نمایش قرآنهایی که با تکنیکهای جدید کتابت شدهاند
نمایشگاهی از قرآنهای کتابت شده بر کاغذ، پارچه، برگ گندم و برنج، شیشه و… در حاشیه برپایی مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان برگزار شده است.
سیدولیالله امیری، کاتب قرآن کشورمان، نمایشگاهی را از آثار کتابت شده خود در حاشیه برپایی پنجمین مسابقات بینالمللی قرآن دانشجویان مسلمان که هماکنون در محل برج میلاد در حال برگزاری است، برپا کرده است.
این نمایشگاه برخلاف دیگر بخشهایی که در حاشیه این مسابقات به نمایش آثار خود میپردازند، در قالب ورکشاپ و کارگاه زنده برپا شده است و قرآنهایی که این کاتب، کتابت کرده است در این بخش به نمایش درآمدهاند.
همه قرآنهای به نمایش درآمده توسط امیری کتابت شدهاند و صورت ارائه این نوع از کتابت مختلف است که خود این موضوع نشان از ذوق و سلیقه این کاتب هنرمند دارد.
طوماری از کلام وحی
یکی از قرآنها بر روی طوماری از پارچه و دیگری بر روی طومار یا رولی کاغذی کتابت شدهاند. این قرآن بر روی ۱۸۵ متر کاغذ و با خط معلی نوشته شده است که همه آیات قرآن در آن به نمایش درآمدهاند.
قرآنی که بر روی پارچه نوشته شده نیز با خط معلی کتابت شده و عرض طومار برابر یک متر و طول آن شامل پنج طاقه پارچه است. این کاتب همچنین قرآن را بر روی برگ گندم و سوخت روی کاغذ نیز به کتابت درآورده است. در این نوع کتابت، کاتب با هویه بر روی کاغذ مینویسد و به طریق سوخت، آیات قرآن را ثبت میکند.
ثبت ملی قرآنی که بر کاغذ رولی نوشته شده است
در تمامی قرآنهایی که امیری آنها را کتابت کرده است، ۱۱۴ سوره قرآن به صورت کامل ارائه شدهاند. قرآنی که وی بر روی طومار کاغذ کتابت کرده است نیز از سوی سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده است.
طوماری و یک تکه بودن از ویژگیهای قرآنی است که بر روی کاغذ کتابت شده است. این قرآن با خط معلی نوشته شده و مهریه همسر این کاتب است که کتابت آن یک ماه به طول انجامیده است. وی در کتابت این قرآن، پس از برپایی مراسم ازدواج دست به کار شده و از آغاز تا پایان ماه رمضان را به کتابت این قرآن اختصاص داده است.
قرآنی که روی پارچه کتابت شده است نیز اثری منحصر به فرد است، از این رو که امیری در کتابت این اثر تلاش کرده است همانند دیگر قرآنهایی که تاکنون کتابت شدهاند، کار نکند و تکنیکهایی را به کار ببرد که تاکنون به کار نرفتهاند.
استفاده از شیشه برای کتابت قرآن
برای مثال وی در کتابت یکی از قرآنها، شیشه را به عنوان زمینه کار انتخاب کرده است و با استفاده از دستگاه فرز، بر روی شیشه کتابت را انجام داده است. شیشهها که در واقع مظروف آیات قرآن در این طرح هستند، نزدیک به سه هزار قطعه را تشکیل میدهند.
قطع و اندازه این شیشههای متعدد، برابر ۱۰۰ در ۷۰ سانتیمتر است که سورهها در آنها به کتابت درمیآیند. البته کتابت این قرآن که به صورت کامل انجام میشود، هنوز به پایان نرسیده است.
تخصص امیری صنایع دستی است و گرایش کتابت و نگارگری را در دوران تحصیل انتخاب کرده است. وی به کتابت قرآن روی آورده تا بتواند علاقهمندی خود را به این موضوع نشان دهد و قرآن را با تکنیکهای مختلف به کتابت درآورد.
پایان کتابت روی شیشه تا حلول سال نو شمسی
وی هماکنون ایدههای مختلفی را در تکنیکهای کتابت قرآن دارد و درصدد است هر یک از آنها را در یک سال ارائه کند. امیری کتابت روی شیشه را از سال گذشته شروع کرده است و به زعم وی، این کار حدود یک سال زمان نیاز دارد.
شیشههایی که امیری کتابت آنها را انجام میدهد، باید توسط وی خریداری شوند که این موضوع خود هزینهبر است و باید جایی را برای نگهداری آنها در اختیار داشته باشد تا به این صفحات شیشهای قرآن کریم خدشهای وارد نشود و نشکنند.
وی هنوز مکانی را برای نگهداری این قرآنها پیدا نکرده است و با توجه به اینکه این قرآنها همانند کتاب نیستند که صحافی شوند، نیاز است که مکانی خاص همانند موزه برای نگهداری آنها در نظر گرفته شود.
خطی که وی بر روی شیشه به کار برده است، خط نسخ است. وی بر روی برگ گندم و برنج نیز با استفاده از خط ریحان به کتابت قرآن پرداخته است. کتابت روی برگ و ساقه گندم به این صورت است که این کاتب برگهای گندم و برنج را طی چند روز در آب خیس میدهد و بعد از اتو، آنها را کنار هم میچسباند.
بهرهگیری از نقوش اسلیمی و تذهیب
در تمام کتابتهایی که از قرآن صورت گرفته است، تذهیب و نقوش اسلیمی به کار رفته است و تنها به این صورت نیست که صرفاً کتابت نوشتاری بر روی اثر به ثبت رسیده باشد.
مدت زمان دو سال است که کتابت قرآن بر روی برگ گندم در حال انجام است. امیری اکنون کتابت جزء ۳۰ قرآن را در دست انجام دارد که سعی میکند آن را تا پایان سال ارائه کند.
وی درصدد است تا جلدی از برگ گندم نیز برای این قرآن تهیه کند. به این منظور برگهای گندم را که بر روی کاغذ «اشتنباخ» در قطع ۵۰ در ۷۰ چسبانده و این برگها به تعداد صفحات قرآن هستند، در این جلد صحافی میکند و چنانچه مشکل هزینه برطرف شود، امیری قصد دارد که مراسم رونمایی برای این قرآن برگزار کند.
پرداخت هزینه ثبت قرآنها برایم میسر نیست
امیری با این امید به مسابقات بینالمللی دانشجویان آمده که مسئولان حاضر در این مسابقات، قرآنها و نحوه کار را ببینند و بتواند از آنان استمداد بگیرد. وی امیدوار است که بتواند با حضور در این مسابقات، از مسئولان کمک بگیرد تا مکانی برای نگهداری این آثار در نظر بگیرند.
هزینه کتابت و ثبت ملی این قرآنها از سوی شخص کاتب تامین میشود و از این رو به ثبت رساندن دیگر قرآنهایی که کتابت شدهاند نیازمند صرف هزینه هستند و کاتب باید هزینه آنها را از درآمد خود بپردازد که امکانش برای وی میسر نیست.
تاکنون هیچ نهاد و سازمانی به منظور حمایت از این کاتب و قرآنهایی که به کتابت درآورده است اقدام نکرده است. امیری کارمند سازمان میراث فرهنگی است و قرآنها را با هزینه خود کتابت کرده است.نمایشگاهی از قرآنهای کتابت شده بر کاغذ، پارچه، برگ گندم و برنج، شیشه و… در حاشیه برپایی مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان برگزار شده است.در حاشیه مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان