مرگ خودخواسته(اتانازی) در بریتانیا؛ چالش‌های اخلاقی و حقوقی

به گزارش دین‌آنلاین به نقل ای بی سی نیوز، رای‌گیری روز جمعه پس از ساعت‌ها بحث — که گاهی احساسی بود — انجام شد و به مسائلی از جمله اخلاق، ایمان و قانون پرداخته شد. در این جلسه، خبری از فریاد و جنجال که معمولاً مباحثات در مجلس عوام را مشخص می‌کند، نبود و سخنرانی‌ها با احترام مورد توجه قرار گرفت و در سکوت شنیده شد.

«بگذارید روشن بگوییم، ما درباره انتخاب بین زندگی یا مرگ صحبت نمی‌کنیم، ما درباره دادن انتخاب به افرادی که در حال مرگ هستند، در مورد نحوه مرگشان صحبت می‌کنیم»، کیم لیدبیتر، حامی اصلی این لایحه، در حین ارائه لایحه به یک اتاق مملو از جمعیت گفت.

حامیان گفتند که این قانون به مردن dignity می‌دهد و از رنج جلوگیری می‌کند و در عین حال از آسیب‌پذیرها محافظت می‌کند.

مخالفان گفتند که افراد دارای معلولیت و سالمندان در معرض خطر تحت فشار قرار گرفتن، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم، برای پایان دادن به زندگی خود به‌دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌ها یا کاهش بار بر دوش اعضای خانواده هستند. دیگران خواستار بهبود مراقبت‌های تسکینی به عنوان یک گزینه برای کاهش رنج شدند.

لایحه پیشنهادی به بزرگسالان بالای ۱۸ سال که انتظار می‌رود کمتر از شش ماه به زندگی خود ادامه دهند، اجازه می‌دهد تا درخواست و کمک برای پایان دادن به زندگی خود را داشته باشند، مشروط به چندین تدبیر حفاظتی.

آنها باید قادر به مصرف داروهای کشنده به‌طور مستقل باشند و دو پزشک مستقل و یک قاضی دیوان عالی باید هر تصمیمی را تأیید کنند. این لایحه شامل اسکاتلند یا ایرلند شمالی نخواهد شد.

حامیان این لایحه داستان‌های دلخراشی از مراجعان و اعضای خانواده‌ای که در ماه‌های پایانی زندگی خود رنج می‌کشیدند و افرادی که به‌طور مخفیانه خودکشی کردند، به دلیل اینکه در حال حاضر کمک به این افراد یک جرم است، بیان کردند.

بحث پیرامون «مرگ خودخواسته»(اتانازی) این روزها بار دیگر در محافل سیاسی و اجتماعی بریتانیا داغ شده است. این موضوع به دنبال معرفی لایحه‌ای جدید در پارلمان برای قانونی‌سازی این امر، دوباره مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می‌شود که این لایحه به افراد مبتلا به بیماری‌های لاعلاج اجازه می‌دهد با نظارت پزشکان و سیستم قضایی، پایان زندگی خود را انتخاب کنند.

بازگشت این بحث به عرصه عمومی و سیاسی، عمدتاً به دلیل تغییر نگرش عمومی نسبت به مرگ خودخواسته، فشار گروه‌های حقوق بشری و همچنین افزایش موارد دردناک و پیچیده بیماران لاعلاج است. برخی مطالعات نشان می‌دهند که حمایت عمومی از قانونی‌سازی این نوع مرگ، به ویژه در میان کسانی که با عزیزان خود درگیر شرایط بیماری‌های لاعلاج بوده‌اند، رو به افزایش است.

محتوای لایحه مرگ خودخواسته
بر اساس این لایحه، افرادی که به بیماری‌های لاعلاج مبتلا هستند و انتظار مرگ در آینده‌ای نزدیک برای آن‌ها وجود دارد، می‌توانند با تأیید دو پزشک و پس از یک دوره تأمل، درخواست مرگ خودخواسته کنند. تصمیم نهایی پس از بررسی توسط دادگاه عالی اتخاذ خواهد شد. این فرآیند با نظارت کامل قانونی انجام می‌شود تا از هرگونه سوءاستفاده یا اعمال فشار جلوگیری شود【اینجا】.

نگاه مذهبی و اخلاقی به مرگ خودخواسته
این لایحه، واکنش‌های گسترده‌ای را در میان رهبران مذهبی به همراه داشته است. بسیاری از ادیان، از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیت، مرگ خودخواسته را مغایر با اصول اخلاقی و ارزش‌های مقدس زندگی می‌دانند. به عقیده منتقدان مذهبی، زندگی هدیه‌ای الهی است که پایان دادن به آن باید تنها توسط خداوند رقم بخورد. اسقف‌های کلیسای انگلستان در بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که چنین قانونی می‌تواند به کاهش ارزش زندگی انسان‌ها منجر شود و زمینه را برای فشارهای اجتماعی و اقتصادی به بیماران فراهم کند【اینجا】.

دیدگاه‌های حقوق بشری درباره مرگ خودخواسته
از سوی دیگر، حامیان لایحه بر این باورند که افراد باید حق داشته باشند در مورد زندگی خود تصمیم بگیرند. آن‌ها این موضوع را بخشی از حقوق بشر و آزادی فردی می‌دانند. استناد به ماده 8 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر که بر حق حریم خصوصی و زندگی شخصی تأکید دارد، یکی از استدلال‌های اصلی طرفداران مرگ خودخواسته است. این گروه معتقدند که قانونی‌سازی این موضوع می‌تواند از رنج غیرضروری بیماران و خانواده‌های آنان جلوگیری کند【اینجا】.

چالش‌های قانونی و سیاسی مرگ خودخواسته
لایحه فعلی به عنوان یک طرح غیردولتی (Private Member’s Bill) معرفی شده و باید مراحل مختلفی را در پارلمان طی کند. این فرآیند شامل بررسی‌های متعدد و کسب اکثریت آرا در مجلس عوام و اعیان است. آخرین بار در سال 2015، یک لایحه مشابه با شکست مواجه شد و نتوانست اکثریت آرای مجلس عوام را کسب کند. مخالفان این لایحه نگرانی‌هایی درباره امکان سوءاستفاده از قانون و تأثیر آن بر گروه‌های آسیب‌پذیر، مانند سالمندان و افراد ناتوان، مطرح کرده‌اند【اینجا】.

نتیجه‌گیری
بحث پیرامون مرگ خودخواسته در بریتانیا به یکی از موضوعات محوری در حوزه اخلاق و حقوق بشر تبدیل شده است. در حالی که موافقان بر حق انتخاب فردی و کاهش رنج بیماران تأکید دارند، مخالفان بر ارزش ذاتی زندگی و خطرات احتمالی چنین قانونی پافشاری می‌کنند. تصمیم نهایی پارلمان بریتانیا می‌تواند سرنوشت این بحث را برای سال‌های آینده تعیین کند و پیامدهای گسترده‌ای در سطح بین‌المللی به همراه داشته باشد.

منابع بیشتر:
برای جزئیات بیشتر درباره این لایحه و مباحث مرتبط، می‌توانید به سایت مجلس بریتانیا مراجعه کنید.