آملی‌لاریجانی: بشخصه معتقدم شکار حرام است
شرق در شماره امروز به گزارش سخنان محیط زیستی رئیس دستگاه قضا پرداخته و در کنار انعکاس دیدار ده ثانیه‌ای ظریف و الجبیر، نگاهی به وضعیت زنان در سه کشور عربی پرداخته است.
روزنامه شرق در صفحه 17 به انعکاس سخنان رئیس قوه قضائیه در سومین همایش ملی حقوق محیط زیست پرداخته و بر حرمت شکار تصریح نموده است.
آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی با طرح این سوال که «حفظ محیط زیست چون به انسان نفع می‌رساند مهم است یا اینکه به خودی خود ارزشمند است؟»، نگاه ابزاری به محیط زیست را رد کرده و گفته است: «در بحث دینی محیط زیست، اضرار به خود انسان و دیگری اجمالا حرام است…. چه کسی به من اجازه داده جنگل سبزی را که با تمام اجزا تسبیح می‌کند تخریب کنم؟»
رئیس دستگاه قضا با اشاره به ضرورت رعایت حقوق حیوان ها، می گوید: «من بشخصه معتقدم شکار حرام است، مگر برای استفاده غذایی در شرایط خاص. اینکه کسی به کوه برود و کبک و بُز کوهی بزند و با خود بیاورد، هرچند موضوع اختلاف فقهی است، اما من معتقدم حرام است. خیلی‌ها اشاره به کراهت آن دارند، اما روایات متعددی هم داریم که قائل به حرمت آن است. حتی در بحث سفر هم روایاتی داریم که سفر برای شکار حرام است. اگر شکار برای لهو و لعب باشد و نه رزق و روزی، سفر برای آن حرام هم نباشد، باید در آن سفر نماز را تمام بخواند. منظر دینی بسیار زیبایی است که طبق آن شکار حیوان برای تفریح اگر هم حرمت نداشته باشد، کراهت آن قطعی است.»
آملی‌لاریجانی با بیان این نکته که مبحث دینی‌ای دیگر در محیط زیست، ظرفیت ایمانی است، گفت: «قانون اساسی ما براساس دین وضع شده است. ما باید از این ظرفیت استفاده کنیم و ظرفیت دینی مردم را برانگیزیم و مواردی مثل مقابله با اسراف را می‌توانیم با فرهنگ‌سازی توسعه بدهیم.»
ادب ایرانی ظریف و احوال‌پرسی از وزیر سعودی
روزنامه شرق در صفحه 7 گزارشی از شرکت محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در نشست فوق‌العاده سران سازمان همکاری اسلامی با موضوع فلسطین در جاکارتا منتشر ساخته و از سخنرانی او در اعلام مواضع ایران نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی خبر داده است.
در بخشی از این گزارش، اصرار دو وزیر خارجه ایران و عربستان در روبرو نشدن با یکدیگر مورد توجه قرار گرفته و آمده است: «عادل‌الجبیر و ظریف که در پی تنش‌های موجود و قطع روابط دیپلماتیک دو کشور چندین بار در پیام‌های توییتری با یکدیگر مقابله کردهاند، سعی داشتند تا در حاشیه این نشست با هم روبه‌رو نشوند. به همین خاطر ظریف که در زمان ورود هیأت سعودی در لابی مرکز کنفرانس جاکارتا نشسته بود از جای خود بلند و به سمت دیگری رفت تا با همتای عربستانی خود برخورد نداشته باشد.
وقتی حساسیت خبرنگاران به این موضوع بیشتر جلب شد که ظریف و الجبیر سعی کردند در عکس یادگاری نیز کنار هم نباشند. به هر ترتیب تلاش دو وزیر خارجه نافرجام بود و بعد از عکس‌گرفتن با یکدیگر مواجه شده و ناگزیر دست دادند. یک منبع نزدیک به دیپلمات‌های ایرانی در توضیح این مطلب به «ایرنا» گفته که آنها حدود ۱۰ ثانیه و به خاطر ادب ایرانی- اسلامی با یکدیگر سلام و احوال‌پرسی کردند.»
نگاهی به وضعیت زنان مصر و سوریه و عراق
شرق در صفحه 12 گزارش نوژن اعتضادالسلطنه درباره جایگاه زنان در کشورهای عربی را با عنوان «نوستالژی بربادرفته» به چاپ رسانده و از قول «هشام شرابی»، نویسنده فلسطینی‌تبار می نویسد: «تغییر در جهان پس از انقلاب، فرایندی بسیار پیچیده و خطرناک است که دربردارنده انتقال کامل از پدرسالاری جدید یا نوپاتریارشی به مدرنیسم در تمامی سطوح است. نخستین گام برای تحول در این مسیر، پایان‌دادن به سیطره متافیزیک و مشارکت در گفت‌وگوهای افقی در جامعه و نه بین نظریه‌پردازان ایدئولوژیک است…. زبان پدرسالارانه در خاورمیانه عربی باید به زبانی آدابی و آیینی تبدیل شده است و نقدش بر این بود که روشنفکران سکولار و چپ‌گرا هیچ‌گاه به طور جدی به این موضوع نپرداخته‌‌اند و صرفا درباره آن لفاظی کردهاند.»
نگارنده در بررسی وضعیت زنان در دهه‌های گذشته در سه کشور مصر، سوریه و عراق به این نکات اشاره کرده است:
مصر؛ طلایه‌دار پیشرفت حقوق زنان
«مصر در زمینه تأسیس و داشتن انجمن‌های مرتبط با زنان نقطه متمایزی از دیگر نواحی جهان عرب بوده و جایگاه منحصربه‌فردی داشته است…. جنبش زنان تا دهه ۴۰ میلادی به بلوغ لازم نرسید…. حزب «زنان» و انجمن «دختران نیل» در سالهای میانی قرن بیستم گفتمان احیای عربی را مطرح کرد و خواستار برابری کامل حقوق سیاسی زن و مرد شد اما نخبگان سیاسی مصری از این مطالبه انتقاد کردند….
در دوران ناصر وضعیت زنان تغییرات درخور‌توجهی داشت و دولت تحت رهبری او به برابری‌طلبی اجتماعی باور داشت و فرصت برای ارتقای حقوق زنان، محدوده‌های تعیین‌شده به وسیله دولت را افزایش داد….
پس از مرگ ناصر و روی‌کارآمدن «انور سادات»، بسیاری از اعضای دولت تحت زمامداری ناصر که به برابری جنسیتی باور داشتند، از مناصب خود کنار گذاشته شده یا بازنشسته شدند. البته در آن زمان نیز تحولاتی به‌ویژه در زمینه قوانین مرتبط با زنان روی داد…. در آن زمان «جهان سادات»، همسر رئیس‌جمهوری وقت مصر طرح اصلاح قوانین مرتبط با احوال شخصیه زنان -از جمله موارد مرتبط با ازدواج و طلاق- را ارائه داد که در سال ۱۹۷۹ میلادی با فرمان رئیس‌جمهوری اجرائی شد.
در دوران «حسنی مبارک» کار سخت‌تر شد؛ چراکه مخالفت‌های اسلام‌گرایان با این قوانین افزایش یافته بود…. پس از سقوط مبارک، دولت تحت ریاست «محمد مرسی» قصد داشت رویکرد محافظه‌کارانه‌ای درباره مسائل زنان در پیش گیرد که در نهایت دولت او در جریان کودتا سرنگون شد. در قانون اساسی مصوب سال ۲۰۱۴ مصر، در اصول مختلف به حقوق زنان اشاره شده است.
عراق؛ زنان و مصیبت تحریم و جنگ
در مقایسه با مصر، عراق از نظر حقوق اجتماعی زنان در وضعیت بهتری قرار نداشت. در کشوری که با کودتاهای خونین متعدد دست‌وپنجه نرم می‌کرد، مجال چندانی برای پرداختن به مسائل زنان باقی نمانده بود…. در دهه ۷۰ میلادی به مدد افزایش درآمدهای نفتی، بودجه بخش‌های رفاهی، فرهنگی و اجتماعی افزایش یافت. هم‌زمان اما دولت صدام، فضای سیاسی را برای فعالان امنیتی‌تر می‌کرد و سرکوب خونین مخالفان را در پیش گرفته بود. رژیم سکولار بعث در راستای تضعیف جریان‌های مذهبی، اقداماتی را در زمینه فراهم‌کردن شرایط افزایش مشارکت زنان در جامعه فراهم کرد.
جنگ هشت‌ساله ایران و عراق، اشغال کویت از سوی نظامیان عراقی و نابودی زیرساخت‌های عراق بر اثر بمباران‌های آمریکا و تحریم‌های سازمان ملل همگی سبب شدند رژیم بعثی که به طور فزاینده‌ای تضعیف شده بود به فرقه‌گرایی و مذهب‌گرایی برای تقویت کنترل خود بر حوزه اجتماع متوسل شود؛ در نتیجه بخش عمده‌ای از اصلاحات پیشین که از بالا به پایین و توسط دولت عملی شده بودند کنار گذاشته شدند و در شرایط «اضطراری» ایجادشده خط مشی سنت‌گرایانه بار دیگر به صحنه بازگشت و رژیم بعث برای تحریک احساسات عمومی شعارهای مذهبی سر می‌داد و صدام را سردار قادسیه معرفی می‌کرد.
پس از سقوط رژیم صدام خشونت و تجاوز علیه زنان افزایش یافت و پس از پایان جنگ محدودیت‌هایی در زمینه ادامه تحصیل دختران فراهم شد. پس از سقوط رژیم بعثی تمایلات محافظه‌کارانه رشد کردند؛ برای مثال در دوران ریاست «سیدعبدالعزیز حکیم»، رهبر پیشین مجلس اعلای اسلامی عراق بر حکومت انتقالی، او ایده تغییر قوانین مرتبط با زنان و منطبق با شریعت را مطرح کرد.
سوریه و توجه خاندان اسد به حقوق زنان
سوریه پس از کسب استقلال در سال ۱۹۴۶ میلادی شاهد مجموعه کودتاهای نظامی پیاپی بود که از سال ۱۹۴۹ میلادی تا سال ۱۹۵۴ ادامه داشت…. دوران ریاست‌جمهوری «حافظ اسد» در دهه ۷۰ میلادی همراه با ارتقای حقوق زنان بود…. در اصول قانون اساسی، نظام بعثی سوریه آزادی‌های مدنی و اجتماعی زنان را در دهه‌های گذشته لحاظ کرده است؛ برای مثال در اصل ۴۵ آمده است: «دولت دسترسی تمام زنان به فرصت‌ها را تضمین می‌کند و خواستار مشارکت فعال آنان در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است.»
نظم بعثی سوریه توانست در زمینه اشتغال و حق آموزش برابر زن و مرد به‌ویژه در مناطق شهری دستاوردهایی داشته باشد، بااین‌حال نتوانست سنت‌های دیرپا را به حاشیه براند…. علاوه‌براین موانعی حقوقی کماکان در مسیر ارتقای حقوق زنان باقی مانده که از جمله آن می‌توان به محدودیت سنی حضانت فرزندان به وسیله مادر و همین‌طور سوری‌ندانستن فرزندی که از مادر سوری و پدر غیرسوری متولد شده باشد، اشاره کرد.
نتیجه‌گیری
اعتضادالسلطنه در مقام نتیجه گیری، جنگ‌ها و تحریم‌ها را تشدید کننده تسلط مردانه دانسته اما گشایش‌های حقوقی و نهادی را بهبود دهنده حقوق فردی و اجتماعی زنان خاورمیانه عربی برشمرده است.
او همچنین معتقد است بی‌ثباتی ناشی از سقوط رژیم‌های دیکتاتوری پس از بهار عربی و به‌قدرت‌رسیدن جریان‌هایی ناباور به حقوق زنان، سبب شده از دستاوردهایی محو شده گذشته با حسرت یاد شود و ازهمین‌روست که وضعیت پیشین جنبش زنان خاورمیانه عربی را نوستالژی بربادرفته توصیف نموده است.
گفتار نماینده ارومیه گردی بر دامان نیمی از جمعیت کشور نخواهد نشاند
شرق در صفحه 17 بیانیه انجمن زنان کارآفرین به مناسبت روز جهانی زن را منعکس ساخته و این روز را فرصتی برای رفع نابرابری‌های جنسیتی دانسته است.
در بخش‌هایی از این بیانیه می خوانیم:
«علیرغم اینکه در همه دنیا غلبه «فرهنگ مردسالار» مانع رشد اجتماعی زنان و نیز قرارگرفتن در موقعیت‌های برابر شده است، اما این عامل انحطاط آور در ایران با رشد و آگاهی افکار عمومی تا حد زیادی کارایی خود را از دست داده به نحوی که در کوچک‌ترین واحد اجتماعی یعنی خانواده به شکل معناداری نگاه فرودست به زن و تلقی جنس دومی آنان تعدیل شده و همین نگاه برابری‌طلبانه به جامعه تسری یافته است….
آنچه در این میان موجب تأسف دلسوزان و دغدغه‌مندان ایرانی شده، تلاش‌های مذبوحانه‌ای است که توسط برخی اندیشه‌های ارتجاعی صورت می‌گیرد و نمونه آن را در گفتار سخیف و موهن نماینده ارومیه شاهد بودیم. اما این‌گونه سخن‌گفتن از زن ایرانی که آحاد ملت را اعم از زن و مرد و کلیه اقشار اجتماعی و جناح‌های مختلف سیاسی را به واکنش واداشته است، هرگز گردی بر دامان برکت‌خیز نیمی از جمعیت کشور عزیزمان نخواهد نشاند.»
دیگر عناوین برگزیده «شرق» امروز:
سردار شریف، رئیس ستاد انتفاضه و قدس: تروریست‌خواندن حزب‌الله لبنان توهین آشکار به امت اسلام است/ بی‌شک این اقدام یک توطئه سعودی- صهیونیستی بوده و با دستور مقامات رژیم صهیونیستی و پس از سفر اخیر وزیر خارجه ماجراجو و بی‌تجربه رژیم سعودی به تل‌آویو و هماهنگی‌های لازم با آنها انجام پذیرفته است.
مصباح‌یزدی: برخی متدینین ما مثل مارکسیست‌ها فکر می‌کنند/ برخی متدینین ما گمان می‌کنند که همه‌چیز با رفع تحریم‌ها حل می‌شود و با رونق اقتصادی همه‌چیز تمام می‌شود؛ اگرچه نباید از مادیات غفلت کرد؛ ولی نباید تمام امید ما به مادیات باشد. متأسفانه برخی روحانیون و جا‌افتاده‌های متدین ما این حرف‌ها را می‌زنند. مادیات یک ضرورت موقت است و ما برای پیشرفت نیاز به علم و عمل داریم.
طالبان هم به تلگرام پیوست/ حتی طالبان که دشمن سرسخت رسانه است، چندی است کانال های تلگرام خود با پنج زبان فارسی، پشتو، عربی، اردو و انگلیسی را به راه انداخته است.
شرق در شماره امروز به گزارش سخنان محیط زیستی رئیس دستگاه قضا پرداخته و در کنار انعکاس دیدار ده ثانیه‌ای ظریف و الجبیر، نگاهی به وضعیت زنان در سه کشور عربی پرداخته است.مرور مطبوعات/ دو‌شنبه 17 اسفند/ روزنامه شرق
