در میانه میدان
علی‌اشرف فتحی
آیت‌الله انصاری شیرازی در حالی در 87 سالگی درگذشت که جدال میان موافقان و منتقدان فلسفه و عرفان اسلامی در حوزه‌های علمیه مشهد و قم به شدت در جریان است و این استاد فقید همواره در میانه این جدال ایستاده بود.
این انتقاد مرحوم آیت‌الله انصاری شیرازی انعکاس گسترده‌ای یافت و نام این استاد خاموش و گوشه‌گیر فلسفه اسلامی را بر سر زبان‌ها انداخت. در جریان همین سفر بود که آقای انصاری شیرازی به دیدن رهبری رفت و همزمان از نقش رهبری در مقابله با رخدادهای سال 88 تمجید ویژه‌ای کرد و گفت: «برای بنده که روشن است که آینده هم مثل گذشته خواهد بود ان‌شاءالله، مخصوصاً با درایت آیت‌الله خامنه‌ای. انصافاً خیلی درایت به خرج داد؛ مخصوصاً در این فتنه آخر، فوق‌العاده درایت به خرج داد و بر اثر آن محبوبیت بسیار زیادی هم پیدا کرد.»
علقه مرحوم انصاری شیرازی به نظام جمهوری اسلامی تا اندازه‌ای بود که حتی با استادش مرحوم آیت‌الله منتظری در دو دهه اخیر رابطه حسنه‌ای نداشت. مرحوم انصاری در اوایل حضور در قم، نزد آیت‌الله منتظری بخشی از فلسفه اسلامی را در قالب کتاب «شرح منظومه» فراگرفته بود. سید احمد علم‌الهدی (شاگرد مرحوم انصاری شیرازی و امام جمعه کنونی مشهد) در این باره گفته است: «آیت‌الله انصاری شیرازی کیسه‌ای برای انقلاب نیدوخته بودند و تنها برای رضای خدا مبارزه می‌کردند. ایشان سرآمد انقلابیون بودند و بعد از انقلاب ایشان دید مثبتی به آقای منتظری نداشتند و بعد از این جریانات بود که آیت‌الله انصاری شیرازی توسط دوستان ایشان فراموش شدند با اینکه ایشان سرآمد مبارزان بودند.»
مرحوم شیخ یحیی انصاری شیرازی اگرچه نزد امام خمینی نیز درس خوانده بود و در سال 1349 جزو دوازده شاگرد برجسته ایشان بود که طی بیانیه‌ای از مرجعیت استادش بعد از وفات آیت‌الله سید محسن حکیم سخن گفته بود، اما آرا و عقاید خاص خود را داشت و در جریان جدال روحانیون قم بر سر کتاب شهید جاوید و آثار و آرای دکتر علی شریعتی، با دوستان و هم‌درسان هم‌فکر خود همدلی نشان نداد. با آنکه نویسنده کتاب شهید جاوید از دوستان دوران طلبگی وی و جزو همان دوازده حامی مرجعیت امام بود، اما انصاری شیرازی در آخرین گفتگوی خود، پیش از آنکه توان سخن گفتن را از دست بدهد، درباره این دو جنجال تاریخی دهه پنجاه گفت: «دین منهای روحانیت را دکتر شریعتی می‌گفت. ما در این انقلاب از جانب دو گروه خیلی اذیت شدیم که یکی از آنها از طرفِ طرفداران شهید جاوید و دیگری طرفداران دکتر شریعتی بودند. هر چه توانستند اذیت‌مان کردند. استادمان مرحوم علامه طباطبایی می‌فرمود سخنان او مخالف با شرع است.»
دیگر دغدغه‌ای که سید احمد علم‌الهدی از مرحوم انصاری شیرازی نقل کرده است، «هویت‌گرایی شیعی» است. وی در خاطرات خود این‌گونه نقل کرده است: «از اینکه برخی می‌گویند "تشیع، تسنن، وحدت‌تان مبارک " رنج می‌بردند و می‌گفتند: شیعه و سنی می‌توانند با هم رفیق شوند، اما مکتب شیعه و مکتب اهل سنت محال است وحدت پیدا کنند. ایشان از این جریان رنج می‌برند و می‌فرمودند این جریان خطر دارد و نباید به بهانه وحدت، اصول‌مان را از دست بدهیم.» البته این دغدغه مرحوم انصاری شیرازی بی‌شباهت به سخن شریعتی در کتاب «علی(ع)» نیست که گفته بود وحدت تشیع و تسنن محال و وحدت شیعه و سنی لازم است. مرحوم انصاری شیرازی حتی در مسیر علاقه به فلسفه اسلامی نیز می‌گفت: «مرگ بر فلسفه‌ای که منهای اهل بیت باشد.»
سه بار بازداشت به دست نیروهای امنیتی حکومت پهلوی، حاصل کوشش‌های انقلابی آیت‌الله انصاری شیرازی در دهه پایانی سلطنت محمدرضا شاه بود. با این حال علاقه وی به فلسفه و عرفان اسلامی و نزدیکی به مرحوم علامه طباطبایی از وی استادی ساخته بود که بیشتر دغدغه تدریس داشت تا فعالیت سیاسی. آیت‌الله انصاری شیرازی در حالی در 87 سالگی درگذشت که جدال میان موافقان و منتقدان فلسفه و عرفان اسلامی در حوزه‌های علمیه مشهد و قم به شدت در جریان است و این استاد فقید همواره در میانه این جدال ایستاده بود.
آیت‌الله انصاری شیرازی در حالی در 87 سالگی درگذشت که جدال میان موافقان و منتقدان فلسفه و عرفان اسلامی در حوزه‌های علمیه مشهد و قم به شدت در جریان است و این استاد فقید همواره در میانه این جدال ایستاده بود.به بهانه درگذشت آیت‌الله یحیی انصاری شیرازی
تیتر خوبی است فقط کلمه «در» اضافه است. میانۀ میدان اشعار به شعر مولانا دارد. در ادبیات فارسی میان و میانه را به تنهایی به کار می برند و در را که خودش معنای ظرفی دارد با میان به کار نمی برند.
البته مطالب مربوط به آیت الله وحیدکه به نقل قول از ایشان شده بود بعدا تکذیب شد وچون خود ایشان شنیده بودند ناراحت شده وگریه کرده بودند . از سیره مرحوم انصاری بعید است که با مراجع این جوری برخورد داشته باشند.حتی نقل است در حلسه ای که جامعه مدرسین در اوائل انقلاب با آقای شریعتمداری داشتند ودر آن آقای یزدی حرف های تندی زده بود مرحوم انصاری بلند شده و با آقای یزدی در گیر شده بودند که چرا با مرجعیبت شیعه این جوری صحبت می کنید. ایشان در این حالی که از شاگردان امام بودند ولی حریم مراجع دیگر را پاس می داشتند.
کجا تکذیب شد؟
جرا درباره اون ماجرا که با آقای یزدی برخورد کرده بیشتر ننوشتید؟