از تایید صلاحیت روحانی ۲۴ ساله تا رد صلاحیت سیدحسن خمینی با سابقه تدریس ۲۰ساله
اعتماد در اولین روز هفته به رد صلاحیت دوباره سیدحسن خمینی توسط شورای نگهبان پرداخته و درکنار بررسی معانی و کاربرد واژه «گفتمان»، کتاب «زندگی روزمره در سایه استالینیسم» را معرفی می کند و از ممنوعیت عرضه گل و شکلات و عروسک با عنوان روز ولنتاین توسط نیروی انتظامی خبر داده است.
روزنامه اعتماد در صفحه 3 در حالی از تایید صلاحیت یک روحانی ۲۴ ساله به عنوان جوان‌ترین کاندیدای انتخابات خبرگان از حوزه انتخابیه قم خبر داده که در گزارشی به عدم تایید صلاحیت «سیدحسن خمینی» برای دومین بار پرداخته است.
این روزنامه با یادآوری سابقه ۲۰ ساله تدریس یادگار امام در حوزه نوشته است: «از همان لحظه‌ای که خبر حضورش در انتخابات آمد، زلزله بود که در نظرسنجی‌ها افتاد اما صلاحیت‌های علمی و دینی‌اش او را مستقل از پسوند نامش می‌کرد…. او از پشتیبانی مراجع گفته و تاکید کرده بود که «بزرگان و مراجع و اساتید عظیم‌الشأن نسبت به صلاحیت علمی این حقیر شهادت دادند و ده‌ها ساعت نوارهای درس و چندین جلد کتاب نیز ضمیمه این پرونده شد که بر خلاف انتظار نتوانست احراز حضرات آقایان را باعث شود؛ احرازی که در سال‌ها و دوره‌های قبل، از راه‌های به مراتب ساده‌تر برای دیگران حاصل شده بود و در همین دوره نیز برای برخی دیگر از عزیزان، از طریقه‌ای غیر از امتحان ممکن شده است.»
در بخش دیگری از گزارش این روزنامه به چرایی ردصلاحیت سیدحسن خمینی پرداخته شده و آمده است: «بند ب ماده ۳ قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، درست همانجایی که با یک تیتر بعد از تعداد خبرگان می‌آید و شرایط انتخاب‌شوندگان را روشن کرده آمده است: «اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعضی مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد.» این همان شرطی است که سید حسن خمینی از نگاه فقهای شورای نگهبان آن را ندارد و به همین دلیل قادر به حضور در رقابت انتخاباتی هفتم اسفند نخواهد بود.»
اثر جدید سید حسن خمینی
در بخش دیگری از گزارش روزنامه اعتماد به انتشار کتاب «تحریر توحید» توسط سید حسن خمینی پرداخته شده و با اشاره به سطح علمی بالای این کتاب در کنار شرح مقدمه قیصری استاد فقید، مرحوم آیت‌الله سید جلال‌الدین آشتیانی، آمده است: «این اثر به تازگی و به همت انجمن علمی عرفان اسلامی در دو جلد انتشار یافته و در پی آن است که پنجره‌ای نو به روی طالبان و دانش‌پژهان حوزه عرفان بگشاید.»
سید محمود صادقی به عنوان تقریر کننده این مباحث، در پایگاه «جماران» نوشته است: «آیت‌الله سیدحسن خمینی از آذر ماه سال ۹۱ تا اسفند ماه سال ۱۳۹۲ این کتاب را برای جمعی از طلاب تدریس کرد. همزمان با تدریس کتاب، کار نگارش و تدوین این دروس نیز به همت یکی از شاگردان ایشان آغاز شد. کتاب «تحریر توحید» در حقیقت نگارش، تحقیق و تنظیم این درس‌ها است که چنان که نویسنده آن آورده است، در زمانی قریب به چهارسال تدوین یافته است. کتاب افزون بر شرح و توضیح عبارات محقق قیصری، ترجمه‌ای نیکو از آن ارایه کرده و البته مباحث کتاب را با حواشی ارزشمند بسیاری از محققان و اساتید گذشته این دانش همراه ساخته است. حواشی مرحوم استاد آقا محمد‌رضا قمشه‌ای، میرزا غلامعلی شیرازی و نیز تعلیقات ارزشمند امام خمینی بر این مقدمه، با کتاب همراه شده و بر وزانت آن افزوده است….»
جهان‌بینی‌ها محصول گفتمان‌ها هستند
اعتماد در صفحه 7 ، مقاله «عظیم محمودی» زیر عنوان «رقابت‌های سیاسی تجلی تضادهای گفتمانی» را به چاپ رسانده و انتخابات را بیش از آنکه مسابقه بین افراد و جریان‌های سیاسی باشد، عرصه رقابت گفتمان‌ها با یکدیگر دانسته است.
نگارنده با ضروری دانستن ارائه تعریف مشخصی از مفهوم «گفتمان» نوشته است: «این واژه را نخستین بار داریوش آشوری در سال ۱۳۶۶ برای ترجمه مفهوم «دیسکورس» (یا معادل فرانسوی آن «دیسکور») به کار برد. معنای لغوی و البته ابتدایی «دیسکورس» در لاتین «بحث کردن» است. به معنای دقیق‌تر و فنی‌تر «گفتمان»، گفتاری است در شرح و بسطِ یک جستار در یک زمینه علمی و نظری به صورت خطابه یا مقاله…. «گفتمان»، سخن یا گفتاری است کم و بیش بلند که رساننده معنا، پیام و ایده‌ای است و به تعبیر داریوش آشوری «جهان‌بینی ها»، پدید آورنده «گفتمان»ها هستند.
محمودی در ادامه این نوشتار به بررسی رقابت‌ها و تمایزات گفتمانی اردوگاه اصولگرایان در انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۲ پرداخته است.
از ورود گفتمان به علوم انسانی تا مونتاژ نظریه‌های گفتمانی
اعتماد در مطلب دیگری درباره موضوع گفتمان، یادداشت «محسن محمودی» زیر عنوان «چرا از به‌کاربردن واژه گفتمان این همه ذوق می‌کنیم» را در صفحه 7 به چاپ رسانده و با اشاره به تبارشناسی و خاستگاه آن، به مفاهیم و دیدگاه‌ها درباره گفتمان پرداخته است.
نگارنده در کنار پرداختن به دیدگاه های «فردینان دوسوسور»، «رولان بارت»، «ژاک لاکان»، «چامسکی»، «میخاییل باختین» و «میشل فوکو» درباره گفتمان، به بررسی کاربرد این واژه در ایران پرداخته است.
در بخش هایی از این یادداشت آمده است:
«در ایران، گفتمان و خود پست‌مدرنیسم از میانه‌های دهه ۱۳۷۰ خورشیدی وارد رشته‌های مختلف علوم انسانی و هنر شد، اما در عرض مدت کوتاهی با استقبال چشمگیر و البته عجیب مواجه شد و ترجمه‌ها و نوشتارهای فراوانی در این باب انجام گرفت.
در این میان، نظریه‌پردازان اصلاح‌طلب، طیف موسوم به روشنفکران مذهبی و چپ‌های سرخورده از فروپاشی شوروی بیشترین نقش را در بسط این واژه و به طور کلی پست‌مدرنیسم داشتند…. نظریه‌های گفتمانی به سبب تکیه بر نسبیت، عقل‌گریزی، رمانتیسم، عرفان و ابهام می‌توانست هم برای طرفداران جذاب باشد و هم طیف مقابل را به سرگیجه و عدم‌واکنش بیندازد. به عنوان نمونه: «چیزی به اسم تفسیر نداریم، بلکه تفاسیر داریم»، «چیزی به اسم تاریخ نداریم بلکه تاریخ‌ها داریم» و… درواقع چیزی نبود جز بیان این نکته که می‌توان قرائت متفاوتی از دین داشت، می‌توان به پیوند دموکراسی و اسلام قایل بود، می‌توان قرائت رحمانی از اسلام داشت و امثالهم.
گفتمان در آکادمی هم مورد استقبال زایدالوصفی قرار گرفت. دستگاه تولید مقاله برای ارتقا، در جایی که علوم انسانی اساسا کاری به کار معضلات جامعه ندارد، شروع به مونتاژ و بازتولید متون و نظریه‌های گفتمانی کرد. چیزی که هم غیرقابل فهم بود و در نتیجه جذاب و نیز خنثی و سترون. تنها در فاصله سالیان ۸۴- ۱۳۸۰ بیش از ۱۰۰۰ مقاله و ده‌ها کتاب به انطباق و کاربست اندیشه‌های پست‌مدرن در حوزه مذهبی پرداختند….»
استالینیسم، ایدئولوژی منسجم در ساحت اندیشه
روزنامه اعتماد در صفحه 7 به معرفی کتاب «زندگی روزمره در سایه استالینیسم» به قلم «شیلا فیتزپاتریک» پرداخته و به قلم« حسن شهسواری» آورده است: «نویسنده در این کتاب سعی کرده تصویری از انسان شوروی با ویژگی‌های خاص در فضای استالینیسم را ترسیم می‌کند…. «کولاکوفسکی» در کتاب «جریان‌های اصلی مارکسیسم» معتقد است که استالینیسم نوعی نظام سیاسی و اقتصادی و یک ایدئولوژی منسجم است که هدف‌های خاص خود را در ساحت اندیشه یا نظریه مطرح و آنگاه در بستر جامعه و حاکمیت به اجرا در می‌آورد.
استالین با تبلیغ نوعی ایدئولوژی خود کامه در پی دستیابی به اهدافی چون صنعتی شدن سریع و اشتراکی کردن کشاورزی بود و این سیاست‌ها نمی‌توانست بدون تمرکز قدرت و سرکوب نیروها و نهادهای جامعه مدنی عملی شود. حتی هنر و تمام عرصه‌های فرهنگی جامعه تحت ایدئولوژی رئالیست سوسیالیستی درآمد….
بینش آرمانی دهه ۱۹۳۰، تصویری از آرمان‌هایی متافیزیکی و آن جهانی ترسیم نمی‌کرد بلکه آرمان‌های این دهه به دنیایی تعلق داشت که انسانی و طبیعی بودند…. فصل پنجم این کتاب با عنوان «آزردگان» به روشنی از فضای طاعونی و خفقان‌آور سخن می‌گوید.
در سال ۱۹۳۴ استالین هر نوع مخالفتی را به‌شدت سرکوب می‌کرد. در این برهه زمانی، بسیاری از روشنفکران و هنرمندان جامعه اعدام یا زندانی شدند. «آیزایا برلین» در کتاب «ذهن روسی در نظام شوروی» آن را به شب تیره و تار «سن بارتولومی» تشبیه می‌کند که کمتر کسی می‌تواند آن را به فراموشی بسپارد….»
عواقب عرضه عروسک و گل و شکلات به عهده شخص و واحد صنفی است
این روزنامه در صفحه 13 به بخشنامه اداره اماکن به کافی‌شاپ‌ها در خصوص روز ولنتاین پرداخته و از ممنوعیت تبلیغ آن با عرضه گل و شکلات و عروسک خبر داده است.
در این گزارش، به افزایش حساسیت نیروی انتظامی به موازات چهره رسمی‌تر ولنتاین در میان جوانان اشاره شده و از آن به عنوان یکی از مصادیق «فرهنگ منحط غرب» یاد شده است.
در بخشنامه صادره از اداره اماکن آمده است: «واحد‌های صنفی به هیچ عنوان حق تبلیغ و عرضه اجناس با نام و علایم والنتاین را ندارند و هیچ گونه تجمع دختران و پسران و اهدای نمادهایی چون عروسک و گل و شکلات و… نباید در واحد صنفی به وجود بیاید در غیر این صورت عواقب ناشی از آن به عهده شخص و واحد صنفی است.»
زندگی فیلسوفانه علیه جزمی نگری
روزنامه اعتماد در صفحه 16 و در ادامه انتشار سلسله یادداشت های محسن آزموده درباره فلسفه، یادداشت «زندگی فیلسوفانه علیه جزمی نگری» را منتشر ساخته و در پی تعریف «زندگی فیلسوفانه» برآمده است.
او با این تذکر که زندگی فیلسوفانه به معنای زندگی به شیوه فیلسوفان نیست، نوشته است: «اگرچه ممکن است فیلسوفان، فیلسوفانه زندگی کنند اما به این معنا نیست که آدم به زندگی واقعی فیلسوفانی مثل افلاطون و ارسطو و دکارت نگاه کند و مشابه ایشان زندگی کند….
زندگی فیلسوفانه به معنای تبعیت طابق النعل بالنعل از اندیشه‌های یک فیلسوف یا جریان فلسفی یا مکتب فلسفی نیست. گو اینکه ممکن است کسی فیلسوفانه زندگی کند، اما نه تنها فیلسوف نباشد که حتی فلسفه دان هم نباشد.
زندگی فیلسوفانه یک روش حیات است، یک منش برای دست و پنجه نرم کردن با معضلات زندگی و از این جهت ممکن است فرد یا افرادی باشند که در برخی برهه‌های حیات‌شان زندگی فیلسوفانه داشته باشند و در برهه‌هایی دیگر خیر.»
نگارنده زندگی فیلسوفانه را زندگی متکی بر عقل و خردورزی توصیف نموده و یادآور می شود «زندگی انسانی فیلسوفانه خوانده می‌شود که در مواجهه با معضلات زندگی بکوشد بر عقل و عقلانیت متکی باشد…. در زندگی فیلسوفانه جزم اندیشی و مطلق نگری جایی ندارد و خبری از تبعیت بی‌چون و چرا نیست….»
دیگر عناوین برگزیده «اعتماد» امروز:
حجت‌الاسلام علی‌اکبر ناطق‌نوری: امام خمینی را خدا نگه داشت/ نطفه موسی در کاخ فرعون منعقد شد و به دست فرعون و همسر مومن او بزرگ شد، حتی وقتی فرعون با تعبیر خوابش در حال کشتن همه مادرانی بود که فرزندان‌شان پسر بودند. با این وجود اراده حق بود که موسی بیاید. این اتفاق در زمان قبل از انقلاب و در سال‌های ۴۲ و ۴۳ نیز برای امام خمینی (ره) تکرار شد. ساواک امکان کشتن امام(ره) در موقعیت‌های مختلف را داشت، اراده حق بر این بود که او بماند.
اعتماد در اولین روز هفته به رد صلاحیت دوباره سیدحسن خمینی توسط شورای نگهبان پرداخته و درکنار بررسی معانی و کاربرد واژه «گفتمان»، کتاب «زندگی روزمره در سایه استالینیسم» را معرفی می کند و از ممنوعیت عرضه گل و شکلات و عروسک با عنوان روز ولنتاین توسط نیروی انتظامی خبر داده است.مرور مطبوعات/ شنبه 24 بهمن / روزنامه اعتماد
