محقق داماد: بعد از ۳۷ سال هنوز نتوانستیم اخلاق را نهادینه کنیم
اعتماد در این شماره با ارائه گزارشی از همایش «نقش پژوهش در فرایند قانون‌گذاری»، سخنرانی نقدی و جلیلی در همایش «گذار علوم سیاسی غربی به علوم اسلامی» را رسانه‌ای کرده و در چهار مطلب مجزا به موضوع علوم انسانی و حواشی آن در این روزها پرداخته است.
روزنامه اعتماد در صفحه 3 گزارشی از چهارمین همایش ملی «نقش پژوهش در فرایند قانون‌گذاری» منتشر ساخته و در بخشی از آن به روایت سخنرانی آیت‌الله محقق داماد و انتقاد او از نهادینه نشدن اخلاق در جامعه پس از ۳۷ سال پرداخته است.
وی اجتهاد مستمر را پشتوانه تقنینی کشور و سنگین کننده بار مسوولیت نمایندگان دانسته و به این نکات اشاره نموده است:
– در اصل ۲ قانون اساسی یکی از پایه‌های حکومت جمهوری اسلامی اجتهاد مستمر است اما ضمانت اجرای این اصل در قانون اساسی قید نشده است.
– حقوق اسلامی پرتوان است که آن هم با اجتهاد‌مستمر و نگاه‌های عالمانه و تفکر علمی آن گونه که باید دنبال نشده است.
– اگر کسی لایحه مطرح می‌کند باید با پشتوانه اجتهاد مستمر همراه باشد، گرچه پیشرفت علم در برخی نقاط قابل قبول و مایه سرافرازی بوده است و گرچه در امر پزشکی پیشرفت‌هایی داشتیم ولی چرا در علم پزشکی اخلاق پیش نرفته است؟
-گریه‌آور و شرم‌آور است که در یکی از شهرستان‌های کشورمان مادری پول بخیه فرزندش را نداشته و پزشکان بخیه آن کودک را کشیده‌اند. خدا کند این مساله دروغ باشد وگرنه برای این انحطاط اخلاقی باید بنشینیم و گریه کنیم، ۳۷ سال تلویزیون دست ما بوده اما چطور نتوانستیم اخلاق را آموزش داده و نهادینه کنیم.
جلیلی: قدرت ارایه مدل توسط اندیشه دینی، غرب را نگران می‌کند
اعتماد در صفحه 3 سخنان سردار محمد‌رضا نقدی، رییس سازمان بسیج مستضعفین و سعید جلیلی، نماینده رهبری در شورای‌عالی امنیت ملی در همایش «گذار علوم سیاسی غربی به علوم اسلامی» را منعکس نموده و از قول سردار نقدی به این نکات پرداخته است:
– جوانان ایران به دانشگاهی می‌آیند که آن را مرکزی وابسته به نظام اسلامی می‌دانند، اما در این دانشگاه آموزه‌های سکولاریسم در رشته‌های علوم انسانی و به خصوص علوم سیاسی به دانشجویان تدریس می‌شود.
– در مبنای سکولاریسم، دین از سیاست جداست، در حالی که اسلام دیانت را عین سیاست می‌داند. سکولاریسم حجت را به اکثریت می‌داند، اما دین می‌گوید حاکمیت متعلق به خداست. همچنین علم سیاست می‌گوید سیاست، علم کسب قدرت است و اخلاق و ارزش‌ها را نسبی می‌داند در حالی که اسلام کسب قدرت به هر قیمتی را نمی‌پذیرد.
– امروز وابسته هستیم که رهبری مرتب نسبت به مسائل روز تحلیل دهند تا تحلیلی براساس علوم سیاسی اسلامی داشته باشیم، در دانشگاه‌ها تحلیل‌ها براساس علوم سیاسی اسلامی نیست و دانشگاه‌های ما هیچگاه به تحلیلی که امام رسیدند در هیچ کدام از حوادث انقلاب دست نیافتند، چون از علوم سیاسی غربی سیاست نه شرقی و نه غربی بیرون نمی‌آید.
سعید جلیلی نیز در این همایش گفته است:
-نگرانی غرب از چند سانتریفیوژ ما نیست، بلکه آنها نگران تفکری هستند که روز به روز غنی‌سازی می‌شود و شکل پیدا می‌کند.
– امروز صحبت از اندیشه دینی، اقتضائات خاصی دارد، اندیشه دینی قدرت ارایه مدل دارد و همین است که غرب را نگران می‌کند و آنها دغدغه‌شان این است که اندیشه دینی تکثیر پیدا کند همان‌طور که در مردم‌سالاری دینی الگویی ارایه کرد که همه را به چالش کشید.
-در تمام تعاریف مربوط به دولت دو مفهوم حکم و طاعت مطرح است و اندیشه دینی هم در این موضوعات بحث‌های دقیق و صریح دارد و حکم و ملک را برای خدا می‌داند و معتقد است که حکم باید از آن کسی باشد که مبدا ربوبی است و غیر از این را جاهلیت می‌داند. بنابراین جاهلیت مدرنی که امروز به همین مبناست، حکم و طاعت را در جایی قرار می‌دهد که خودش محتاج و ضعیف است.
تأملات در روشنفکری ادامه دارد
این روزنامه در صفحه 7 چهارمین بخش از نوشتار موسی اکرمی، استاد فلسفه دانشگاه علوم تحقیقات با عنوان «تأملاتی در روشنفکری» را به چاپ رسانده و در این نوبت، از «روشنفکری‌پژوهی» نوشته است.
نگارنده با اشاره به سودمندی‌‌‌های روشنفکری‌پژوهی، دوازده مورد از آنها را برشمرده و به تفصیل به هر یک از «گروه‌های روشنفکری پژوه» پرداخته است.
در بخشی از این یادداشت، در معرفی «روشنفکر فرضی» می‌خوانیم:
«روشنفکران فرضی عبارتند از روشنفکران نوعی یا چهره‌های آرمانی‌شده‌ای از روشنفکران خاص، که از یک سو چهره عام آنان به کمک گونه‌ای از استقراء استنتاج می‌شوند و از سوی دیگر خود در محک زدن روشنفکران خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. ازاین رو، ضمن آنکه در برآیندگیری و رسیدن به نوعی تصویر انتزاعی از روشنفکران یا دستیابی به نوعی مفهوم کلی از روشنفکر به همه ویژگی‌ها و نقاط قوت و نقاط ضعف روشنفکران خاص توجه می‌شود، سرانجام تصویری پدید می‌آید که تفاوت‌هایی را با روشنفکران خاص نشان می‌دهد و این تصویر، البته، با ورود چهره‌های هرچه بیشتری از روشنفکران خاص به حوزه توجه و بررسی تغییر می‌کند. بدین سان یافته‌های پژوهشی مستقیم و نامستقیم از یک یا چند روشنفکر خاص در شرایط خاص را می‌توان بر پایه معیارهایی در قالب نظریه، به صورت گزاره‌های هرچه عام‌تر، در حوزه روشنفکری‌پژوهی عرضه کرد…..»
افراط و تفریط برای جایگاه و کارکرد علوم انسانی
روزنامه اعتماد در این شماره، در مطالب متعددی به موضوع علوم انسانی پرداخته و این عناوین را منتشر ساخته است:
-گزارش «ابهام در سرنوشت رشته علوم انسانی»؛ گزارشی از بررسی‌های گروه مدرسه این روزنامه
-یادداشت «علوم انسانی گرفتار تفریط و افراط » به قلم شهین دخت میان‌دشتی، مسوول صفحه مدرسه در این روزنامه
-یادداشت «علوم انسانی چیست و به چه کار می‌آید؟» به قلم دکتر عباس حاتمی
-نکته/مدارس فرهنگ و اسلامی کردن علوم انسانی
-نکته/علوم انسانی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
در یادداشت «علوم انسانی گرفتار تفریط و افراط» به قلم شهین دخت میان‌دشتی، با اشاره به توجه رسانه‌ها به علوم انسانی در چند روز اخیر به بهانه تفکیک مدارس رشته علوم انسانی، نظرات مطرح شده در قالب سه گروه تقسیم‌بندی شده است:
1- آن دسته از افراد که چندین سال است با احساس مسوولیت جریانی، علوم انسانی را به دور از سایر رشته‌ها و در مدارس خاص مورد توجه قرار داده‌اند در واکنش به اعلام این خبر با حمایت ضمنی، از این طرح استقبال کردند….
2-طیفی که گویا آتشی به انبار باروت‌شان افتاده به یکباره انفجارآمیز واکنش‌های تندی به خبر اعلام ثبت‌نام دانش‌آموزان رشته علوم انسانی در مدارس فرهنگ نشان دادند…. و ماجرا را به شدت سیاسی کردند….
3- دسته سومی که به ابعاد دیگر طرح نیز نظر دارند و صرف‌نظر از اینکه اصل خبر درست باشد یا نه و در عمل اجرایی شود یا نه، به این موضوع به صورت همه‌جانبه و حرفه‌ای نگریستند.
نگارنده چنین جمع بندی نموده که «اگر بپذیریم کسانی که نسبت به تحولات علوم انسانی در مدارس و دانشگاه بی‌تفاوتند جزو افراد گروه نخست هستند و کسانی هم که واکنش‌های گسترده و تند نشان می‌دهند جزو دسته دوم خواهند بود باید این گونه نتیجه‌گیری کنیم که واقعیت جایگاه و کارکرد علوم انسانی در کشورمان به خاطر تفریط و افراط دچار انحراف شده است و برای بهره‌مندی از کارکرد واقعی علوم انسانی نیازمند رویکردی معقول، منطقی و حرفه‌ای و علمی هستیم.»
دیگر عناوین برگزیده «اعتماد» امروز:
چه کسی رییس‌جمهور اسبق را غیرشیعه و داعشی عنوان کرد؟ / علی مطهری: سردار نقدی اخیرا در یکی از سخنرانی‌های خود آقای خاتمی را فردی غیرشیعه و غیرسیاسی خوانده بود. از وزیر دفاع و نیروهای مسلح خواستار پیگیری این مساله شدیم تا تذکر لازم را به سردار نقدی بدهند.
رییس پلیس راهور تهران: در طول هشت ماهه امسال بیش از ۴۰ هزار مورد برخورد با بدحجابی انجام شده است و در اغلب این موارد خودروی بدحجابان توقیف و وسیله نقلیه‌شان به مقام قضایی معرفی شده است.
ابراهیم موسی، سخنگوی جنبش اسلامی نیجریه: حمله نیروهای ارتش نیجریه به مقر شیعیان در زاریا از قبل برنامه‌ریزی شده بود و هدف آن ریشه‌کن کردن شیعیان این کشور بوده است/ مقامات نیجریه ما را از دسترسی به محل حمله محروم کرده‌اند، اما مسوولان سردخانه تایید کرده‌اند که دست‌کم ۸۰۰ جسد به این محل منتقل شده و در میان قربانیان، اجساد ۷۸ زن نیز دیده می‌شود.
اعتماد در این شماره با ارائه گزارشی از همایش «نقش پژوهش در فرایند قانون‌گذاری»، سخنرانی نقدی و جلیلی در همایش «گذار علوم سیاسی غربی به علوم اسلامی» را رسانه‌ای کرده و در چهار مطلب مجزا به موضوع علوم انسانی و حواشی آن در این روزها پرداخته است.مرور مطبوعات/ چهار‌شنبه 25 آذر / روزنامه اعتماد
