حکومت دینی، محل اختلاف موافقان و مخالفان بازرگان

غلامعباس توسلی: فقط مهندس بازرگان می‌توانست با روحانیت سازگار باشد
روزنامه شرق که عناوین اصلی دوهزار و پانصدمین شماره خود را به گزارش­ هایی درباره «تعریف جرم سیاسی» و «نامه های معترضان به رد صلاحیت ­ها به آیت­ الله جنتی» اختصاص داده، به بهانه سالگرد درگذشت «مهندس مهدی بازرگان» به انتشار یادداشت­ ها و گفتگوهایی در صفحات 6 و 7 پرداخته است.

نزهت امیرآبادیان در مقدمه گفتگو با دوتن از یاران و منتقدان سرسخت او، به بخشی از پیام تسلیت رهبری به مناسبت درگذشت او در سال 1373 اشاره کرده و آورده است: «ایشان یکی از مبارزین دیرین با رژیم ستم‌شاهی و نیز از جمله پیشروان ترویج و تبیین اندیشه‌های ناب اسلامی با زبان و منطق و شیوه نوین بود و از این رهگذر بی‌شک در چشم همه علاقه‌مندان به گسترش و رواج ایمان اسلامی در میان طبقات تحصیل‌کرده در دوران خفقان و دین‌زدایی رژیم پهلوی، دارای شأن و ارزش به‌خصوصی بود.»

خبرنگار شرق در گفتگو با «دکتر غلامعباس توسلی»، از نسبت نگاه مهندس بازرگان با اندیشه دینی پرسیده و از قول این عضو نهضت آزادی می نویسد: «دوست و دشمن می‌گفتند فقط مهندس بازرگان هستند که می‌توانند با روحانیت سازگار باشند، چون ایشان قرآنی هستند و می‌توانند دولت اسلامی تشکیل دهند….

داعیه مهندس بازرگان{در پست نمایندگی مجلس} این بود که ما در موقعیت اپوزیسیون قرار بگیریم؛ اپوزیسیونی قانونی که می‌تواند انتقاد کند. مهندس بازرگان می‌گفتند…. این مانند امر به معروف و نهی از منکر است که در جمهوری اسلامی مورد قبول و واجب است.»
 

محمد نبی‌حبیبی: بازرگان به حکومت دینی ذره‌ای اعتقاد نداشت
این روزنامه در همین زمینه به گفتگو با «محمد نبی‌حبیبی»  از منتقدان سرسخت بازرگان پرداخته و بر این نکته تاکید کرده که «او به حکومت دینی ذره‌ای اعتقاد نداشته و در امر حکومت سکولاریستی فکر می‌کرده است».
 
دبیر کل حزب مؤتلفه اسلامی با اشاره به آنچه او «اختلاف مبنایی امام با مهندس بازرگان» نامیده، می­ گوید: «عامل اصلی اختلاف را در تضاد نهضت آزادی و امام در موضوع حکومت دینی می‌دانم».

‌

«اسلامی، ایرانی و مصدقی بودن» خصیصه بازرگان و اعضای نهضت بود
روزنامه شرق با چاپ یادداشت «بازرگانی که من شناختم» به قلم «لطیف صفری» نماینده مجلس دوره اول و دوم، از اسلام به عنوان یکی از پایه­ های نهضت آزادی در کنار «ایرانی»بودن و «مصدقی»بودن یادکرده و نوشته است: «بازرگان یک شخصیت استثنایی بود که مسائل مملکت برایش اهمیت زیادی داشت، جهاد و شهادت برایش جدی بود، نهی از منکر یکی از نگرانی‌های ایشان بود…. مهدی بازرگان در زمره کسانی مانند امیرکبیر، قائم‌مقام فراهانی، مصدق و دیگرانی بود که گرفتار قدرت نمی‌شدند. مهندس به‌خاطر خردی که داشت، گرفتار قدرت نشد. ایشان شخصیتی محبوب قلب‌های مردم بود.»
 
 

 آملی لاریجانی: در باب حقوق بشر به‌عنوان مقوله‌ای فلسفی و دینی کار چندانی صورت نگرفته است
 شرق در صفحه 2 سخنان آیت الله آملی لاریجانی در جلسه ستاد حقوق بشر را منعکس ساخته و از قول وی نوشته است: «گرچه فقهای مسلمان در طول تاریخ و به‌ویژه در قرن‌های اخیر در باب حقوق به‌صورت مبنایی مباحث فنی و دقیقی را مطرح کرده‌‌اند که این مضامین در جای خود قابل عرضه است ولکن متأسفانه در باب حقوق بشر به‌عنوان مقوله‌ای فلسفی و دینی کار چندانی صورت نگرفته است».

معادی: در فیلمی بازی نمی‌کنم که با دینم و مردمم ضدیت داشته باشد
این روزنامه در صفحه 14، گزارش فرانک آرتا از نشست مطبوعاتی چند تن از عوامل فیلم «کمپ ایکس‌ری» را به چاپ رسانده و با اشاره به‌ نامه «تقدیر مرکز عمومی امور مسلمانان هالیوود از پیمان معادی» نوشته است: «ما این افتخار را داریم که از شما به عنوان مسلمانی که با بازی در فیلم «کمپ ایکس‌ری» فضای مناسبی را برای اعتراض به رفتارهای ضدبشری نسبت به مسلمانان زندانی‌شده، ‌رقم زدید، یاد می‌کنیم.»

پیمان معادی درباره این فیلم که به موضوع بازداشتی‌های گوانتانامو و رفتارهای خشونت‌آمیز سربازان آمریکایی با آنان پرداخته، گفت: «من شاید بتوانم بفهمم که علت اعتراض به این فیلم در آمریکا چیست، اما دلیل اعتراض برخی‌ها در ایران به این فیلم را قطعا نمی‌فهمم!

من به عنوان یک ایرانی و مسلمان در فیلمی بازی نمی‌کنم که با دینم و مردمم ضدیت داشته باشد و در تمام انتخاب‌هایم این نکته را لحاظ می‌کنم. در ایران با این بودجه‌، چگونه می‌توان چنین فیلمی در ضدیت با نگاه میلیتاریستی ارتش آمریکا ساخت؟ ضمنا این فیلم متعلق به سینمای مستقل آمریکا و به‌اصطلاح No budget film است و نه هالیوودی. فیلم‌های هالیوودی، ‌روند دیگری را دنبال می‌کنند.

جالب است که در آمریکا از من مسلمان به دلیل بازی در این فیلم تقدیر می‌کنند و در ایران موردنقد واقع می‌شوم که ضدمسلمان و ضدایران هستم!»
 
 
 
دیگر عناوین برگزیده «شرق» امروز:
 
رئیس‌جمهور: زندگی امام یازدهم(ع) به ما می‌گوید تحریم و در حصر و محاصره‌بودن چه معنایی دارد، چراکه آن امام در همه دوران زندگی‌اش در محاصره بود.
 

مسعود رایگان: هنر خوراک معنوی جامعه را تأمین می‌کند.
 

عکس/ روز تقدیر از «خدای بخت» در چین