میانجی‌های ایران و عربستان به صف شدند

بررسی پیامد نظام‌های کلامی «شریعتی»، «صاحب تئوری قبض و بسط» و «ملکیان»
روزنامه اعتماد بازنویسی مقاله «روشنفکران ایرانی و بحران مخاطب» به قلم محمد جواد غلامرضاکاشی استاد دانشگاه علامه طباطبایی را با عنوان «زبان، روشنفکری دینی و خلق سوژه قدرتمند» در صفحه 7 به چاپ رسانده و طی آن، به پاسخگویی به نکات انتقادی برخی صاحب­نظران همچون دکتر حاتم قادری، دکتر جلال توکلیان و دکتر سیدعلی میرموسوی پرداخته است.

وی که جوانان طبقات متوسط و تحصیلکرده شهری را مخاطبان اصلی روشنفکران می­ داند، حیات معنوی و آزاد برای آنها را در صورتی که نتوانند در جایی که زندگی می‌کنند، احساس انس و خویشاوندی کنند، سودای رفتن داشته باشند، یا با کینه و اندوه زندگی کنند، بلاموضوع ارزیابی کرده است.
 
وی که نقطه عزیمت خود را کاربرد و کاربست کلام روشنفکران در عمل می داند، با دسته بندی خانواده، مالکیت، اقتدار و ارزش‌های اخلاقی به عنوان واقعیت نهادی، جامعه را چیزی جز کثرتی از این دست واقعیات نهادی تعریف نمی­ کند.
 
این استاد دانشگاه در ادامه به بررسی پیامد نظام‌های کلامی سه روشنفکر دینی شاخص پرداخته و دکتر شریعتی را در تولید یک هویت جمعی برای گروه متکثر طبقات متوسط شهری کامیاب توصیف نموده است؛ هرچند بر این عقیده است که جهان کلامی دکتر شریعتی یک کاستی بنیادین دارد و دست کم رو به یک امر مطلوب گشوده نیست و آن امکان استقلال فردی و تکیه بر خرد فردی برای ارزیابی و مستدل کردن جهانی است که به اعتبار آن، قدرت یافته است.
 

نگارنده بدون نام بردن از دومین روشنفکر دینی نوشته است: «صاحب تئوری قبض و بسط…. به فرد در مقابل نیروی برانگیزاننده جمع، قدرت استدلال و مقاومت می‌بخشید…. او با تمایز میان دین عوام و خواص، عملا چشم به خواص معقول و خردمند دوخته بود…. تمام اهتمام این متفکر بزرگ در خصوص دین، دو‌پاره کردن آن به دو قلمرو معرفتی و قلبی بود. یک سوی دین، معرفت بود که باید در دادگاه عقل حساب پس می‌داد. اما سوی دیگر، قلب بود که پر بود از ایمان به خدا….»
 
غلامرضاکاشی در سومین گزینه به سراغ دکتر مصطفی ملکیان رفته اما او را متفاوت از دو گزینه قبلی قلمداد نموده است؛ چرا که معتقد است او اساسا هویت و نیروبخشی به گروه مخاطبان خود را مطمح‌نظر نداشته است، بلکه فرد نقطه کانونی توجه او بود؛ آن هم نه از زاویه عقل فلسفی، بلکه از زاویه روانشناختی…. ملکیان از پیوند میان معنویت و عقلانیت به عنوان اصلی‌ترین رنج بشری یاد می‌کند و همه اهتمام خود را بر امکان پیوند میان این دو استوار می‌کند….»
 
 
میانجی‌های ایران و عربستان به صف شدند
اعتماد در صفحه 10، در گزارشی با عنوان «میانجی‌ها به صف شدند»، به شرح سفر نخست وزیر پاکستان به عربستان و ایران پرداخته و در بخشی از آن نوشته است: «پاکستان کشوری با اکثریت سنی است اما ۲۰ درصد جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند و گفته می‌شود که اسلام‌آباد به خاطر این جمعیت شیعه است که در بسیاری از ائتلاف‌های سیاسی و نظامی در این دو سال اخیر دست یاری عربستان را لبیک نگفته است.»
 
در این گزارش از قول عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان آمده است: «ریاض به اسلام‌آباد به عنوان کشوری که عضو جهان اسلام است، به عنوان مرجعی برای راهنمایی نگاه می‌کند. وی همچنین از نقش مبتکرانه پاکستان برای میانجیگری استقبال و ابراز امیدواری کرد که این تنش به زودی حل و فصل شود.»
 

اعتماد در گزارش سخنان رئیس جمهوری در دیدار با نخست وزیر پاکستان نیز نوشته است: «ما خواهان گسترش روابط هستیم و از تنش استقبال نمی‌کنیم؛ مشروط بر آنکه به حقوق مردم مسلمان احترام گذاشته شده و ملت‌های منطقه تکریم شوند و چارچوب‌های دیپلماتیک و آداب آن نیز رعایت گردد. معتقدیم امروز شرایط منطقه و دنیای اسلام ایجاب می‌کند تا ائتلافی برای توسعه در دنیای اسلام و نه برای جنگ به وجود بیاوریم.»
 
 
 
دوستان اگر تشویق نمی‌کنند دست‌کم من ‌را ضدمسلمان نخوانند
این روزنامه در صفحه 12 به انعکاس سخنان پیمان معادی درباره بازی در فیلم «کمپ ایکس ری» و انتقادات وارده پرداخته و از قول وی به این نکات اشاره نموده است:
 
-مرکز عمومی امور مسلمانان هالیوود (MPAC) هرسال از یک چهره که چهره درستی از مسلمانان به دنیا ارایه می‌کند، تقدیر به عمل می‌آورد. سال گذشته این مرکز از من تجلیل کرد و جایزه بیست‌و‌چهارمین دوره این مرکز به من اهدا شد. انتظار تقدیر و تشویق به‌خاطر بازی در این فیلم را از سوی مسوولان و دوستان ندارم اما اگر تشویق نمی‌کنند دست‌کم ناسزا هم نگویند و من ‌را به ضدایرانی و ضدمسلمان بودن متهم نکنند.
 

– به دلیل معیارهای اخلاقی‌ام دوست ندارم در فیلمی که ضدکشورم یا حتی ضد یک کشور یا مذهب دیگری باشد، بازی کنم. بخشی اصلی مشکلات در مسیر اکران این فیلم هم همان نگرانی برای برداشته شدن تابوی اکران فیلم خارجی و پایین آمدن فروش فیلم ایرانی بود.
 
 
دیگر عناوین برگزیده «اعتماد» امروز:
 
موسسه پرسش در برنامه سال آینده خود، درسگفتاری با مصطفی ملکیان برنامه‌ریزی کرده است؛ درسگفتاری درباره «اخلاقی‌زیستن یعنی چه؟». ملکیان در این درسگفتار به معناشناسی اخلاق می‌پردازد و فلسفه اخلاق را شرح می‌دهد.