارانمان در حیطه فلسفه را دعوت میکنیم که در راستای غلبه بر سکوت و پرهیز از مشارکت در جُرم، به ما بپیوندند.
در حالی که مشغول نگارش این متن هستیم بمبها بیش از ۸۵۰۰ نفر را در غزه کشتهاند. زمانی که شما این متن را میخوانید این عدد افزایش یافته است. هزاران نفر غیر از تعداد مذکور زیر ویرانهها محبوس شدهاند. محاصره آن قلمرو برای بیش از سه هفته باعث قطعی غذا، آب، دارو، سوخت و برق شده است. در بحبوحه حملات هوایی و در پی تدارک حمله زمینیای که در حال انجام است به یک میلیون ساکن غزه شمالی دستور داده شده که از خانههایشان فرار کنند بی آنکه هیچ جای امنی برای رفتن داشته باشند. زمزمههای «نکبت» دوم هرچند دلسردکننده اما محتمل است. انسانهای باوجدان وظیفهای جهت زبان گشودن علیه این قساوتها دارند. برداشتن چنین گامی دشوار نیست، آنچه برای ما بسیار دشوارتر است این است که چشمانمان را به سکوت و تبانی بر یک نسلکشیِ در حال وقوع بپوشانیم.
تمرکز بر اقدامات حکومت اسرائیل و حمایت بیدریغی که از ایالات متحده و متحدانش دریافت میکند، چنان که ما در این متن چنین تمرکزی داریم، نه برای بزرگداشت خشونت است نه برای مبهمگویی پیرامون ارزش جانهای بیگناه. مرگ غیرنظامیان، فارغ از ملیتشان، غمانگیز و ناپذیرفتنی است. اما رفتار کردن به گونهای که گویا تاریخ خشونت با حملات حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شده، به مثابه بروز دادن بیتفاوتی غیرمسئولانهای نسبت به تاریخ و نیز نسبت به جانها است. برای توقف یافتن خشونت، باید شرایطی که خشونت را تولید میکند متوقف گردد.
محاصره غزه ۱۶ سال ادامه یافته است؛ اشغال کرانه باختری و غزه ۵۶ سال ادامه یافته است؛ سلب مالکیت فلسطینیان از زمینها و خانههایشان در سراسر خطه تاریخی فلسطین سه ربع قرن ادامه یافته که شروعش از تأسیس اسرائیل در ۱۹۴۸ به مثابه حکومتی نژادپرست بوده است. بیدلیل نیست که ناظران، اعم از گروههای حقوق بشری بینالمللی و اسرائیلی، امروزه سلطه اسرائیل بر سرزمینی که از رود اردن تا دریای مدیترانه امتداد دارد را به مثابه یک نظام آپارتاید توصیف میکنند.
مهمتر از همه این موارد ما همچنین آگاهیم که کشورهایی که در آن زندگی و کار میکنیم و مالیات میپردازیم مشغول تأمین بودجه و پشتیبانی از یک طرف، و فقط یک طرف، در این منازعه عمیقاً نامتقارن هستند. آن طرف هم مظلوم نیست بلکه ظالم است.
هماینک مردم غزه همپیمانانشان در سراسر دنیا را فراخواندهاند که بر دولتهایشان اعمال فشار کنند تا آن دولتها آتشبسی فوری را طلب نمایند. اما چنین اقدامی شایسته و بایسته است که آغاز اقدام جمعی برای آزادسازی باشد و نه پایان آن. اگر قرار است عدالت و صلح به دست آید محاصره غزه باید پایان یابد، انسداد باید پایان یابد و اشغال باید پایان یابد. فراتر از همه، حقوق «همه» انسانهایی که اکنون میان رود اردن و مدیترانه زندگی میکنند و نیز حقوق پناهندگان فلسطینیای که در تبعید زندگی میکنند باید محترم شمرده شود.
ما همکاران فیلسوفمان را دعوت میکنیم که در همبستگی با فلسطین و در تلاش علیه آپارتاید و اشغال به ما بپیوندند. مشخصاً در پشتیبانی از بایکوت دانشگاهی و فرهنگی مؤسسات اسرائیلی، که متمایز از افراد است و توسط «پویش فلسطینی برای بایکوت دانشگاهی و فرهنگی اسرائیل» (PACBI) معین گردیده به ما بپیوندید. ما همه افراد را دعوت میکنیم که به صورت علنی و بدون ترس سخن بگویند و تلاش کنند تا آرمان آزادسازی فلسطین و عدالت برای همه را پیش ببرند.»
* مائده رحمانی، این بیانیه را از زبان انگلیسی برای خبرگزاری مهر ترجمه کرده است.