با طلاب درس‌خوان کمی که داریم، نیازهای درون کشور هم برطرف نمی شود چه برسد به تامین نیازهای خارج از کشور
دین آنلاین، روزنامه های «فرهیختگان» و «شرق» را با این عناوین اقتباسی مرور کرده است: «دانشگاهیان چند هفته ای صبر کنند، مصونیت قضایی آزاداندیشی از راه خواهد رسید!»، «کمک به سوریه و عراق، به صرفه تر از جنگ در کشور است»، « درک اولین متفکران ما، مانند مرحوم نایینی از دولت مدرن، درک دموکراتیک بود»، « نایینی سرانجام به این نتیجه رسید که با مشروطه «دفع افسد به فاسد» می‌کنیم»، «خیز معاونت قرآنی وزارت ارشاد برای تقویت حوزه‌های رسانه‌ای کشور در بخش‌های معرفتی و دینی»، « پاپ در ۲۵ سال اخیر تلویزیون ندیده است»، «شِکوه رئیس جمهوری از اقلیت بسیار کوچکی که بلندگوهای بزرگ در اختیار دارد»، « آمریکاستیزان شکاف‌انداختن در گنبد دشمنی با آمریکا را گناهی بزرگ می دانند/ملاحظه فرمودید که مجلسیان چگونه با «خائن»خواندن دکتر ظریف از ۲۰ ماه تلاش‌های مشارالیه قدردانی کردند؟»، «در جیب آملی لاریجانی هم اسم هایی وجود دارد!/ برخی روشنفکران می‌خواهند بگویند که اجتهادهایی که در حوزه می‌شود به درد نمی‌خورد»، «همه کاستی‌های فرهنگی ناشی از کمبود بودجه نیست، گاهی ناشی از اراده یا طرز فکر مجریان است»، « بودجه مطالعات وقتی داده می شود که بحران‌ها ملموس شود»، « میز مذاکره سربازان دیپلماسی کشور، میز جنگ با کفر است/ به خاطر اینکه حرم امام، خانه تکریم و تعظیم مردم است برایش ۲۵ سال هزینه کردیم/حرم را طوری ساخته‌ایم که تا ۵۰۰ سال عمر کند و زلزله تخریبش نکند»
دانشگاهیان چند هفته ای صبر کنند، مصونیت قضایی آزاداندیشی از راه خواهد رسید!
روزنامه فرهیختگان که که در تیتر اصلی، به ملاک های دولت برای حذف یارانه برخی از دهک ها پرداخته است، در خبری دیگر با عنوان «مصونیت قضایی آزاداندیشان در مسیر تصویب» نوشته است: «خبر مصونیت یافتن آزاداندیشان دانشگاهی نزدیک به چهارماه پیش اعلام شد و استقبال فعالان دانشگاهی را به همراه داشت. آن موقع گفته شد دبیرخانه شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها موظف شده با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط نسبت به ایجاد زیرساخت‌های لازم حقوقی و قضایی درجهت حمایت از آزاداندیشان و ایجاد زمینه مناسب برای توسعه و رونق فضای آزاداندیشی اقدام کند. اما از همان ابتدا تردید‌های زیادی در مورد آن به وجود آمد. حالا دبیر شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها درباره ابلاغ ماده‌واحده «مصونیت حقوقی و قضایی آزاداندیشان» می‌گوید: «این ماده‌واحده در مرحله آخر تایید و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دارد.» روح‌الله شاطری ادامه می‌دهد: «در جلسه این هفته شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها اقدامات و سیاست‌های دارای اولویت نظام فرهنگی تربیتی تصویب نهایی شد و به دانشگاه‌ها ابلاغ می‌شود.»
کمک به سوریه و عراق، به صرفه تر از جنگ در کشور است
در خبری کوتاه، فرهیختگان از قول محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشته است: « ما به هیچ‌وجه اجازه نخواهیم داد تهدیدها به مرزهای ما نزدیک شود. کمک به سوریه و عراق در مقابله با تروریسم در راستای جلوگیری از بروز جنگ در کشور است. اگر همین کمک‌ها به سوریه و عراق نشود مجبور هستیم میلیاردها دلار برای حفاظت از مرزها و تامین امنیت شهرهای خود هزینه کنیم.»
درک اولین متفکران ما، مانند مرحوم نایینی از دولت مدرن، درک دموکراتیک بود/در دهه های ۳۰ و ۴۰ عناصر ضددموکراتیک به درک فقهی از دولت مدرن افزوده شد
روزنامه فرهیختگان در صفحه «اندیشه» گزارشی از میزگرد «فقه و سیاست در ایران» را با عنوان « مواجهه فقه و دولت مدرن» به قلم سجاد صداقت منتشر نموده که در مقدمه آن آمده است: « بعدازظهر دوشنبه چهارم خرداد ۱۳۹۴ تالار میرحسنی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، میزبان میزگردی بود که آخرین کتاب داود فیرحی را به نقد و بررسی می‌نشست. میزگرد «فقه و سیاست در ایران معاصر» با محوریت بررسی کتاب «فقه و سیاست در ایران معاصر» با حضور ابوالفضل شکوری استاد دانشگاه تربیت مدرس، ابراهیم برزگر استاد دانشگاه علامه طباطبایی، عباس منوچهری عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و مولف کتاب برگزار شد. این میزگرد که از سوی انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس برگزار می‌شد، دو ساعت و ۱۵ دقیقه به طول انجامید. در ادامه بخشی از سخنان داود فیرحی در باب کتاب خود، پروژه فکری‌اش و کارهای آتی او را خواهید خواند.»
– یک قسمت از پروژه‌های سال‌های اخیرم مانند کتاب‌های «قدرت، دانش و مشروعیت» و «تاریخ تحول دولت در اسلام» به رابطه دین و دولت قدیم اختصاص دارد. این آثار بیشتر به بحث درباره دولت‌های سنتی می‌پردازند و همین‌طور رابطه دانش فقه با این دولت‌ها را بررسی می‌کنند. علت این مساله هم این است که در اسلام فقه بزرگ‌ترین دانش عمل است.
– بخش دیگری از کارهای بنده مربوط به این دو جلد کتاب «فقه و سیاست در ایران معاصر» است. جلد اول این کتاب مربوط به دوره مشروطه است و جلد دوم آن از ۱۳۲۰ تا حدود ۱۳۹۰ را شامل می‌شود. جلد دوم کتاب سعی می‌کند توضیح دهد که ایده حکومت اسلامی چگونه به تدریج در ایران از دهه ۱۳۲۰ شکل گرفته و تحولاتی هم پیدا کرده است. سعی کرده‌ام در این دو بحث به تجربیاتی که در مواجهه فقه و دولت مدرن در ایران به دست آمده، بپردازم.
– زمانی که از دیدگاه دستگاه‌های فقهی نظاره می‌کنیم، می‌بینیم که مهم‌ترین دولت‌های ما دولت مشروطه و دولت جمهوری اسلامی هستند. من نیز سعی کرده‌ام در این دو جلد این بحث را دنبال کنم. این دو دولت زیرمجموعه‌های زیادی دارند؛ اینکه فقه چگونه با دولت مدرن مواجه می‌شود و چگونه آن را می‌شناسد…. به نظر من در این بحث دستگاه‌های فقهی برای خوانش این دولت جدید و مدل‌های تازه آن به‌منظور ورود به داخل این دستگاه‌ها بیشتر از استعاره کمک گرفته‌اند. دولت جدید دولت قانون، دولت نمایندگی، دولت انتخابات و دارای تفکیک قواست. حالا اینکه چه اندازه در ایران و در دنیای واقعیت اینها اتفاق افتاده یا نیفتاده، مساله است. فقهای ما معمولا سعی می‌کنند وجه صحیح و کامل دولت را تصور کنند نه آنکه واقعا هست. این کار هم از آن رو انجام می‌شود تا اینکه بتوانند درباره آن صحبت کنند.
– دو تحول را در این متن دنبال کردم. یکی از تحولات این بود که مواجهه ما با دولت مدرن، مواجهه دموکراتیک است. تقریبا درکی که اولین متفکران ما، مانند مرحوم نایینی، از دولت مدرن داشتند، درک دموکراتیک بود که سعی داشتند عناصر این دولت دموکراتیک را توضیح دهند یا به دستگاه فقه ترجمه کنند و از آن جواب یا تایید یا اصلاح بگیرند. اما به تدریج وقتی به جلو می‌آییم، می‌بینیم که در ادبیات امام خمینی(ره) هم ادبیات دموکراتیک خیلی بالاست و من سعی کردم توضیح دهم که چه اتفاقاتی در این دوره‌ها افتاده و بعد توضیح دهم که چگونه عناصر ضددموکراتیک هم در جامعه ما وارد این تفکر شده‌اند.
– ازجمله اتفاقات مهمی که برای من رخ داد این بود که تحولات واقعی جامعه همزمان شده بود با تحقیقات ذهنی‌ای که من داشتم و خیلی راحت می‌توانستم آنها را با هم تطبیق دهم. من سعی کردم مسائلی چون زمینه‌های امکان بروز اقتدارگرایی در دولت، چگونگی توضیح دولت دموکراتیک توسط فقه و عناصری که ممکن است در آن وجود داشته باشد را به بحث بگذارم و به تعبیر ولی نصر تبدیل شدن آن به یک لویاتان اسلامی را بررسی کنم.
– بحث ما براساس ورود فقه به دولت دموکراتیک، تلاش برای دموکراتیزه کردن دولت و چگونگی شیب تدریجی اقتدار در این دستگاه‌ها است. در ادامه این بحث نیز در حال کار روی دو پروژه هستم؛ یک بحث «فقه و حکمرانی حزبی» است که احساس می‌کنم وقتی پای دولت قانون به میان می‌آید، به صورت اتوماتیک دولت قانون ملازمه‌ای با حزب پیدا می‌کند. این پروژه به‌عنوان تکمله‌ای بر این دو جلد کتاب خواهد بود و پروژه دیگر دنبال کردن «مفهوم قانون از دیدگاه مسلمانی» است. چون در کشورهای غربی که از دموکراسی یا دولت قانون صحبت می‌کنند، توضیحی هم درباره مفهوم قانون می‌دهند تا ذهن جامعه درباره آن روشن باشد و دچار خطا نشود.
نایینی سرانجام به این نتیجه رسید که با مشروطه «دفع افسد به فاسد» می‌کنیم
این روزنامه در کنار گزارش فوق، گزارشی نیز از نقدهای مطرح شده در میزگرد «فقه و سیاست در ایران معاصر» منتشر ساخته و آورده است:
ابراهیم برزگر: در فقه به مثابه یک چارچوب نظری دو قسمت عمده وجود دارد: موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی. یعنی جایگاه فقیه این است که به‌طور مرتب موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی می‌کند. بنابراین حکم‌شناسی متوقف بر موضوع‌شناسی است. از این جهت است که مرکز ثقل موضوعات فقه سیاسی بر موضوع‌شناسی متوقف می‌شود. یکی از انتقاداتی که به این کتاب وارد می‌شود این است که در بخش موضوع‌شناسی وزن و اعتبار زیادی به عرف جامعه داده است. اینجاست که فیرحی خود مفهوم حکومتداری را هم تحت تاثیر عرف قرار داده است. استنباط من این است که وزن و نمره‌ای که باید در این بحث به عرف داده شود، زیاد داده شده است. نکته دیگر این است که در این کتاب بین مفهوم دولت (State) و حکومت (Government) تفکیک صورت نگرفته است. نکته دیگر این است که در فقه و در اندیشه‌های سیاسی اسلام استعاره وجود دارد و قدرت توضیح‌دهندگی زیادی هم در خود دارد. به همین دلیل در اصل موضوع هم با فیرحی موافقم. اما باید توجه داشت که قضاوت نمی‌تواند استعاره باشد. اگر این انتقاد پذیرفته شود کل کتاب مشکل پیدا می‌کند.
استعاره‌گرایی و نرسیدن به حکومت مشروع
ابوالفضل شکوری: از کاستی‌های جلد اول کتاب این است که به مباحث حکومتی تحول‌آفرین پیشامشروطه توجه نشده است. نکته دوم این است که ما از دو روش نص‌گرایی و استعاره‌گرایی در بحث‌های مربوط به فقه سیاسی استفاده می‌کنیم. نصوص سیاسی اسلامی ظرفیت فراوانی برای مشکل‌گشا بودن در صحنه سیاسی دارد و به نظر می‌رسد اصلا نیازی نیست ما – همچون کاری که فیرحی در کتاب خود انجام می‌دهد- به استعاره متوسل شویم. بلکه می‌توانیم نصوص را مورد کاوش قرار دهیم و با استفاده از نص‌گرایی مشکلات خود را حل کنیم. ما تا آنجا که می‌توانیم باید فقه سیاسی خود را براساس نصوص مستند کنیم. البته درست است که استعاره جواب می‌دهد و یکی از کسانی که با استفاده از استعاره‌ها سعی کرد مشروطه را درست کند، مرحوم نایینی بود، اما در پایان او نیز به این نتیجه رسید که با مشروطه «دفع افسد به فاسد» می‌کنیم و نتوانسته به حکومت مشروع اسلامی برسد. اما شیوه‌ای که امام خمینی(ره) در پیش گرفت نص‌گرایی بود و از این طریق حتی توانستند حکومت جمهوری را تشکیل دهند.»
خیز معاونت قرآنی وزارت ارشاد برای تقویت حوزه‌های رسانه‌ای کشور در بخش‌های معرفتی و دینی
فرهیختگان در صفحه جامعه به خبر برگزاری «کارگاه رایگان روزنامه‌نگاری ویژه دانشجویان و طلاب» پرداخته و نوشته است که معاونت قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هدف پرورش استعدادهای جوان و تقویت حوزه‌های رسانه‌ای کشور به‌ویژه در بخش‌های معرفتی و دینی، یک دوره کارگاه روزنامه‌نگاری ویژه دانشجویان و طلاب ۱۸ تا ۲۸ سال را برگزار می‌کند. علاقه‌مندان به روزنامه‌نگاری می‌توانند چهار اثر منتشر شده یا نشده خود را همراه با مشخصات کامل فردی همراه با کد ملی، تحصیلات و محل تحصیل، تلفن و نشانی منزل به همراه دو قطعه عکس پرسنلی به صندوق پستی ۳۳۸ – ۱۷۱۸۵ یا پست الکترونیک qpress۹۴@gmail.com ارسال کنند. مهلت ارسال مدارک، پایان خرداد ۱۳۹۴ اعلام شده است.
بنابر این گزارش، پس از کارشناسی اولیه آثار دریافتی و مصاحبه حضوری از بین داوطلبان، کارگاه‌های روزنامه‌نگاری با حضور برگزیدگان مرحله اول برگزار خواهد شد. این کارگاه یک ماهه به صورت رایگان و با حضور بهترین استادان روزنامه‌نگاری کشور مرداد امسال برگزار می‌شود. این دوره در فاز نخست ویژه علاقه‌مندان ساکن یا دانشجو در تهران برگزار می‌شود.
پاپ در ۲۵ سال اخیر تلویزیون ندیده است/تلفن و توییترتان را کنار بگذارید و حرف زدن با یکدیگر را فرا بگیرید
واکنش‌های متعدد رهبر مسیحیان کاتولیک جهان نسبت به تکنولوژی روز دنیا و ارتباطات مجازی، چندی است نگاه رسانه‌های دنیا را به خود جلب کرده است. چندی‌پیش پاپ فرانسیس از خانواده‌ها خواسته بود آیفون و توییترشان را کنار بگذارند و بار دیگر حرف زدن با یکدیگر را فرا بگیرند. او به تازگی در اظهارنظری جدید گفته که ۲۵ سال است تلویزیون تماشا نکرده است.
شاید بتوان یکی از تاثیرات اخترع تلویزیون و گسترش شبکه‌های تلویزیونی در دنیا را به هم زدن ساعت طبیعی بدن انسان‌ها دانست. در گذشته‌های دورتر آنچه آدم‌ها را ممکن بود تا ساعاتی از شب بیدار نگه می‌داشت مطالعه کتاب یا دورهم جمع شدن آنها بود، همان چیزی که رهبر کاتولیک‌های جهان از آن به‌عنوان گفت‌وگو با یکدیگر یاد می‌کند. پاپ فرانسیس آرژانتینی آن‌گونه که خودش اظهار کرده هر شب تقریبا ساعت ۹ به رختخواب می‌رود و بعد از یک ساعت مطالعه تا چهار صبح می‌خوابد. او می‌گوید که این ساعت طبیعی بدنش شده است.
به گزارش دیلی‌تلگراف، رهبر کاتولیک‌های جهان می‌گوید آخرین باری که تلویزیون تماشا کرده است به سال ۱۹۹۰ برمی‌گردد و پس از آن با خودش گفته که «این کار من نیست» و تماشا کردن تلویزیون را کنار گذاشته است.
وی حتی نتیجه بازی فوتبال تیم محبوبش، سن‌لورنزو را از محافظان سوئیسی‌اش می‌پرسد؛ محافظانی که هر هفته از نتایج بازی‌های این تیم جدولی تهیه کرده و به او می‌دهند. پاپ همچنین در مورد عادت مطالعه نشریات نیز اعتراف کرده که تنها یک روزنامه می‌خواند و آن هم روزنامه ایتالیایی «لا ریپوبلیکا» است.
رهبر کاتولیک‌های جهان می‌گوید گاهی دلش برای پیاده‌روی آزادانه در خیابان‌ها و رفتن به پیتزافروشی تنگ می‌شود.
فرهیختگان در صفحه اندیشه به ۳ خبر کوتاه پرداخته است:
– نخستین پیش‌همایش فلسفه و علوم انسانی
به همت موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نخستین پیش‌همایش فلسفه و علوم انسانی برگزار می‌شود. این نشست با دبیری علمی مالک شجاعی‌جشوقانی قرار است یکشنبه ۱۰ خرداد از ساعت ۱۴ در این موسسه برگزار شود. ازجمله شخصیت‌هایی که در این نشست
حضور خواهند داشت غلامعلی حدادعادل، عبدالحسین خسروپناه، سیدحمید طالب‌زاده، محمدامین قانعی‌راد و سیدمحمدتقی موحدابطحی هستند که به سخنرانی خواهند پرداخت. موسسه
پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در خیابان ولیعصر(عج)، خیابان نوفل‌لوشاتو، خیابان شهید آراکلیان، پلاک ۶ واقع است.
– فلسفه تکنولوژی
به همت گروه فلسفه علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سمینار دانشجویی فلسفه تکنولوژی (از مصنوعات تکنیکی تا سیستم‌های اجتماعی تکنیکی) برگزار می‌شود. این سمینار ۱۹ خرداد ۹۴ از ساعت ۱۴ تا ۱۷ در محل سالن اجتماعات پژوهشگاه، واقع در خیابان کریم‌خان، بین خیابان سپهبد قرنی و ایرانشهر، پلاک ۱۷۸، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌شود.
– نقد کتاب اخلاق علوم‌تربیتی و روانشناسی
شماره نخست فصلنامه نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روانشناسی منتشر شد. «انتقاد، انتحال و جامعه اخلاقی» عنوان سخن سردبیر است که در آن محورهایی در نقد کتاب و اهمیت توجه به این حوزه خاص (اخلاق و روانشناسی) مطرح می‌شود. مطالب فصلنامه در شش بخش دیگر گنجانده شده‌اند.
در این شماره روزنامه فرهیختگان همچنین این مطالب منتشر شده است:
یادداشت «هشدار به طالبان» به قلم پیرمحمد ملازهی، تحلیلگر مسائل شبه‌قاره
دستور ویژه وزیر برای ثبت‌نام دانش‌آموزان افغان
گزارش نشست انجمن حمایت از حقوق کودک: «زنگ خطر اعتیاد کودکان» به قلم سعیده علیپور
راه پیش روی ایران برای مقابله با سیاست تهاجمی سعودی ها
شِکوه رئیس جمهوری از اقلیت بسیار کوچکی که بلندگوهای بزرگ در اختیار دارد
روزنامه شرق در کنار دو تیتر اصلی «دیدار با زنجانی در اوین» برای نامه درخواست ۴۰ نماینده به مسئولان قضائی و «کذب محض» برای دروغگویی مجدد رئیس دولت سابق و انتشار مستندات موافقت احمدی‌نژاد با مصاحبه دانشمندان هسته‌ای توسط شرق، با انعکاس سخنان رئیس جمهوری در سفر شهرستان‌های غرب تهران با عنوان « اقلیت کوچک، بلندگوهای بزرگ را عاریه کرده است»، این عناوین را نیز منتشر نموده است:
کارتون صفحه 15 شرق/حسین صافی
– مردم ما با مشکلات زیادی که ناشی از اقدامات گذشته است روبه‌رو هستند، اما برای حل این مشکلات و دستیابی به رونق اقتصادی مردم امیدوار هستند.
– مردم می‌دانند با شعار و ادای جملات تند، مشکلات جامعه و کشور حل‌وفصل نمی‌شود.
– باید همه در برابر توطئه‌های دشمن برای ایجاد ناامنی در منطقه و جنگ و خونریزی در کشورهای همسایه مقاومت کنیم.
– ما مصمم هستیم مشکلات را با جهان با منطق، استدلال و مذاکره به حل‌وفصل نهایی برسانیم. مردم ما با صدای بلند و رفتار مستحکم خود به همه جهانیان اعلام می‌کنند دوران خشونت و افراطی‌گری به سر آمده و همه باید با منطق، استدلال و تدبیر راه آینده را که راه توسعه است طی کنیم.
– دولت یازدهم با تیم مذاکراتی قوی در صحنه جهانی هر روز گام‌های جدیدی را برای احقاق حقوق ملت ایران برمی‌دارد. با وجود این، اقلیت بسیار کوچکی بلندگوهای بزرگ را از دیگران عاریه کرده‌اند، ولی اکثریت قاطع ملت ایران پشتیبان مسیر صلح و آشتی و مسیر تعامل سازنده با جهان هستند.
– باید همه به فرهنگ‌های مختلف احترام بگذاریم تا همدلی و اتحاد مردم بیشتر شود. ایران اسلامی باید الگوی همزیستی برای همه کشورهای منطقه باشد. شما اختلافات قومی و مذهبی را در کشورهای منطقه می‌بینید؛ بنابراین ایران باید الگوی وحدت برای همه باشد و ما باید کمکی برای مظلومان عالم و منطقه باشیم.
آمریکاستیزان شکاف‌انداختن در گنبد دشمنی با آمریکا را گناهی بزرگ می دانند/ملاحظه فرمودید که مجلسیان چگونه با «خائن»خواندن دکتر ظریف از ۲۰ ماه تلاش‌های مشارالیه قدردانی کردند؟
شرق در صفحه ۳ به نامه دکتر صادق زیباکلام به رئیس جمهوری اشاره کرده و زیر عنوان «توافق نهایی را به رفراندوم بگذارید» آورده است: «…. هر کشوری که به عضویت پروتکل الحاقی درمی‌آید، لاجرم باید یک‌سری الزامات و تعهدات آن را هم بپذیرد. اگر ما به هر دلیلی نمی‌خواهیم تعهدات و الزامات پروتکل را قبول کنیم در آن صورت از ابتدا نباید به عضویت آن درمی‌آمدیم.
جناب آقای روحانی،
دولت فخیمه شما هرگز موفق نخواهد شد به هیچ طریقی موافقت آمریکاستیزان را نسبت به رسیدن به توافق هسته‌ای با آمریکا جلب نماید و همان‌طور که ملاحظه فرمودید دست آخر هم با «خائن»خواندن دکتر ظریف از ۲۰ ماه تلاش‌های مشارالیه قدردانی کردند. شما و دولتتان جرم بزرگی مرتکب شده‌اید و آن هم شکاف‌انداختن در گنبد دشمنی با آمریکا بوده و این گناهی نیست که آمریکاستیزان بتوانند از آن به آسانی بگذرند. چاره پیشبرد توافق هسته‌ای، نه در ادامه تلاش‌های بی‌حاصل به‌منظور همراه‌ساختن آمریکاستیزان است که عرض کردم اگر در یک دستتان ماه و در دست دیگرتان خورشید را بگیرید، آمریکاستیزان با شما همراه نخواهند شد؛ بلکه راه‌حل در مراجعه به مردم و افکار عمومی یا همان رفراندوم است. اصل پنجاه‌ونهم قانون اساسی‌مان پیش‌بینی نموده که «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌توان مراجعه مستقیم به آرای مردم و همه‌پرسی نمود». گمان نمی‌کنم حتی آمریکاستیزان هم منکر شوند که در شرایط فعلی کشور از حل مناقشه هسته‌ای ما موضوعی مهم‌تر و بنیادی‌تر داشته باشیم. چرا توافق نهایی هسته‌ای با آمریکا را حسب قانون اساسی‌مان به رفراندوم نگذاریم؟»
در جیب آملی لاریجانی هم اسم هایی وجود دارد!/ با طلاب درس‌خوان کمی که داریم، نیازهای درون کشور هم برطرف نمی شود چه برسد به تامین نیازهای خارج از کشور/ برخی روشنفکران می‌خواهند بگویند که اجتهادهایی که در حوزه می‌شود به درد نمی‌خورد
روزنامه شرق در انعکاس سخنان رئیس دستگاه قضا در اختتامیه پنجمین جشنواره علامه حلی، با عنوان «حرف‌های باطل بی‌پاسخ گذاشته نشود» آورده است:
– فهم دین یکی از وظایف اصلی حوزه‌ها است و فهم کتاب و سنت، تلاش‌ها و مجاهدت‌های خود را می‌طلبد و کاری که فقها و علمای ما انجام داده‌اند در همین مسیر بوده است.
– حوزه‌های علمیه فقط با فقه و اصول سروکار ندارند بلکه علوم مختلفی وجود دارد که در آنها نیاز به پژوهش و پژوهشگر داریم.
– بعد از فهم دین باید آن را تبلیغ کرد. زمانی منبررفتن تنها وسیله تبلیغ بود، اما می‌دانیم که امروز این‌چنین نیست و اگر آنچه تحصیل کرده‌ایم را تبلیغ نکنیم، بدون استفاده می‌ماند.
– در یک نظام سیاسی مانند جمهوری اسلامی وظایفی وجود دارد که برعهده حوزه‌های علمیه است و متولی دیگری ندارد. به‌طورمثال رهبری باید یک ولی‌فقیه باشد و اعضای خبرگان، شورای نگهبان، رئیس قوه‌قضائیه، دادستان کل و رئیس دیوان‌عالی کشور باید مجتهد باشند.
– همچنین قاضی ولو اینکه لازم نیست مجتهد باشد، اما باید فتاوی فقهی را بفهمد و در قانون هم حکمی داریم مبنی‌بر اینکه قاضی نباید به دلیل سکوت قانون از حکم خودداری کند بلکه باید با استناد به فتاوی فقها حکم صادر کند.
– ما در زمانی زندگی می‌کنیم که انواع شبهات وجود دارد. گاهی با آب و رنگ حرف‌های روشنفکری و علمی طوری ترسیم می‌کنند که گویی تمام معارف حوزوی متکی به معارف بشری است و از معدن وحی خبری نیست. ببینید برخی روشنفکران گفته‌اند که معارف حوزوی سراپا مصرف‌کننده است که طبق آن می‌خواهند این را بگویند که اجتهادهایی که در حوزه می‌شود به درد نمی‌خورد.
– ما ممکن است بگوییم این حرف‌ها باطل است، اما همین باطل‌ها را در ذهن جوانان ما می‌کنند. حتی در حوزه‌های علمیه پایگاه درست می‌کنند. شما ببینید یک‌دفعه یک فاضلی بدون توجه به اینکه این حرف‌ها وابسته به کجاست، حرف‌هایی می‌زند که برخاسته از همین چیزهاست.
– فقه امروز ما نیاز به کار تخصصی دارد، بحث‌هایی که در باب ربا، مالیات، وقف، پول و امور بانکی مطرح می‌شود نیاز به کار دارند. من نمی‌خواهم اسم برخی مراجع را ببرم که درباره بانک‌ها چه حرف‌هایی می‌زدند و اصلا شخصیت حقوقی را قبول نداشتند. حال آنکه اگر شخصیت حقوقی را قبول نداشته باشیم، خواهیم دید که چه مشکلاتی ایجاد خواهد شد. تمام اینها مسائلی است که باید روی آنها کار شود.
– نیروهایی که امروز داریم، محدود هستند و میزان طلاب درس‌خوان ما جواب‌گوی نیازهای درون کشور نیست چه برسد به اینکه بخواهیم نیازهای خارج از کشور را پاسخ دهیم.
– امروز ما را تحت بمباران و هجمه‌های حقوق‌بشری قرار می‌دهند، اما ما باید بحث کنیم و بگوییم اصلا این حقوق‌بشر که شما از آن صحبت می‌کنید چیست؟ و حقوق‌بشری که از آن همجنس‌بازی درمی‌آید از کجا آمده است؟
یک بزرگوار مدعی بود که آزادی رسانه منافات ندارد با اینکه به افراد توهین و افترا زده شود. من در جایی عرض کردم رسانه‌های امروز را ببینید که از رسانه‌های مجازی تا فیزیکی به هرکسی می‌خواهند توهین می‌کنند.
همه کاستی‌های فرهنگی ناشی از کمبود بودجه نیست، گاهی ناشی از اراده یا طرز فکر مجریان است
روزنامه شرق در شماره امروز خود، پاسخ علی مطهری به نامه صادق زیباکلام را منتشر ساخته و توضیح داده است که زیباکلام چندی پیش در نامه به علی مطهری، این سؤال را طرح کرده بود که بودجه فرهنگی نهادهایی که هرکدام خود را متولی فرهنگ کشور می‌دانند، به کجا می‌رود؛ علی مطهری روز گذشته به این نامه پاسخ داد.
نکات اصلی و مهم این پاسخ به این شرح است:
– بودجه وزارت ارشاد را در قیاس با مجموع بودجه سایر سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی ناچیز دانسته‌اید درحالی‌که وزارت ارشاد در قبال عملکرد خود به مجلس و سایر نهادهای نظارتی پاسخ‌گوست و آنها پاسخ‌گو نیستند و منتقدان هم همواره مطالبات فرهنگی خود را از دولت طلب می‌کنند….
– اینکه وزارت ارشاد و به‌طورکلی دولت نسبت به ناهنجاری‌های فرهنگی مورد سؤال و انتقاد قرار می‌گیرد و آن سازمان‌ها و نهاد‌ها مورد سؤال واقع نمی‌شوند، از آن جهت است که دولت قدرت اجرائی دارد و ضابطان قانونی تحت فرمان دولت هستند.
– همه کاستی‌های فرهنگی ناشی از کمبود بودجه نیست بلکه گاهی ناشی از اراده یا طرز فکر مجریان است.
– درحال‌حاضر تقسیم بودجه فرهنگی میان سازمان‌ها و نهادهای مختلف چندان عادلانه و براساس ارزیابی عملکرد آنها در سال‌های گذشته نیست. دولت باید در زمان تنظیم لایحه بودجه ارزیابی کاملی از فعالیت سال گذشته این سازمان‌ها و نهاد‌ها داشته باشد و بودجه سال آینده آنها را به نسبت کارآمدی و تأثیرگذاری آنها معین کند.
– با توجه به فرهنگی و ایدئولوژیک‌بودن انقلاب ما صرفا نمی‌توان کشورهای دیگر را مقیاس قرار داد.
بودجه مطالعات وقتی داده می شود که بحران‌ها ملموس شود/شناخت دینی مردم آسیای مرکزی قابل مقایسه با شناخت دینی در ایران، افغانستان و جهان عرب نیست
اعتماد در ۶ و ۷ به پوشش خبری میزگرد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با موضوع جریان‌شناسی گروه های افراطی پرداخته و عنوان «بمب ساعتی بنیادگرایی در آسیای میانه» را برای گزارش نفیسه نیکبخت انتخاب کرده است. در این میزگرد، این سخنان مطرح شده است:
دکتر الهه کولایی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران:
– اسلام چه نقشی در کشورهای آسیای مرکزی دارد؟ در دوره شوروی با استفاده از همه ابزارهای سخت و نرم و همه امکانات آموزشی و پرورشی و هنر سعی کردند تا اسلام را در مناطق تحت کنترل خود از بین ببرند، اما پس از فروپاشی مطرح شد که اسلام چه نقشی در این مناطق دارد؟ اسلام بخشی از هویت مردم این مناطق است که در شکل‌گیری هویت جدید این مناطق، مؤلفه تعیین‌کننده‌ای است. اما مسئله این است که کدام اسلام؟
– در دهه‌های گذشته به‌ویژه در دهه ۹۰، ایران به‌عنوان عامل تهدید مطرح شده است ولی نشان داده شده که ایران ظرفیتی برای تبدیل‌شدن به تهدید بنیادگرایی در این مناطق ندارد. به‌هرحال جمعیت این مناطق به‌جز عده اندکی در منطقه بدخشان کوهستانی، اهل سنت هستند و با مدل سیاسی جمهوری‌اسلامی تناسبی پیدا نمی‌کنند. اما تجربه نشان داده که در این مناطق پتانسیل افراط‌گرایی وجود دارد که امروز با وجود داعش این مسئله خطیر‌تر شده است…..
– باید هم پدیدار‌شناسی و هم محیط‌شناسی کنیم، بودجه به مطالعات اختصاص نمی‌یابد و وقتی بحران‌ها به‌صورت ملموس حس می‌شود، تازه به این حوزه توجه می‌شود.
فقر دینی و اقتصادی؛ عامل پیوستن به داعش
دکتر علی‌اشرف مجتهدشبستری، نخستین سفیر جمهوری‌اسلامی ایران در تاجیکستان:
– آسیای مرکزی جزء اولین مناطقی بوده که به اسلام گرویده است. بنابراین اسلام چیز جدیدی در این منطقه نیست و شوروی با همه تلاشش برای اینکه در این منطقه اسلام‌زدایی کند، موفق نشده است. من خاطرات زیادی از دوره سفارتم دارم که مردم این منطقه چگونه با چنگ و دندان هویت اسلامی خود را حفظ کردند. اما به‌هرحال این ۷۰ سال سلطه باعث شده بعضی مسائل دینی کم‌رنگ شود. دانش این مردم از اسلام کمتر بوده است چون دسترسی به این منابع کم بوده است، به‌ویژه اینکه خط آنها تغییر کرده است.
– نکته‌ای که وجود دارد این است که مفتی‌های کشورهای آسیای مرکزی معمولا بسیار کم‌سواد هستند. جوان‌های تاجیک دسترسی‌شان به منابع اسلامی کمتر است…. یک میلیون جوان تاجیکی درآمدشان و کارشان در روسیه است و بدترین شرایط و توهین‌ها را در روسیه متحمل می‌شوند. در چنین شرایطی چچنی‌ها تحت نظر داعش به سادگی طعمه‌های خود را از بین اینها پیدا می‌کنند. الان مطابق آمار رسمی ۳۰۰ نفر و مطابق آمار غیررسمی ۱۰۰۰ نفر از تاجیکستان و به طور کلی ۴۰۰۰ نفر از آسیای مرکزی در سوریه و عراق هستند.
حتی برخی از فرزندان مقامات تاجیکی هم در آنجا هستند.
لزوم پدیدار‌شناسی داعش
اما به نظر محسن محمدی، رئیس اداره دوم مشترک‌المنافع و قفقاز وزارت امور خارجه :
– در منطقه آسیای مرکزی به‌صورت بالقوه تهدید بنیادگرایی وجود ندارد ولی شرایطی چون اختلافات مرزی، رقابت قدرت‌های منطقه‌ای، بحران هویت‌های ملی، فقر دانش دینی، تأثیرات اندیشه‌های دینی خارج از آسیای مرکزی بر این منطقه، بحران جانشینی رهبران، ساختارهای استبدادی سکولار باقی مانده از شوروی سابق، قاچاق مواد مخدر، فقر و شکاف‌های طبقاتی می‌تواند امکان گسترش و تبدیل به تهدیدشدن افراط‌گرایی در این منطقه را تقویت کند.
– شناخت دینی مردم این منطقه قابل مقایسه با شناخت دینی در ایران، افغانستان و جهان عرب نیست. نوعی اسلام صوفی مسلک، عاقبت‌نگر و عافیت‌گرایانه است نه اسلام داعشی، به همین دلیل تهدید در این منطقه بالقوه نیست. عامه مردم تا همین چند سال پیش وقتی از آنها سؤال می‌پرسیدی؛ دینت چیست؟ می‌گفتند: الحمدلله مسلمانم. بیشتر از این و درباره اینکه چه شاخه‌ای از دین هستند نمی‌گفتند. الان هم اکثریت این‌گونه‌اند، اما به‌هرروی همین شرایط بدی که در این کشورها مانند پاسخ‌گونبودن مفتی‌ها و روحانیون منطقه دربرابر جوانان که باعث رجوع آنها به کشورهای عربی می‌شود موجب گسترش تهدید افراط‌گرایی در این منطقه است. همچنین اختلاط مسائل دینی و مسائل قومی و قوم‌گرایی و قبیله‌ای برای مثال شمال و جنوب‌شدن است.
– گرایش‌های اسلامی در این مناطق مانند اسلام سنتی و محافظه‌کار مطابق با مذهب حنفی، اسلام صوفیانه، اسلام شیعی و اسماعیلیه و حتی سلفیان میانه‌رو تهدید برای حکومت‌ها به‌شمار نمی‌رود. تنها دیدگاه سلفی‌های تندرو است که ضد حکومت‌های منطقه‌اند.
– دین و مذهب به‌طور طبیعی و بدون دخالت خارجی در این منطقه وجود دارد. گرچه در آغاز انقلاب ایران، رهبران این کشورها هراس از صدور انقلاب داشتند و این باعث شیعه‌هراسی و ایران‌هراسی آنها بود، ولی باید پذیرفت با توجه به ماهیت مذهب در ایران و آسیای مرکزی، جمهوری‌اسلامی عملا دخالت مذهبی در این منطقه نداشته و تهدیدی عملی برای این منطقه محسوب نشده است.
– ما باید با دانشگاه‌های تاجیکستان بحث‌های دینی را در سطح دانشگاهی انجام دهیم، باید قبول کنیم جوان تاجیکی دیگر آن جوان دیروز نیست و برایش سؤال پیش می‌آید. با وجود فقر دانایی مذهبی در این منطقه ما باید از راه درست وارد شویم
میز مذاکره سربازان دیپلماسی کشور، میز جنگ با کفر است/ به خاطر اینکه حرم امام، خانه تکریم و تعظیم مردم است برایش ۲۵ سال هزینه کردیم/هنوز تا رسیدن به حرم امام فاصله داریم/حرم را طوری ساخته‌ایم که تا ۵۰۰ سال عمر کند و زلزله تخریبش نکند/ منتقدان هزینه ساخت و ساز حدم امام شاید دوست ندارند مردم در شب‌های تابستان در کنار امام استراحت کنند
شرق به نقل از سایت جماران سخنان محمدعلی انصاری،سرپرست موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی را منعکس ساخته است که در آن به این نکات پرداخته شده است:
– برگزاری همزمان نیمه شعبان و سالگرد رحلت امام چه در حرم مطهر امام و چه در کشور عزیز اسلامی‌مان، منافاتی با یکدیگر ندارد و شاید تقارن این دو مناسبت باعث شود وجوه اشتراک و قرابت‌های مکتب سیاسی و راه و اندیشه امام و مکتب انتظار را بررسی کنیم و تطبیق دهیم.
– مراسم امسال را با دو هدف پیش خواهیم برد؛ اول اینکه امام محوریت وحدت است و ولایت فقیه محور وحدت است؛ جامعه اگر بخواهد به پیش رود باید حول این محور حرکت کند. دوم اینکه باید از این وحدت، به‌گونه‌ای بهره‌برداری کنیم که در عرصه‌های مختلف نیازمند به آن هستیم. پیام ما در ۱۴ خرداد علاوه‌بر وحدت و همدلی این است که ما یک‌دل و یک‌زبان حامی کسانی هستیم که در میدان مبارزه دیپلماسی با تمام ابرقدرت‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
– اگر کسی، شیعه‌ای و طرفدار امامی در ذهن و فکرش این‌گونه جاری باشد که سربازان دیپلماسی بر سر میز مذاکره جز جنگ با کفر کار دیگری دارند، سخت در اشتباه است. باید این سربازان نام‌آوری که ملت به آنها افتخار می‌کند را پشتیبانی کنیم.
– درباره بحث حرم این اطمینان و این وعده را به رسانه‌ها می‌دهم که کامل صحبت کنم؛ چراکه حرم امام یک دوره ۲۵ساله را برای آماده‌سازی خود پشت‌سر گذاشته است.
– تصور این‌گونه است که حرم امام با زندگی شخصی ایشان متفاوت است. در نگاه نخست به ما می‌گفتند حرم امام، خانه و فرش زیر پای مردم نیست. باید بگوییم حرم امام یعنی خانه تکریم و تعظیم مردم؛ آیا این سخن را من و یادگاران امام ابداع کردیم؟ اینکه من یک روز موظف به ساخت حرم شدم، با این نگاه این کار را انجام دادم که اینجا خانه مردم است، همان‌طور که خانه خدا خانه مردم است.
– هنوز هم تا رسیدن به حرم امام فاصله داریم. حرم را به‌‌نحوی ساخته‌ایم که با توجه به اینکه کشورمان در منطقه‌ای زلزله‌خیز قرار دارد، به امید خدا تا ۵۰۰ سال عمر کند. با توجه به شرایط کشورمان به‌سادگی نمی‌توانیم یک بنای کاه گلی بسازیم که با کوچک‌ترین اتفاقی فرو بریزد.
– پای فعالیتی که برای ساخت حرم امام انجام داده‌ایم می‌ایستم؛ البته از تمامی نظرات، انتقادات و به‌اشتراک‌گذاشتن طرح‌ها در دانشگاه‌ها استقبال می‌کنیم اما اینکه فردی بگوید چون امام ساده‌زیست بودند پس نیازی به حرم ندارند را نمی‌پذیریم چراکه شاید آن فرد دوست نداشته باشد مردم در شرایطی مانند شب‌های تابستان در کنار امام استراحت کنند. انصاری درخصوص پذیرایی از میهمان‌های شهرستان‌ها و استان‌ها، گفت: با توجه به سه روز تعطیلی که در پیش‌روست، جمعیتی بالغ بر ۸۰۰ هزار نفر به حرم خواهند آمد که برنامه‌ریزی‌ها توسط نیروهای بسیج، استانداران و فرمانداران سراسر کشور انجام شده است و وسایل پذیرایی و انتقال آماده است و این جمعیت جدا از جمعیتی است که به صورت خودجوش خاصه مردم تهران در مراسم شرکت خواهند کرد.
در این شماره روزنامه شرق همچنین این مطالب منتشر شده است:
یادداشت «استانداردهای دوگانه اصولگرایان» به قلم مسعود کاظمی
مطهری: تندروها نمی‌خواهند فضای جامعه عادی شود
هیچ کودک افغان محروم از تحصیل نمی‌ماند
جواد لاریجانی: فردا می‌گویند زیر دستشویی خانه فلان مسئول اورانیوم است
کوچک‌زاده: یک آدم فاسد فیلم را منتشر کرد
کارتون صفحه 16 شرق/مهدی عزیزی
دین آنلاین، روزنامه های «فرهیختگان» و «شرق» را با این عناوین اقتباسی مرور کرده است: «دانشگاهیان چند هفته ای صبر کنند، مصونیت قضایی آزاداندیشی از راه خواهد رسید!»، «کمک به سوریه و عراق، به صرفه تر از جنگ در کشور است»، « درک اولین متفکران ما، مانند مرحوم نایینی از دولت مدرن، درک دموکراتیک بود»، « نایینی سرانجام به این نتیجه رسید که با مشروطه «دفع افسد به فاسد» می‌کنیم»، «خیز معاونت قرآنی وزارت ارشاد برای تقویت حوزه‌های رسانه‌ای کشور در بخش‌های معرفتی و دینی»، « پاپ در ۲۵ سال اخیر تلویزیون ندیده است»، «شِکوه رئیس جمهوری از اقلیت بسیار کوچکی که بلندگوهای بزرگ در اختیار دارد»، « آمریکاستیزان شکاف‌انداختن در گنبد دشمنی با آمریکا را گناهی بزرگ می دانند/ملاحظه فرمودید که مجلسیان چگونه با «خائن»خواندن دکتر ظریف از ۲۰ ماه تلاش‌های مشارالیه قدردانی کردند؟»، «در جیب آملی لاریجانی هم اسم هایی وجود دارد!/ برخی روشنفکران می‌خواهند بگویند که اجتهادهایی که در حوزه می‌شود به درد نمی‌خورد»، «همه کاستی‌های فرهنگی ناشی از کمبود بودجه نیست، گاهی ناشی از اراده یا طرز فکر مجریان است»، « بودجه مطالعات وقتی داده می شود که بحران‌ها ملموس شود»، « میز مذاکره سربازان دیپلماسی کشور، میز جنگ با کفر است/ به خاطر اینکه حرم امام، خانه تکریم و تعظیم مردم است برایش ۲۵ سال هزینه کردیم/حرم را طوری ساخته‌ایم که تا ۵۰۰ سال عمر کند و زلزله تخریبش نکند»بررسی مطبوعات/ چهار‌شنبه ۶ خرداد (۱)
